Ægir - 01.11.2000, Blaðsíða 35

EVRÓPUSAMBANDIÐ & SJÁVARÚTVEGURINN
umráða. Munar þar mestu um lýs-
ing (hake) og skarkola (plaice) en
um 45% af kvóta Breta í þessum
tegundum eru á hendi „kvóta-
hoppara"; um 35% af langhverfu
(megrim) og 29% af skötusel. I
öðrum tegundum er hlutfallið
mun minna.
Bretar bregðast við
Bretar hafa haldið því fram að
„kvótahoppið" sé í andstöðu við
ákvæðið um hlutfallslegan stöð-
ugleika. Arið 1988 settu þeir lög
(the Merchant Shipping Act) sem
áttu að stemma stigum við
„kvótahoppi“. Samkvæmt lögun-
um var ekki hægt að skrá fiski-
skip undir breskum fána nema að
sýnt væri fram á sterk efnahagsleg
tengsl viðkomandi skips við bresk
strandhéruð. I lögunum voru
mjög ströng ákvæði um þjóðerni
og búsetu áhafna skipanna og eig-
enda og stjórnenda í landi. Að
auki var í lögunum kvöð um að
landa tilteknu magni af afla í
breskum höfnum.
Þessi lög höfðu afdrifaríkar af-
leiðingar fyrir bresk útgerðarfýrir-
tæki í eigu Spánverja. Meirihluti
þeirra uppfyllti ekki þessi skilyrði
og skip þeirra fengu því ekki
lengur úthlutað kvóta og urðu
verkefnalaus. Spánverjum þóttu
þessi lög ósanngjörn og töldu þau
í andstöðu við sáttmála sam-
bandsins sem kveður á um bann
við mismunun á grundvelli þjóð-
ernis. Málinu var skodð til Evr-
ópudómstólsins sem, eftir nokkuð
löng málaferli, úrskurðaði bresku
lögin ólög. Dómstóllinn staðfesti
að lögin brytu í bága við grund-
vallarreglu sáttmálans sem kveður
á um atvinnurétt einstaklinga
innan sambandsins, óháð þjóð-
erni. Þrátt fyrir þessa niðurstöðu
dómstólsins útilokaði hann ekki
rétt strandrfkja til að setja lög
sem kveða á um efnahagsleg
tengsl fiskiskips við fánaríki -
þvert á mód. Tekið var undir
sjónarmið Breta um mikilvægi
þess að tryggja raunveruleg efna-
hagsleg tengsl milli fiskiskips og
þess strandríkis sem úthlutar því
veiðikvóta. Slík skilyrði mega
hins vegar ekki mismuna aðilum
á grundvelli þjóðernis og mega
ekki fara út fyrir markmiðið sem
þeim er ætlað - þ.e. að tryggja
efnahagsleg tengsl skips við
strandríki (the principle of
proportionality). Lögin sem Bret-
ar settu árið 1988 fóru hins vegar
langt út fyrir þetta markmið og
því fór sem fór.
Ný lög um efnahagsleg
tengsl
Á leiðtogafundinum sem haldinn
var í Amsterdam árið 1997 skipt-
ust Tony Blair, forsætisráðherra
Bretlands, og Jacques Santer, þá-
verandi forseti framkvæmda-
stjórnarinnar, á skoðunum varð-
. Fiskiskip vió bryggju
andi kvotahopp. 1 bréri dagsettu ^ Belgíu
þann 17. júní árið 1997 kynnir
Blair fyrir Santer tillögur Breta að
nýjum lögum um efnahagsleg
tengsl fiskiskips við fánaríki. I
bréfinu er óskað eftir því að fram-
kvæmdastjórnin fari yfir tillög-
urnar og láti í té álit sitt á þeim
aðgerðum sem Bretar hyggðust
grípa til í viðleitni sinni til að
tryggja strandhéruðum sérstak-
lega háðum sjávarútvegi efna-
hagslegan ávinning af kvóta sem
úthlutað er til skipa undir bresku
flaggi.
„Ef íslendingar myndu sækja um fulla aóiLd
að Evrópusambandinu er Ljóst að hlutfalLsLegi
stöðugLeikinn myndi tryggja að svo til aLLur sá
kvóti sem heimilt yrði að taka úr sjó við ís-
Land félli okkur í skaut."
Santer svaraði þessu á þá lund
að sérhverju aðildarríki væri
heimilt að setja fiskiskipum sem
sigla undir þeirra flaggi tiltekin
skilyrði fyrir kvótaúthlutun. Skil-
yrðin yrðu hins vegar að vera í
samræmi við sáttmála sambands-
ins. Tilgangur aflamarkskerfisins
og ríkjakvótanna væri að vernda
fiskistofna og tryggja hagsmuni
strandhéraða. I bréfi sínu heldur
Santer áfram: