Dýraverndarinn - 01.11.1962, Blaðsíða 6

*^ncjótu ieóendumir
Samskipti okkar við dýrin
i.
Dýrin þekkja ekki til neinnar mannúðar og kunna
engin skil góðs og ills, nema hvað þau gæta vel
unga sinna og leggja gjarnan lífið í sölurnar fyrir
þá. Ennfremur geta þau orðið góðir vinir þeirra,
sem verða að einhverju leyti velgerðarmenn þeirra,
bjarga þeim úr háska, græða sár þeirra eða færa
þeim fóður.
Það þarf því engan að undra, þótt veiðihættir
þeirra geti verið ærið andstyggilegir frá sjónarmiði
okkar mannanna. Áður hefur hér í blaðinu verið
sagt frá jarfanum, sem er eitt hið sterkasta dýr, sem
til er, miðað við stærð, og um leið með afbrigðum
blóðþyrst. Hreindýr drepur hann gjarnan á þann
hátt, að hann stekkur upp á bakið á dýrinu og
lætur það hlaupa með sig. Þegar svo hreinninn
hreiðrinu, og óttaðist ég, að þeir mundu sparka
liver öðrum út úr því, af því að nú voru þeir
orðnir svo stórir, að hreiðrið virtist of lítið handa
þeim. Foreldrarnir voru úti við að afla fæðu allan
daginn, og um nóttina létu þau ungana vera eina
í hreiðrinu. Hefur sennilega fundizt hreiðrið orðið
of lítið til að vera þar hjá þeim.
10. júlí sá ég ungana byrja fyrstu flugæfingar.
Voru þeir uppi á hreiðurbarminum einn og einn í
einu og böðuðu vængjunum. En hinir lágu niðri í
hreiðrinu á meðan. Foreldrarnir komu aðeins með
matinn og hurfu svo aftur og virtust nú vilja venja
ungana við að vera eina og gera þá sjálfbjarga.
Ekki voru foreldrarnir heldur í hreiðrinu þessa
nótt og aldrei upp frá því.
Flugæfingar fóru fram næsta dag og eins daginn
þar á eftir. Ungarnir urðu stærri dag frá degi og
ljörugri. Er ótrúlegt, hve ungarnir stækka fljótt og
margfakla þyngd sína. Þurfa þeir líka mikið að
éta.
Aðfaranótt hins 12. bjóst ég við, að ungarnir færu
Kisu er um og 6.
mæðist og þreytist, færir jarfinn sig fram á liálsinn
á honum og seilist eftir hálsæðunum. Þegar hann
hefur bitið eina þeirra í sundur, mæðir hreininn
svo mikil blóðrás, að brátt missir hann máttinn. Þá
er það annar háttur jarfans, að láta hreintarf elta
sig fram á hengiflug, nema þar staðar, láta hrein-
inn gera atlögu, en skjótast undan, og svo steypist
þá tarfurinn fram af. Síðan vitjar jarfinn um liræið.
Margur bóndi hefur reiðst tófunni fyrir meðferð
hennar á fé hans. Hún hefur máski ráðizt á ein-
hverja kindina og bitið hana í snoppuna, stund-
um læst tönnum aftan í hana og rifið út enda-
þarminn. Norskur bóndi segir frá því, að refur liafi
lagzt á fé lians og jafnvel ráðið niðurlögum stórra
úr hreiðrinu. En það varð ekki. En nú voru þeir
mikið á ferli og tylltu sér á greinarnar við hreiðr-
ið. Höfðu þeir miklar flugæfingar þennan dag.
Að morgni næsta dags, 13. júlí, voru aðeins tveir
ungar eftir í hreiðrinu. Sást annar þeirra fljúga úr
því, en hinn hvarf skömmu síðar. Voru þeir orðnir
svo þroskaðir, að þeir gátu flögrað um. Þennan dag
voru tveir þeirra í trénu um tíma, en hurfu svo.
Það síðasta, sem ég sá til unganna, var J>að, að
daginn eftir sá ég tvo þeirra í næsta húsagarði, og
var móðirin að mata annan þeirra. Báðir voru Jæir
þá vel fleygir. Vona ég að Jieim hafi farnazt vel.
Akureyri í júlí 1955.
Eiríkur Sigtirðsson.
Ritstj. þakkar Eiríki skólastjóra Sigurðssyni þcssa frá-
sögn — og vill hvetja unga og gamla lil að taka eftir
háttum varpfugla, þar sem þeir eiga þess kost, og láta
Dýraverndarann njóta athugana sinna. Fróðlegt væri að
heyra frá ungum lesendum.
70
DÝRAVERNDARINN