Árbók Háskóla Íslands - 31.12.2007, Blaðsíða 176

Nýtt rafeindatæki
Guðjón Ingi Guðjónsson lauk við hönnun og smíði á nýju örtölvustýrðu
rafeindatæki, McaEln. fyrir vökvasindurkerfi Raunvísindastofnunar. bæði fyrir
radon og C-14. Það boðar verulega framför frá eldra tæki. Til að kanna tvo nýja
nýtingarmöguleika fékkst 2.0 m.kr. styrkur frá Tækniþróunarsjóði.
Radonmælingar
Samvinna hófst við radon rannsóknastofu í Krakow um fullþróun nýrrar
einfaldrar aðferðar til að mæla radon í lofti.
Kolefni 14 aldursgreiningar
ICELS vökvasindurkerfið. sem hefurverið þróað á eðlisfræðistofu hefurá árinu
gengið í gegnum ýtarlega stöðugleikaprófun. Nákvæmari aldursgreiningar geta
trúlega náðst með tækinu en nokkur erlend stofa skilar. allt niður í ±11 14C ára
óvissu. Stefnt er að þvi að nota ICELS til að aldursgreina hundruð fornra kolagrafa
til að kortleggja búsetu og hopun skóga á fyrstu öldum fslandsbyggðar. í
nóvember 2007 sóttu Skógrækt ríkisins og Efnagreiningasetur Háskóla íslands
um 3.6 m.kr. árlegan styrk úr Rannsóknasjóði í þrjú ár. Þessi umsókn var
samþykkt í janúar 2008.
Kristján Leósson hlýtur hvatningarverðlaun Vísinda- og tækniráðs 2007
Kristján Leósson eðlisverkfræðingur tók við hvatningarverðlaunum Vísinda- og
tækniráðs úr hendi Geirs Hilmars Haarde formanns ráðsins á Rannsóknaþingi
sem haldið var 6. júní.
I ummælum ráðsins segir meðal annars: „Allt í kringum okkur eru tæki og tól
sem byggja á örtækni. Tölvur, farsímar. internetið. öryggisbúnaður í bílum og
geisiaspilarar innihalda örsmáa hreyfanlega hluti eða rásir sem flytja vökva. Ijós
eða rafmagn. Þetta segir okkur hve mikilvægar örtæknirannsóknir Kristjáns og
félaga hans geta verið". „Þörfin fyrir verkfræði- og raunvísindamenntað fólk hefur
aldrei verið meiri en nú og því mikilvægt að vísindamenn eins og Kristján séu
sýnilegir og góðar fyrirmyndir fyrir ungt fólk, sem er að velja sér framtíð. Kristján
uppfyllir ákaflega vel viðmið dómnefndarinnar og er verðugur handhafi
Hvatningarverðlauna Vísinda- og tækniráðs 2007".
Þorsteinn Ingi Sigfússon prófessor hlýtur eina æðstu
viðurkenningu rússneska lýðveldisins árið 2007
Þorsteinn Ingi Sigfússon prófessor tók hinn 9. júní við alþjóðlegum verðlaunum
Global Energy International Prize úr hendi Vladímírs Pútíns forseta Rússtands.
Athöfnin fór fram við hátíðlega athöfn í St. Pétursborg í Rússlandi. að viðstöddu
fjölmenni.
Verðlaunin hlýtur Þorsteinn fyrir rannsóknir sínar og samstarfsmanna sinna á
vetni. framleiðslu þess og vetni sem orkubera og orkugjafa. Verðlaunin eru veitt
fyrir vísindalegt framlag á heimsmælikvarða og leggja áherslu á aukna
orkunýtingu, ný tækifæri í þróun orkuöflunar. nýjar leiðir í orkuöflun. nýjar
aðferðir í geymslu orku, orkusparnað og orkuflutning. Þorsteinn Ingi er einn
þriggja verðlaunahafa árið 2007.
Efnafræðistofa
Á efnafræðistofu eru stundaðar rannsóknir á flestum fræðasviðum efnafræði.
Stofan er rannsóknavettvangur 6 prófessora og 2 dósenta. Árið 2007 störfuðu þar
26 taunaðir framhaldsnemar og nýdoktorar auk þriggja sérfræðinga. Um
þriðjungur framhaldsnema og nýdoktora eru af erlendum uppruna og hefur
starfsemin því fjölþjóðlegan blæ. Stofan er einnig vettvangur nemenda sem vinna
að lokaverkefnum til BS prófs. Meirihluti taunakostnaðar vegna framhaldsnema
og nýdoktora var greiddur af rannsóknarstyrkjum úr samkeppnissjóðum. bæði
innlendum og erlendum. einkum norrænum og Evrópustyrkjum.
Á efnafræðistofu eru stundaðar fjötþættar grunnrannsóknir í kennilegri efnafræði.
eðlisefnafræði. ólífrænni efnafræði. mátmlífrænni efnafræði og lífrænni efnafræði.
Rannsóknarverkefnin eru af margvíslegum toga, en flest þeirra fjalta á einn eða
annan hátt um eðli og eiginleika nýstárlegra ólífrænna og tífrænna
efnasambanda.
Efnagreiningaseturtók tilstarfa en þar mun verða hátækniaðstaða til nútímategra
efnagreininga fyrir vísindasamfétagið á (slandi. Þessi stórbætta
174