Skutull - 24.12.1960, Blaðsíða 7

SKUTULL
7
r
Fulton Oursler:

Bláa hálsfestin
I3aginn, sem Jane litla Grace
kom inn í skrautgripaverzlun Pét-
urs Rachards, var hann einmana-
legasti maður veraldarinnar.
Kannski lásuð þið um þetta leyti
frásagnir í blöðunum af þvi sem
fyrir kom, en þar stóð nú ekki
mikið, — og mín skoðun er sú, að
sagan, sem síðar gerðist, sé bæði
of fögur og lærdómsrík til þess,
að hún sé ekki öll sögð.
Verzlun Péturs hafði einnig ver-
ið í eigu pabba hans og föðurafa.
Litli sýningarglugginn var yfir-
fullur af gömlum munum og grip-
um: armbönd, skrautnælur, af
þeirri gerð, sem helzt var í tízku
fyrir hundrað árum, gullhringir,
silfurbaukar, litlar postulínsmynd-
ir og ótal gripir úr fílabeini og
jadesteini.
Síðdegis á nöprum vetrardegi
stóð lítil telpa við gluggann og
þrýsti andlitinu leitandi og rann-
sakandi af einum muninum á ann-
an, eins og hún væri að leita að
einhverju ákveðnu. Að síðustu
rétti hún úr sér, og glöð í bragði
gekk hún inn í búðina.
Þegar inn var komið í hálfdimm
og þröng húsakynni verzlunarinn-
ar sást, að þar var enn sundurleit-
ara vörusafn en í sýningarglugg-
anum. Hiilurnar voru yfirfullar af
skartgripaskrínum, gömlum ein-
vígis- skammbyssum, úrum og
lömpum, og gólfið var þakið eir-
kötlum, mandólínum og allskonar
hlutum, sem enginn vissi deili á
annar en Pétur. Hann var í hæsta
lagi þrítugur að aldri, en hár hans
var mjög farið að grána.
Þegar hann leit á litlu telpuna
var óendanleg hryggð í augum
hans.
„Ég vil gjarnan fá að skoða bláu
perlufestina, sem er þama í glugg-
anum“, sagði telpan.
Pétur dró gluggatjaldið til hlið-
iar og náði í hálsfestina. Hinir
skæru, bláu steinar virtust ljóma
enn sterkara í bleikum höndum
hans, er hann lagði dýrgripinn fyr-
ir framan telpuna.
„Hún er voða falleg“, sagði hún
eins og við sjálfa sig. „Viljið þér
pakka hana fallega inn fyrir mig?“
Pétur leit á hana svipbrigða-
laust.
„Ætlar þú að gefa einhverjum
hana?“, spurði hann.
„Já, stóra systir mín á að fá
hana í jólagjöf. Það er hún, sem
hefir annast mig síðan mamma
mín dó, og þetta eru fyrstu jólin,
sem mamma er ekki hjá okkur. Ég
er búin að fara víða og skoða í
voða marga búðarglugga til þess
að finna einhverja reglulega fall-
ega jólagjöf fyrir systur mína.“
„Hvað átt þú mikla peninga?"
spurði Pétur varfærnislega.
Hún leysti hnút, sem bundinn
var á vasaklútinn hennar, og lagði
innihaldið á búðai’borðið. Það voru
nokkrir smápeningar.
„Ég tæmdi alveg sparibaukinn
minn,“ sagði hún hreykin.
Pétur Richard leit hugsandi á
hana. Síðan tók hann hálsfestina
og gætti þess vandlega, að hún
sæi ekki verðmiðann. Hvað átti
hann að segja við hana? Einlægn-
in og traustið, sem ljómaði úr aug-
um hennar, vakti daprar og sárar
minningar í huga hans.
„Bíddu andartak," sagði hann og
snéri sér frá henni. Hann leit um
öxl til hennar og spurði: „Hvað
heitir þú?“ En á meðan voru ekki
hendur hans iðjulausar.
„Ég heiti Jane Grace,“ svaraði
hún.
Er Pétur snéri sér aftur að
Jane þá hélt hann á fallegum rauð-
um pakka, sem grænn silkiborði
var bundinn utan um.
„Gerðu svo vel,“ sagði hann
stuttlega. „Gættu þess vel að týna
þessu ekki á heimleiðinni."
Hún brosti glaðlega til hans, er
hún skauzt út úr dyrunum. Gegn-
um gluggann fylgdi hann henni
eftir með augunum, og einmana-
kenndin greip hann heljartökum.
Það var eitthvað það við Jane og
„perlufestina hennar“, sem hafði
ýft upp sársaukann C hjarta hans,
gamlan sársauka, er hann hafði
árangurslaust reynt að grafa og
gleyma. Hár hennar, gullið eins og
fullþroska hveiti, augun hennar
voru blá eins og hafið, — og einu
sinni, fyrir ekki ýkjalöngu síðan,
hafði Pétur elskað unga stúlku
með gullið hár og djúpblá augu.
Og henni var bláa hálsfestin ein-
mitt ætluð.
En þá kom þetta hi’æðilega
kvöld. Það var dynjandi rigning,
og þau fóru í stutta gönguferð.
Vörubifreiðin nálgaðist skyndi
lega, hemlaði, en rann áfram, —
og þegar unga stúlkan var tekin
undan bifreiðinni voru allar fram-
tíðai’vonir Péturs Richards hrund-
ar til grunna.
Síðan hafði sorgin búið í hjarta
hans, yfirþyrmandi og óbærileg.
Að deginum til leið honum bet-
ur, — hann var tilneyddur að
sinna verzluninni, en strax að
kvöldinu varð hugarheimur hans
líkastur endalausri eyðimörk.
Hann reyndi að gleyma, en sífellt
gróf sársaukinn sig dýpra og
dýpra í hugskot hans, og smá sam-
an sökkti hann sér niður í botn-
laust djúp sjálfsmeðaumkunar.
En þegar bláu augun hennar
Jane litlu horfðu á hann, sá hann
allt í einu ástmey sína Ijóslifandi
fyrir sér, og sársaukinn varð nærri
óbærilegur.
Hann tók það nærri sér að sinna
viöskiptamönnunum, sem komu til
hans til að kaupa jólagjafir. f
mörgu var að snúast næstu tíu
dagana, málgefnar konur
streymdu í verzlunir.a, skoðuðu og
handléku vönimar og þrefuðu um
verðið.
Á aðfangadag, þegar síðasti við-
skiptamaðurinn loksins fór úr búð-
inni, andaði hann léttara, — nú
var þessi þrautin yfirstigin, þetta
árið að minnsta kosti.
En Pétur Richard hafði ekki
rétt fyrir sér í þessu efni. Það var
alls ekki allt búið.
Dyrnar opnuðust, og ung stúlka
gekk hratt inn. Honum brá við, —
fyrst áttaði hann sig ekki á því
hvers vegna. Svo fannst honum,
að hann hefði séð hana áður, en
ekki gat hann áttað sig á því hvar
eða hvenær það hafði verið.
Hár hennar var gullið, og aug-
un djúp og blá. Þegjandi tók hún
upp úr tösku sinni lítinn pakka,
er lauslega var vafinn inn í rauö-
an pappír og um hann bundið
grænum silkiborða. Á næsta and-
artaki lá bláa hálsfestin á borðinu
fyrir framan hann.
„Er þetta keypt hjá yður?“
spurði hún.
Pétur leit í augu hennar og
svaraði blíðlega: „Já, hún er
keypt hér.“
„Eru þetta ósviknir steinar?"
„Já, að vísu eru þeir ekki af
allra dýrustu gerð, en þeir eru
ekta.“
„Munið þér eftir því hverjum
þér selduð festina?“
„Það var lítil telpa. Hún hét
Jane. Og hún ætlaði að gefa stóru
systur sinni hana í jólagjöf.“
„Hvers virði er hún?“
„Verðið er algjört einkamál
milli seljanda og kaupanda," svar-
aði hann með glettnisbros í aug-
unum.
„Já, já, en Jane átti ekki pen-
inga til þess að kaupa jólagjafir
fyri'r. Hún getur því alls ekki hafa
borgað þá upphæð, sem festin
kostaði . . . “
Pétur lagði skrautgripinn aftur
ú rauða bréfið, bjó um hann á sama
hátt og áður og batt að nýju
græna silkiborðann utan um pakk-
ann, svo að hann var álíka falleg-
ur og áður var.
„Hún greiddi hæsta verð, sem
unnt er að greiða,“ svaraði hann.
„Hún lét allt, sem hún átti.“
Það var djúp þögn í litlu skraut-
gripaverzluninni. Fjarlægar
kirkjuklukkur byrjuðu að óma.
Fjarlægur hljómur jólaklukkn-
anna, litli pakkinn á búðarborðinu
og spyrjandi augnatillit ungu
stúlkunnar snart eitthvað í hugar-
fylgsnum Péturs, og óskiljanleg
hamingjutilfinning streymdi inn í
huga hans. Veröldin opnaðist Pétri
Richard að nýju, svo var fyrir að
þakka einlægri ást lítils bai’ns.
„En af hverju gerðuð þér
þetta?“ spurði hún lágt.
Hann rétti henni pakkann.
„Það er aðfangadagskvöld“,
sagði hann, „og ég er svo illa
staddur, að ég á engan til þess að
gefa jólagjafir. Viljið þér leyfa
mér að fylgja yður heim og óska
yður gleðilegra jóla?“
Kirkjuklukkurnar hljómuðu alls-
staðar umhverfis og öll veröldin
ómaði af jólafögnuði, er Pétur
Richard gekk eftir götunni ásamt
ungu stúlkunni, sem hann vissi
ekki hvað hét, — ennþá.
— Þýtt. —
Látrabjarg er útvörður Islands í vestri. Það er fagurt og hrika-
legt í senn. Undir björgum þess hefur margur sæfari týnt lífi
sínu og þar hefur frækilegasta björgunarafrek á lslandi verið
unnið.