Melkorka - 01.10.1950, Page 23

/----------------------------------------N
MELKORKA
kemur út þrisvar á ári.
Verð árgangsins fyrir áskrifendur er 20 krónur.
I lausasölu kostar hvert hefti 8 krónur.
Gjalddagi er fyrir 1. okt. ár hvert.
Öll bréfaviðskipti varðandi innheimtu og af-
greiðslu til áskrifenda og útsölumanna utan
Reykjavíkur annast Svafa Þórleifsdóttir,
Hjallavegi 14 Reykjavlk.
Afgreiðsla fyrir Reykjavík og nágrenni er i
Bókabúð Máls og menningar, Laugavegi 19.
Nokkur eintök af fyrri árgöngum ritsins
eru enn fáanleg.
PRENTSMIÐJAN HÓLAR H*F
V________________________________________,
haflega lag sem var líkast fiðluboga tók
breytingum; bugðan eða boginn var tilval-
inn staður fyrir skreytingu og var prýddur
á margan liátt, með stungnum og steyptum
myndum, gull- og rafperlum o. s. frv., og
slíðrið var stækkað og skreytt. Það tilbrigði
sem lifði lengst og lifir enn, var plötunæl-
an, spennan, þar sem boginn er orðinn að
skreyttri plötu og næla fest undir hana.
Á Norðurlöndum verður fyrst vart við
næluna á bronsiöld, þó er hún ekki alveg
með sama lagi og í Suður-Evrópu. Alls kon-
ar spennur verða líka algengar, og á öldun-
um eftir Kr. b. koma oft fyrir fleiri spennur
eða nælur í gröf sömu konu. Sitthvað bend-
ir þó á að aðeins höfðingjar og efnafólk hafi
átt þess háttar skrautgripi. Til dæmis hefur
fundizt lík óbreyttrar konu í mýri á Jót-
landi, sennilega frá lokum bronsialdar; um
höfuðið hafði konan haft skýluklút sem var
haldið saman af prjóni úr fuglsbeini.
Fram að krossferðatímum notuðu menn
prjóna, nælur, spennur og bönd og stund-
um krókapör til að festa saman fötin. Það
var ekki fyrr en krossfararnir komust. í
kynni við Tyrki, að hnappagötin komu til
sögunnar. En síðjakkinn, sem tyrkneskir
karlmenn notuðu, var hnepptur á þann
liátt, að snúrur voru saumaðar í kringum
hann, en á öðrum boðungnum enduðu þær
í lykkju, á hinum í hnút, sem dreginn var
í gegnum iykkjuna og notaður fyrir hnapp.
Þessi nýjung barst heinr til Evrópu, og frá
lrenni eru hnappagötin ættuð. En það er
önnur saga.
Nú getunr við farið í næstu búð og keypt
öryggisnælur í alls konar afbrigðum: litlar
,,gull“nælur, „silfur“nælur í öllum stærð-
unr, bleikar og bláar, hagkvænrlega bognar
fyrir ungbarnableiur o. s. frv. Lagið er oft-
ast nrjög svipað hinu forna. Ekki er ólrugs-
andi að þessi litli, látlausi hlutur sem átti
100 ára afnræli í fyrra, eigi kannske 2500
ára afnræli í ár.
PRJON
PEYSA
Yfirvídd 92 cm, lengd 50 cm. í peysuna
þarf unr 350 gr. af meðalgrófu ullargarni
eða bandi og prjónist á prjóna nr. 2i/á.
Aðallilutar peysunnar eru slétt prjónaðir,
þ. e. a. s. annar pr. (prjónninn) sl. (sléttur),
en hinn sn. (snúinn). Ranghverfan er notuð
senr réttlrverfa. Á boðungum og baki mynd-
ast rendur af munsturprjóni:
Fyrri pr.: Til skiptis 3 lykkjur sn., ein
lykkja sl. snúin og 1 lykkja sl. Þannig að far-
ið er innan í lykkjuna. Seinni pr.: Til skipt-
is 3 lykkjur sl. og 1 lykkja sn.
Bakið: Fitjaðar eru upp 123 lykkjur og
prjónaður 10 cnr langur snúningur nreð
einni lykkju sn. og 1 lykkju sl. Á síðasta
prjóni er aukið út unr 10 lykkjur, senr dreif-
ast unr pr. með jöfnu nrillibili. Jaðarlykkj-
urnar eru prjónaður sléttar á öllunr prjón-
um. Síðan byrjað á munsturprjóninu. í
jöðrunum er aukið út unr 1 lykkju á 2ja cnr
nrillibili, alls 10 sinnnnr. Og þegar bakið er
MELKORKA
73