Stúdentablaðið - 01.10.1995, Side 19

Ú T L Ö N D
19
Hannes Haraldsson skrifar
Þetta hefst á hörkunni og venst
reyndar ágætlega!
Stúdentar í Finnlandi eru
svipaður hópur og á hinum
Norðurlöndunum, koma úr
öllum átturn og úr öllum stéttum
þjóðfélagsins. Feir hópast úr
öllum landshornum í háskóla-
staðina og fer því líflegt skemmt-
analíf í gang þegar líöa fer á
haustið. Auðvitaö rotta menn sig
saman í klíkur eftir áhugamálum
eins og annars staðar en auk þess
eru félög einstakra greina oft
með einhvers konar klúbbað-
stöðu í þeirri byggingu sem
greinin er kennd í og er ekki laust
við að þar séu flest líflegustu teiti
vetrarins haldin og gjarnan opinn
bar svo að lítið beri á. Er það
látið óátalið af skólayfirvöldum
enda gömul hefð sem stúdentar
fara yfirleitt vel með. Eins konar
busun nýnema fer fram að hausti
en hún sker sig þó frá hinni
íslensku menntaskólahefð í því
að í stað þess að niðurlægja
busann er honum veitt ótæpilega
áfengi af eldri nemum
viðkomandi greinar um leiö og
honum er innrætt hæfileg virðing
fyrir þeim og heföum skólans. Ef
businn tekur upp á því að
skemmta eldri nemunum, yfirleitt
óafvitandi og þá vegna hinna
ótæpilegu áfengisveitinga, þykir
það svo sem ekkert verra.
Utlendingur telst varla fúllvígður
inn í finnskt samfélag fyrr en
hann hefúr farið í ekta gufubað,
sauna. Rennur þá spéhræddum
frónbúanum oft kalt vatn milli
skinns og hörunds. Sundskýlur
eru ncfnilega bannvara í þess
háttar böðum og auk þess þykir
ekkert tiltökumál, raunar sjálf-
sagt, að kynin baði sig saman.
námskeiðum. Samskipti nemenda
og kennara eru líkust því sem hér
gerist í minni skólunum en í þeim
stærri er fjarlægðin auðvitað
meiri. Meðal greina sem Finnar
standa framarlega í eru verkfræði
og hönnun hverskonar, allt frá
arkitektúr til iðnhönnunar.
Mikill lestur og sjólfsnám
I Finnlandi er magister grunn-
háskólagráðan. I húmanískum
fræðurn og félagsvísindum lesa
stúdentar aðalgrein ásamt einni
eða tveimur aukagreinum. I
verkfræöi og raunvísindum er
aðeins lesið eitt aðalfag. Viðmið-
unartími til að Ijúka námi mun
vera 5 ár en algengara er að
námið taki 6-7 ár eða
jafnvel lengur. „Til
Námið byggist Finnlands'i Hvað
rninna á / andsk... cr þangað að
s£kja?aÞctta eru ekki óal£ien£i
viðbrð£[ð sem höfundur fer þejjar
berst í tal að hann hafi stundað
háskólanám í því ájjxta landi. Er ekki
laust við að landinn þekki töluvert
Lítill námskostnaður
Námskostnaður er lægri en hér
gerist, bókakaup mun minni því
með litlum tilkostnaði. Skóla-
gjald er ekkert en tæplega 500
finnsk mörk (FIM=15 ÍKR) til
finnska stúdentasambandsins.
Greiðsla á því (og þar með aðild
að sambandinu) er skilyrði fyrir
skólasetu. Meðal þess sem aðildin
veitir réttindi til er: 50% afsláttur
í allar innanlandssamgöngur, þar
með talið innanlandsflug, ókeypis
almenn læknisþjónusta og stór-
kostlega ódýr sérfræðinga- og
tannlæknaþjónusta ásamt ýmsum
öðrum afsláttum. Hafa finnsku
stúdentasamtökin þurft að
sjð heyja harða baráttu
borgum landsins. til að halda
Á bilinu 5.000 til þ e s s u m
30.000 nemendur stunda
nám í þessum skólum. Grimm
samkeppni er um skólavist þar sem
fjöldatakmarkanir gilda yfirleitt í
allar greinar. Er einkunn á stúdents-
FINNLAND
minna til þessa granna okkar en hinna
Norðurlandanna. Skal nú reynt að
Hk btcta lítillega úr því. Finnland er
ekki fjölmennt á evrópskan mali-
kvarða, þar búa uplega
fimm milljónir manna
og eru háskólar í
fyrirlestrahaldi og
tímasókn en hér en því
meiri áhersla er lögð á mikinn
lestur og sjálfsnám. Próf eru jafnt
og þétt alla önnina og ráða menn
hvenær þeir skrá sig í próf. Er þar
að hluta komin skýring á
mislöngum námstíma en auk þess
er námsmat mishagstætt
nemendum eftir greinum og
prófi lö£jð til jjrundvallar en það er sam-
rœmt yfir allt landið svo að stúdentar
sitji allir við sama borð. Ef stúd- .
entseinkunn er ekki í efri kant-
inum jjetur orðið þrautin
þynjjri að komast í
háskólanám.
margar bækur eru til í fjölda
eintaka á sérstöku námsbókasafni
í hverjum skóla auk þess sem
meira er gert af því að vísa
stúdentum á einstaka kafla og
greinar sem hægt er að ljósrita
réttindum í
þeim efnahags-
þrengingum sem
finnskt þjóðlélag gengur í
gegnum um þessar mundir.
Manneskjulegri námsframvindu-
kröfur
A móti þeim fjöldatakmörkunum
sem beitt er við innritun í finnska
háskóla kemur að ríkið hleypur
töluvert undir bagga með þeim
sem á annað borð „meika‘ða“ í
gegnum síuna. Auk mánaðarlegs
styrks frá ríkinu að upphæð FIM
1570 fá stúdentar húsaleigustyrk,
og er hámarksstyrkur 65%
leigunnar. Að auki er kostur á
námslánum og eru skilyrði um
námsframvindu ólíkt manneskju-
legri en þau sem LIN setur. Ibúar
annarra ríkja Norðurlandanna.
þ.m.t. Islands, eiga sama rétt til
styrkja og finnskir ríkisborgarar ef
þeir hafa stundað nám í landinu í
tvö ár. Far sem öll hin Norður-
löndin, nema Island, hafa ein-
hvern svipaðan hátt á kemur þó
ekki til að finnska ríkið þurfi að
halda uppi einhverjum fjölda
erlendra stúdenta. Finni sem
kærni til náms hér á landi myndi
einnig áffam njóta mánaðarlegs
styrks frá finnska ríkinu. Höfúð-
kostnaður við að læra í Finnlandi
er húsaleigan. A Helsinkisvæðinu
er hún töluvert hærri en í
Reykjavík og í öðrum háskóla-
borgum á svipuðum nótum og
hér, sjaldnast ódýrari. Matur er
eitthvað ódýrari en hér og
munar mestu á kjöti en einnig er
grænmeti og þurrvara ódýrari.
Sælgæti og gosdrykkir eru liins
vegar jafnvel dýrara en hér og
^efst því kjörið tækifæri fyrir
Islending að venja sig af landlægu
kókþambi og snikkersáti.
I lokin má geta þess að vel er
tekið á móti erlendum nemend-
um sem koma til nárns við
finnska háskóla. Fvrsta vikan fer
öll í viðamikið kynningarnám-
skeið og auk þess að kynnast
starfsemi og öllum stofnunum
skólans kvnnist stúdentinn einnig
félögum sínum frá öllum heims-
álfúm sem komnir eru í sama
tilgangi og hann, að skemmta sér
og reyna að ná sér í einhverja
menntun í leiðinni.
plúsa
... en leijjan skiptir öllu.
...óraunbœfar kröfur
LÍN um
námsframvindu.
Lejjjjirbu á þijj að Ura
það eru svo sannarlejja í
bópifárra útvaldra.
Hefur stijjið stöðujjt
undanfarin þrjú ár sem
er bölvanlejjtfyrir þá
sem háðir eru fjármajjni
erlendis frá.
musar
FRAMFÆRSLA
NÁMSLÁN
SKÓLAGJÖLD
SAUNA
MÁLIÐ
GENGI MARKSINS
STAÐREYNDI R
Matur er ódýr...
Maður skrimtir...
Enjjin
Fantajjóður
finskur
þjóðsiður,
iðkist helst
með öl við
hönd ojj
snjó fyrir
utan til að
velta sér í.
Föst útgjöld í Finnlandi eru leiga,
vatn og rafmagn, strætó/lestarkort
(eða kaupa sér hjól, afbragðs
hjólreiðastígar víðast hvar og haldið
| auðum yfir veturinn), flugferðir og
matur.
Skólaárið er tvískipt,
haustönn og vorönn nokkum
veginn eins og hér. Best er
að sækja um skólavist
veturinn áður en áætlað er
að byrja, skilafrestur er
15. apríl fyrir umsóknir
um nám sem hefjast á
haustið eftir. LIN lánar
eins árs undirbún-
ingsnáms í finnsku
og bjóða flestir
stærri háskólar
upp á slíkt nám
fyrir erlenda
stúdenta.
Þar sem grunn-
gráöa í Finnlandi
er magister þarf að fá
BA-gráðuna héðan
metna inn i kerfið ef ekki
er verið að byrja frá grunni.
Ekki er hægt að treysta því að
hún fáist metin til fulls sem þriggja
ára nám.
Atvinnumöguleikar í Finnlandi eru
sem stendur vægast sagt slæmir.
Kreppa ríkir, atvinnuleysi um 17% og
um 20% hjá ungu fólki. Þó tekst alltaf
einhverjum að fá vinnu, finnskur
iðnaður er háþróaður og þarf á vel
menntuðu fólki að halda. Hug-
greinafólki tekst líka stundum að finna
sér kennslu- eða rannsóknastöðu,
jafnvel á þessum síðustu og verstu
tímum.
ALKO er besta áfengisverslunarnafn í
heimi. Áfengið er þó ekki mikið
ódýrara en hér, munar einhverjum
hundraðköllum á flöskunni. Finnar
deila nefnilega, því miður fyrir káta en
blanka stúdenta, áfengismálastefnu
með Norðmönnum, Svíum og
Islendingum. En bjórinn er ódýrari og
auk þess seldur í matvöruverslunum
eins og tíðkast hjá siðmenntuðum
þjóðum. „Six-pack" af innlendum bjór
kostar yfirleitt FIM 39 eða um 600 ísl.
krónur. Á bar kostar hálfur líter af
krana þetta FIM 15-30 (225-450 kr.)
eftir því hvort drukkið er á fjölsóttum
stúdentaknæpum (ódýrt og þess vegna
fjölsóttar) eða næturklúbbum
hótelanna (dýrast, enda aðallega fyrir
bisnessmenn og túrista). Meðalverðið
er líklega um FIM 20 (300 kr) fyrir
hálfan lítra.