Stúdentablaðið - 01.05.2007, Blaðsíða 12

Kvikmyndanám
Kvikmyndanám á háskólastigi
Kvikmyndageró hefur heillað
margan Islendinginn í gegnum
tíðina. Sjálfsagt hafa mun fieiri
haft áhuga á greininni en raun ber
vitni og litillfjöldi áhugamanna lcert
til verka í kvikmyndaskólum. Allt
til ársins 1992 var engin leið að fá
verklega kennslu hér á landi og því
þurfti að leita út fyrir landsteinana.
Kvikmyndaskólar hafa alla tíð verið
dýr leið til að öðlast menntun í
kvikmyndagerð og ekki hefur öllum
gengið vel að fá fasta stöðu íþessum
eifiða bransa.
Árið 2008 standa íslendingum
hugsanlega til boða tveir kvikmynda-
skólar á höfuðborgarsvœðinu,
Kvikmyndaskóli íslands sem starfað
hefur síðan árið 2000sem samfelldur
skóli og Listaháskóli Islands sem
er að reyna að koma á laggirnar
kvikmyndadeild á háskólastigi.
Sú spurning hefur brunnið á
mörgum hvernig hœgt sé að
gera íslenska kvikmyndagerð að
umsvifameiri atvinnugrein en hún
er. Mikill áhugi virðist vera á að
fjölga verkefnum og störfum eins og
væntanlegt námsframboð gefur til
kynna. Má telja það vœnlega leið til
að efla innlendan kvikmyndaiðnað.
Áttavillt í leitinni
23 ára gömul stúlka, sem á sér draum
um að gerast kvikmyndaleikstjóri,
skrifaði inn á Hugi.is árið 2005 að
hún væri alveg áttavillt þegar hún
leitaði að kvikmyndaskólum á netinu.
Hún segist hafa heyrt að góðir skólar
væru í Tékklandi og Danmörku en
velti jafnframt fyrir sér hvort hún gæti
ekki lært fagið upp á eigin spýtur.
Hún lauk pistlinum með því að biðja
lesendur um góð ráð.
Meðal ráðlegginga sem hún fékk var
að danski skólinn væri mjög góður og
ekki svo kostnaðarsamur. Skólavistin
kostaði 70 þúsund d. krónur fyrir
þá átta mánuði sem námið stóð yfir.
Innifalið voru tvær máltíðir á dag og
heimavist. Einnig var henni bent á að
margir sem öðlast hafa góðan frama í
kvikmyndum hafi sótt þennan skóla,
þar á meðal Lars Von Trier.
Annað ráð sem hún fékk var
að gerast „runner” hjá einhverju
kvikmyndafyrirtæki. Það felst í því að
vera hálfgerður sendill, viðkomandi
fæst við öll litlu verkefnin sem upp
koma. Þetta ku vera erfitt starf og
mikið á áhugasömu ungmennin lagt en
að sögn nokkurra sem hafa starfað sem
slíkir er þetta vinna myrkranna á milli.
í kjölfarið velti annar ráðgjafi því fyrir
sér hvort kvikmyndafyrirtækin séu
ekki bara að nýta sér áhuga fólksins
enda virðist sem þetta sé að mestu
leyti sjálfboðavinna. Enn annar fór
ekki svo fínt í málin og orðaði þetta
svo: „Þetta er mesta low-life starf í
heimi og þú ert að fá lítinn sem engan
pening fyrir að vera runner."
Sumir sögðu henni bara að drífa sig
að gera stuttmynd fyrir nánast engan
pening og upp á eigin spýtur. Bentvar
á að hægt sé að útvega sér klippibúnaði
fyrir lítið fé og alltaf er hægt að verða
sér út um kvikmyndatökuvél, hún
þarf ekki einu sinni að vera mjög
góð. Vinir eða vandamenn geta síðan
verið leikarar og þá eru komnar allar
forsendur til að framleiða mynd.
Síðan þyrfti bara að vekja athygli á
sér.
(Ivað með Kvikmyndaskóla
slandsP
í einni athugasemdinni var stungið
uppá að unga stúlkan skráði sig í nám
í Kvikmyndaskóla íslands. Tekið var
fram að þar þyrfti ekki að leggja út
í kostnað fyrir kvikmyndatökuvél,
klippigræjum eða öðru. Um
lánshæft nám væri að ræða og það
eina sem hún þurfti að gera væri
að vera sannfærandi í viðtali vegna
umsóknar. Ekki þurfti neina reynslu
af kvikmyndagerð heldur væri öll
lífsreynsla hennar metin. Að endingu
var þó tekið fram að námið væri dýrt
en með þessu móti kæmist hún inn í
bransann.
Kvikmyndaskóli íslands hefur
verið starfandi síðan 1992. Skólinn
starfar með viðurkenningu
menntamálaráðuneytisins og með
hliðsjón af lögum um framhaldsskóla
og aðalnámskrá þeirra. Skólinn er
einkaskóli en fram til ársins 2000
voru eingöngu haldin námskeið í
nafhi skólans þó hann starfaði ekki
sem slíkur. Árið 2002 flutti skólinn
í gamla húsnæði Sjónvarpsins við
Laugaveg þar sem aðstaða til kennslu
var góð og einnig hafði skólinn yfir
að ráða stóru myndveri. Núverandi
heimilisfang skólans er hins vegar
Lyngháls 5 og með flutningunum
bættist aðstaðan enn frekar.
Kvikmyndaskóli íslands er á
framhaldsskólastigi og býður upp á
Hjálmar H. Ragnarsson, rektor Lístaháskóla íslands.
Uósmyndari: Birgir Freyr Birgisson
verklega kennslu. Nemendur ganga
í öll möguleg störf meðan á náminu
stendur og öðlast þannig góða þjálíún.
Markmið kennslunnar er að tryggja
að nemendur séu orðnir fúllfærir að
sinna störfúm í bransanum að námi
loknu. „Það hefur gengið mjög vel
fyrir útskrifaða nemendur að fá vinnu.
Um 40-60% nemenda hafa fengið
störf í iðnaðinum eftir að hafa lokið
námi,“ segir Böðvar Bjarki Pétursson,
stjómarformaður skólans og bætir við
að almennt séð hafi hann orðið var
við mikla jákvæðni ffá fagmönnum í
garð fyrrum nemenda skólans.
Hámiippá2,4milljónir
Námið hjá Kvikmyndaskóla íslands er
4 annir eða 2 ár. Kostnaðurinn er 600
þúsund krónur fyrir hverja önn eða
2,4 milljónir króna fyrir allt námið.
Fyrir þessa upphæð fá nemendur
aðgang að öllum tækjabúnaði skólans
og er innanhús framleiðsla því mikil.
Á fyrstu önn skila nemendur af sér
stuttmynd sem þeir sjálfir standa að og
leikstýra einnig tónlistarmyndbandi,
þó ekki endilega ein og sér heldur er
um hópsamstarf að ræða.
Á annarri önn hefst frekari kennsla
á tækjabúnað, handritagerð, leiklist
og lokahnykkurinn er svo framleiðsla
á „Sit-com” þætti eða hefðbundnum
grínþætti á borð við Seinfeld eða
Friends svo dæmi séu tekin. Það
hlýtur að teljast nýstárlegt að hafa
slíka framleiðslu á námskrá þar sem
engir slíkir þættir eru í framleiðslu á
íslandi og hafa tilraunir til þess orðið
afar skammlífar og lítið bendir til
breytinga að sinni.
Á þriðju önn fer síðan í gang
viðamikið verkefni hjá nemendum
þar sem þeir undirbúa sjónvarpsþátt
í „beinni” útsendingu og þurfa
að sjá um allar tæknilegar hliðar
verkefnisins. Það krefst mikillar
hugmyndavinnu og undirbúnings
og ræðst afraksturinn í einni atrennu
þegar sjónvarpsþátturinn fer í loftið.
Á lokaönninni skiptist hópurinn í
tvennt þar sem unnið er að gerð einnar
stuttmyndar sem fær ríflega úthlutun
fyrir framleiðslukostnaði. Einnig
gera nemendur einstaklingsverkefni
sem verða frumsýnd á útskriftardegi.
stórlækkað og útreikningar á kostnaði
námsins taka mið af því.
Með námi í kvikmyndalist á
háskólastigi eflist kunnátta og
þekking í íslenskri kvikmyndagerð
á mikilvægustu þáttum greinarinnar.
Samþætt menntun leikstjóra,
handritshöfúnda og framleiðenda
mun skila sér í öflugari og skilvirknari
vinnubrögðum hjá þeim sem að
kvikmyndalistinni koma. Með þessu
mætti einnig stuðla að betri samvinnu
til að búa til heilsteypt höfundarverk.
Mikíðlagtíkennsluskrá
Við undirbúning á kennsluskrá fyrir
Listaskólann var leitað fyrirmynda
hjá mörgum helstu og virtustu
kvikmyndaskólum hins vestræna
heims. Einnig var leitað ráðlegginga
hjá bæði innlendum og erlendum
listamönnum og sérfræðingum
sem þekkja til uppbyggingar
kvikmyndanáms á háskólastigi og
hafa unnið við stór verkefni á sviði
kvikmyndagerðar.
Að sögn Hjálmars berast
fjöldi fyrirspuma um af hverju
kvikmyndanám sé ekki í boði við
skólann, greinilegt sé að mikill áhugi
er fyrir hendi. Listaháskólinn hefur
góða aðstöðu til að koma námi sem
þessu á laggimar og mjög auðvelt
myndi reynast að fagfólki til kennslu
þar sem eftirsótt sé að kenna við
skólann. Fjárhagslega hliðin er alveg
raunhæf og ljóst að 220 þúsund krónur
fyrir eitt námsár í kvikmyndagerð
á háskólastigi getur ekki talist há
upphæð miðað við sambærilegt nám
erlendis.
Inntökuskilyrði yrði stúdentspróf
eða sambærileg menntun og einnig
þyrftu umsækjendur að sýna
„möppu”, e.k. skýrslu sem sýnir
hvað viðkomandi hefur gert til þessa.
Inntökunefnd mundi síðan meta
umsóknina sem og hvað þeir hefðu
fram að færa. „Fólk getur verið með
bakgrunn í bókmenntum, myndlistum
eða skrifúm,“ segir Hjálmar.
Talsmaður Menntamálaráðu-
neytisins vildi ekki tjá sig um hvort
líklegt væri að tillögur Listaháskólans
um kvikmyndanám fengjust
samþykktar fyrir árið 2008.
Kvlkmyndpdelldliiá
llstahaskolanumP
U ndanfarin fj ögurár hefurListaháskól i
íslands steftit að því að koma upp
kvikmyndadeild en tillögur þess eftiis
hafa enn ekki hlotið hljómgrunn í
menntamálaráðuneytinu. Skólinn
leggur áherslu á að vera heildstæður
skóli allra listgreina. Þar fer nú fram
menntun á sviði leik- og myndlistar,
hönnunar, arkitektúrs, tónlistar og
dans. Einkunnarorð skólans eru
Sköpun og Miðlun og kvikmyndalist
felur einmitt í sér báða þessa þætti.
Hjálmar H. Ragnarsson,
rektor Listaháskólans, segir að
kvikmyndadeild innan skólans myndi
efla starfsemi skólans mjög og með
námi í kvikmyndalist verði þeirri stoð
komið undir skólann sem enn vantar.
„Ég veit ekki af hverju ráðuneytið
hefúr hafnað óskum okkar um
samstarf við námið en ég er vongóður
um að stjórnvöld geri sér grein fyrir
mikilvægi námsins og átti sig á að
þessi listgrein, eins og aðrar, eigi fúllt
erindi í Listaháskóla íslands", sagði
Hjálmar.
Megináherslur í náminu myndu
verða kennsla í handritsgerð, leikstjórn
og framleiðslu/ffamkvæmdastjórn.
Námið myndi verða til B.A. gráðu og
yrði þetta þá fyrsta kvikmyndanámið
á háskólastigi hérlendis. Skólagjöldin
fyrir ársnám myndu vera þau sömu
og í öðrum deildum skólans, eða 220
þúsund krónur. Þróun í stafrænni
tækni hefúr gert það að verkum að
kostnaður við kvikmyndagerð hefur
Samkeppnieða
stuðningurP
Það er ekki að sjá að Listaháskólinn
yrði í beinni samkeppni við
Kvikmyndaskóla íslands um
nemendur ef þar væri starfræk
kvikmyndadeild. Þessir tveir skólar
róa um margt á ólík mið hvað
námsskrá og kennslu varðar.
Böðvar Bjarki segir það stefnu
skólans að styðja allt kvikmyndanám
í íslensku samfélagi. „Að einhverju
leyti yrði þetta stuðningur við skólann
og að einhverju leyti samkeppni,"
sagði Böðvar og var sammála því
að nám við Listaháskólann gæti í
einhverjum tilvikum verið rökrétt
framhald af því að útskrifast frá
Kvikmyndaskóla íslands.
Kvikmyndanám á háskólastigi
væri óneitanlega vænleg viðbót
í menntaflóru landsins þar sem
íslendingar leitast sífellt við að vera í
fremstu röð á öllum sviðum. Islensk
kvikmyndagerð hlýtur að styrkjast
sé menntunarstigið hærra og hlýtur
einfaldlega að vera æskileg þróun.
Oddur Björn Tryggvason
obtl@hi.is
121 StúdentaMaðið