Árbók Háskóla Íslands - 31.12.2007, Qupperneq 223

Rannsókna- og fræðasetur í undirbúningi
Rannsókna- og fræðasetur Háskóla íslands á Austurlandi.
Egilsstöðum
Hafinn er undirbúningur að rannsókna- og fræðasetri á Egilsstöðum. Setrið
verður eina setur Háskóla ístands á sviði félagsvísinda. sem staðsett verður á
landsbyggðinni. Meginviðfangsefni setursins verður samfélagsþróun í alþjóðlegu
°9 staðbundnu samhengi.
Starfsemi setursins mun felast í þverfræðilegum verkefnum á sviði atvinnu-.
byggða- og velferðarmála. í upphafi verður lögð áhersla á fræðilegar rannsóknir.
úttektir og ráðgjöf varðandi svæðisbundnar forsendur þekkingarsamfélagsins og
aðgerðir til að styrkja þróun þess.
Frasðasetrið mun hafa aðsetur í Þekkingarsetrinu á Egilstöðum ehf. og starfa náið
með Þekkingarneti Austurlands og öðrum stofnunum sem þar verða til húsa.
Suðurland
Stefnt er að því að stækka Háskólasetrið í Hveragerði sem staðsett er að Reykjum
■ Ölfusi þannig að það verði Rannsókna- og fræðasetur Háskóla íslands á
Suðurlandi með þremur starfsstöðvum: að Reykjum í Hveragerði eins og nú er. á
Selfossi og í Gunnarsholti á Rangárvöllum. Landgræðslan og Háskóli íslands hafa
undirritað viljayfirlýsingu um að efla rannsóknir og samstarf þessara stofnana.
Markmið Rannsókna- og fræðaseturs Háskóla (slands á Suðurlandi verður
landnýting í þeirri merkingu að rannsaka og safna gögnum um allt sem nýta má
við skipulag og ákvarðanir um landnýtingu í mjög víðu samhengi.
Háskólasetrið á Hornafirði
Fræðasetur Háskóla íslands á Hornafirði var stofnað árið 2001. Það er til húsa í
Nýheimum. þekkingar- og nýsköpunarmiðstöð Hornfirðinga, á Höfn.
ivlegináhersta fræðasetursins er á þverfræðilegar rannsóknir í umhverfis- og
ferðamátum. en þar eru jafnframt stundaðar rannsóknir á menningu og listum og
1 náttúrufræðum. Ný stjórn setursins tók við á árinu samkvæmt breyttu
fyrirkomulagi: Rögnvatdur Ótafsson (formaður). Helgi Björnsson. Karl
Benediktsson. atlirf.h. Háskóta ístands. Stefán Ótafsson. f.h. Sveitarfélagsins
Hornafjarðar, og Bjarni Daníetsson. f.h. Skaftárhrepps.
Forstöðumaður setursins er Þorvarður Ámason umhverfisfræðingur. Auk hans var
einn starfsmaður. Soffía Auður Birgisdóttir, bókmenntafræðingur. fastráðinn við
fnæðasetrið í hálfu starfi en einnig störfuðu þau Hrafnhildur Hannesdóttir, jarð-
fræðingur. Árdís Erna Halldórsdóttir. ferðamálafræðingur. og Hjatti Nielsen.
landfræðingur. við setrið um tíma. Að auki kom töluverður fjötdi framhatdsnema að
verkefnum á vegum fræðasetursins og/eða samstarfsaðita þess árið 2007. þ.á m.
niastersnemarnir Arnþór Gunnarsson (ferðamátafræði). Hlynur Bárðarson
(umhverfis- og auðtindafræði) og Karen Pátsdóttir (umhverfis- og auðtindafræði).
Síðla árs 2007 hófst vinna við skráningu og úrvinnstu munnlegrar hefðar í Austur-
Skaftafetlssýslu en við það starfa fjórir einstaktingar. í tæptega þremur stöðugitdum.
þá höfðu nokkrir nemendur Háskóta íslands starfsaðstöðu um lengri eða skemmri
tíma við fræðasetrið og einnig voru hatdin þar tvö námskeið fyrir háskótanema.
Hetstu rannsóknarverkefni sem unnið var að á árinu 2007 voru eftirfarandi:
* NEST - Northern Environment for Sustainabte Tourism. Fjötþjóðlegt verkefni
sem Háskólasetrið leiðir um uppbyggingu sjátfbærrar ferðaþjónustu í
nágrenni friðtýstra svæða. Styrkt af Norðurstóðaáætlun Evrópusambandsins
(NPP). Samstarf við Finnland, Svíþjóð og Skotland. svo og við fjölmarga aðila
í Austur- og Vestur-Skaftafeltssýstu.
* íslenskt tandstag - flokkun og verðmætamat. Samstarfsverkefni með
Líffræðistofnun Háskóta ístands Meginmarkmið þess erað hanna aðferðirtil
að flokka og leggja mat á tandslag og prófa þær aðferðir á u.þ.b. 100
svæðum víðsvegar um land. Unnið fyrir Orkusjóð vegna Rammaáætlunar um
nýtingu vatnsafts og jarðvarma.
* Vatnajökutsþjóðgarður- áhrif á samfélag og umhverfi. Markmið þess er að
fytgjast með og meta afleiðingamar sem stofnun Vatnajökutsþjóðgarðs kann að
hafa í för með sér. Fyrsti áfangi verkefnisins var styrktur af Vaxtarsamningi
Austurtands. Samstarf við land- og ferðamátafræðiskor Háskóla (slands og
ýmsar stofnanir í grannbyggðum þjóðgarðsins.