Skutull - 24.12.1956, Blaðsíða 9

S K U T U L L
9
Gísli rektor...
Framhald af 5. síðu.
honum fyrir hönd Gísla. Skömmu Ekki er vitað nákvæmlega um
síðar flutti Guðmundur alfarinn gang þessa máls, en síra Þorsteinn
frá Skálholti norður í Skagafjörð. kærði rektor fyrir biskupi.
Hafði hann þá verið 12 ár í Skál- Gísli kom að Holti sumarið 1654,
holti og mátti sjá þar vegleg verks- en þá var síra Þorsteinn ekki
ummerki eftir hann. Meðal annars heima. Gísli var að koma úr heim-
hafði hann skorið út líkneski af sókn hjá frændfólki sínu austur í
Kristi á krossinum, Maríu mey, Skaftafellssýslu, en síra Þorsteinn
postulunum 12 og Páli postula. hafði riðið í Skálholt, sennilega út
Voru líkneski þessi í dómkirkj- úr kærumálinu.
unni. Gísli mun hafa beðið frúna auð-
Sumir hafa haldið því fram, að mjúklega fyrirgefningar og fengið
Guðmundur hafi flúið norður syndakvittun af hennar hálfu, þvi
vegna óvildar þeirrar, er orðið hafi bréf skrifaði hún manni sínum með
milli Gísla rektors og hans út úr Gísla. Prestur og Gísli munu þó
máli því, sem áður greinir. Hitt hafa farizt á mis og ekki fundizt.
mun þó sönnu nær, að Hólabiskup Var nú síra Þorsteini sent bréf,
hafi fengið Guðmund norður til sem þeir, rektor og biskup skrif-
þess að vinna að endurbótum á uðu báðir undir. Þar biður Gísli
Hóladómkirkju og skreytingu prest og konu hans auðmjúklegast
hennar. Síðar gerðist Guðmundur fyrirgefningar „á þessu sínu öl-
bóndi að Bjarnarstaðahlíð í Skaga- skaparmismæli og ávirðingu, er
firði. Enn er í Hóladómkirkju vitni hafi upp á hann borið, að í
skírnarfontur gerður af Guðmundi ölskap hafi tilfallið snertandi
smið, og ýmsir munir úr tré og virðulega hústrú“ síra Þorsteins.
steini eru til eftir hann á Þjóð- Biskup lagði og að síra Þorsteini
minjasafninu. og ,,systur“ sinni, sem hann kallar
svo, að taka sáttum og láta máiið
Gísli lendir enn í klandri. niður faUa
Ekki var lokið erfiðleikunum, Gísli rektor var þess óðfús, að
sem Brynjólfur biskup átti í með vitnisburðir þeir, sem fram hefðu
Gísla rektor, þó Guðmundarmálið verið bornir gegn honum, yrðu
væri úr sögunni. Um svipað leyti, eyðilagðir, svo að þeir sæjust ekki
eða líklega þó heldur fyrr, kom framar honum til vanvirðu og
annað atvik fyrir, sem biskup hafði minnkunnar.
mikla raun af. Biskupi hefur eflaust tekizt að
Prestur var um þessar mundir koma fullum sættum á, enda kom
í Holti undir Eyjaf jöllum, sem Þor- Þetta mál ekki undir veraldlega
steinn hét, Jónsson. Kona hans hét valdið. Er máls þessa ekki getið
Sólveig Isleifsdóttir. Var hún þre- framar.
menningur við Brynjólf biskup. Altarisganga og opinber áminn-
Son áttu þau hjón í Skálholtsskóla, in£ til Gísla rektors, sem krafizt
sem Þórður hét. Dó hann, áður var á prestastefnunni á Ólafsvöll-
hann yrði stúdent. Svo bar til í um> fðr fram 4. nóv. 1655. Þá písl-
veizlu í Skálholti sennilega vorið argöngu gengu þrír prestar með
eða haustið 1653, að rektor gerðist Gísla rektor.
ölvaður. Spurði hann þá Þórð frá
Holti, hvort hann mætti ekki Gísli fær Veitillg'll fyi’il’
drekka honum til og láta hann Helgafelli.
njóta „kerlingarinnar gömlu“. „Ég Gísli var rektor í Skálholti til
hefi haft hana eins og hempuna vors 1661. Hafði hann þá kennt
mína“, sagði hann. Þórður móðg- við skólann í 12 ár, eða lengur en
aðist fyrir hönd móður sinnar, sem flestir aðrir á allri öldinni.
ekki var að undra. Mun hann hafa Síðari árin, sem hann var í Skál-
tekið vitni að orðum rektors. holti, bjó hann í Þrándarholti í
Gnúpverjahreppi, líklega með ráðs-
“————- konu eða ráðskonum, því enn var
margir einstaklingar hafa sýnt á hann ókvæntur. Ekki mun honum
áhugamálum mínum, einkum að þó hafa græðzt fé á búskapnum,
því, er skógræktina varðar. Það er enda var hann talinn búmaður í
mesta hamingja og gleði hvers lakara lagi.
hugsjónamanns að mæta skilningi Árið 1661 fékk Gísli veitingu
og njóta góðrar aðstoðar við fram- fyrir Helgafellsprestakalli og var
kvæmd hugsjónanna. vígðu af Brynjólfi biskupi 4. júní
Þó ég sé ekki ríkur af verald- það ár. Var hann prestur á Helga-
legum fjármunum, tel ég mig samt felli eftir það til æviloka.
vera ríkasta manninn á Isafirði, Fyrirrennari hans í embættinu
þegar alls er gætt. Það er mestur hafði haft aðstoðarprest, síra Guð-
auður og beztur að eiga fölskva- mund Jónsson, síðar prest að stað-
iausan hlýhug samborgar sinna. arhrauni. Síra Guðmundur hafði
Þökk sé ykkur öllum, góðir ís- haft ábúð á hálfu prestsetrinu og
firðingar. skyldi svo vera áfram. Lítið varð
M. Simson. þó um efndir á því hjá síra Gísla og
kærði aðstoðarpresturinn, fyrst til
prófasts en síðan til biskups, en
prófastur smeygði málinu fram af
sér. Stóð í því málastappi árum
saman, en meðan Brynjólfs bisk-
ups naut við, dró hann heldur taum
síra Gísla. Það mál endaði loks
með því, að eftirmaður Brynjólfs,
Þórður biskup Þoriáksson, veitti
síra Guðmundi Staðarhraun og
leysti deiluna á þann hátt.
Gísli kvæntist 1664 Kristínu
Vigfúsdóttur, prests að Setbergi,
Illugasonar. Áttu þau átta börn,
er náðu fullorðins aldri, og er
margt manna frá þeim komið.
Síra Gísli andaðist 1688, 67 ára
gamall.
—oOo—-
Gísli rektor og Guðmundur smið-
ur voru afburðamenn, hvor á sínu
sviði, þó að þeir væru börn síns
tíma og breyzkir sem aðrir menn.
Slíka menn kunni meistari Brynj-
ólfur betur að meta en flestir aðr-
ir samtímamenn. Hallgrímur Pét-
ursson, sálmaskáld, er þjóðinni
kunnastur af slíkum skjólstæðing-
um biskups, og áhrif hans á næstu
kynslóðir voru augljósustu. Áhrif-
in frá kennslu Gísla rektors og list
Guðmundar smiðs voru ekki jafn
<11 llllllllllllllltlllll IIIII1111111111111111III || 11111111111111111| liiiin || ■111111111111111111111111111111111,||,||„||l|||||||||||,|„|||||||||||||
j Gleðilegjól! Farsælt nýtt ár! 1
| Þökkum viðskiptin á líðandi ári. =
| Verzlun Böðvars Sveiubjarnarsonar.
| Gleðilegjól! ★#★ Farsælt nýtt ár! |
| Þökkum viðskiptin á líðandi ári. 1
| Rafveita Isafjarðar. 1
| iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiinniniiiniinininiinnuniinnnnniiunniiiimnnininiHniiiiiiiiiiiil
| Gleðilegjól! ★ # ★ Gæf uríkt nýtt ár! |
Þökkum viðskiptin á líðandi ári.
Olíusamlag útvegsmanna. |
| Sjóvátryggingarfélag Islands h.f. |
= Verzlun Rögnvaldar Jónssonar.
= iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiitiiiimiiiimimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiuiiiiiiiiiiiiii |
a =
= Óskum starfsfólki og viðskiptavinum
gleðilegra jóla og farsældar á nýja árinu, =
með þakklæti fyrir líðandi ár. |
| Guðmundur & Jóhann.
— a
aiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii |
— a
| Gleðilegjól! ★#★ Gæf uríkt nýtt ár! |
| Þökkum viðskipti á líðandi ári. |
1 Prentstofan ISRÚN h.f. =
uiiiBiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimuiiiiiiiiiniiiiinniiiiiiiiiiiuiiiiuiuiuiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiii
augljós almenningi, en þau teygðu
samt arma sína lengra fram í tím-
ann og víðar en flesta grunar, þó
að sú saga verði ekki rakin hér.
Qamlzomul í £al
em
1. jóladag kl. 9:
Morgunbæn.
1. jóladag M. 4,30:
Hátíðarsamkoma.
2. jóladag: Hátíð sunnu-
dagaskólans.
kl. 2 yngri deild.
kl. 5 eldri deild.
2. jóladag M. 8,30: Sam-
koma (fest) fyrir Færey-
inga og aðra aðkomu
sjómenn.
Gamlárskvöld kl. 11: Sam-
koma.
Nýársdag kl. 4,30: Sam-
koma.
Fjölmennið á samkom-
urnar!
Gleðileg jól!