Skutull - 24.12.1960, Blaðsíða 14

14
SKUTULL
inu. Hann varð brautryðjandi um
byggingu vélknúinna, haffærra
skipa til fiskveiða. Á árunum
1913—1915 lét hann byggja 4
fiskiskip 30 smálestir að stærð í
Svíþjóð og Danmörku og reynd-
ust þau farsæl fiskiskip.
Árið 1908 réðist Karl í miklar
ræktunarframkvæmdir. Gerði hann
tún á svæðinu fyrir ofan Sjúkra-
hús milli Króksbæjar og Bugsins,
en þar var áður mýri og fen. Karl
var vinsæll atvinnurekandi og
verzlunarstjóri.
Sigurður Daníel Jónsson, skóla-
stjóri.
Bæjarfulltrúi 6. 1. 1906—1915.
F. 10. 9. 1863.
D. 19. 11. 1936.
Foreldrar: Jón Sigurðsson söðla-
smiður frá Hrappsstöðum í Víði-
dal og Ragnhildur Ingibjörg Jóns-
dóttir.
Kona 1897: Guðrún Lúðvíks-
dóttir Alexíussonar steinsmiðs.
Börn: 1. Rannveig d. ungbarn,
2. Bjarni d. ungbam 3. Viggó
kaupmaður, 4. Bjarni, póstfulltrúi,
Reykjavík.
Sigurður D. Jónsson.
Sigurður varð stúdent árið 1885,
og var um tveggja ára skeið við
nám í Prestaskólanum. Hann varð
kennari við barnaskólann á ísa-
firði árið 1901 og skólastjóri 1918.
Hann lét af skólastjóm árið 1930.
Sigurður var góður kennari og fór
skólastjórnin vel úr hendi. Hann
safnaði drögum að sögu ísafjarð-
ar.
Árið 1910 var geysilegt harð-
indaár. Veturinn lagðist snemma
að á úthallandi ári 1909 og varð
mesti snjóavetur, sem komið hafði
í manna minnum. Hér vestanlands
varð stórtjón á mönnum og eign-
um af völdum snjóflóða. 1 Hnífs-
dal féll snjóflóð úr Búðarhyrnu 18.
febrúar 1910 og varð 19 manns að
bana á augabragði, en margir urðu
fyrir lemstrum. Fjöldi manns
missti þá aleigu sína. Víðar í Skut-
ulsfirðinum féllu snjóflóð, en þar
varð ekki manntjón. Og 1. marz
féll snjóflóð í Skálavík og varð 4
að bana.
Vikublaðið Vestri lýsti á þessa
lund þessum vetri:
„En þessi vetur, sem nú er horf-
inn út í fortíðardjúpið hulda, hef-
ur verið sá langversti vetur, sem
aldraðir menn muna; einkum
dauðans örðugur fólki hér vestan-
lands.
Tíðarfarið hefur verið þannig
mestallan veturinn ,að sífelldir
norðangarðar hiafa gengið, stór-
viðrið hefur lamað og þreytt menn
og skepnur; og fannkoman hefur
verið svo mikil, að hér í bænum
t.d. hafa skaflamir náð hátt undir
þak á meðalháum húsum sums-
staðar og frostið oft allsnarpt.
Og varla getur heitið, að sól
hafi skinið heilan dag hér á Isa-
firði síðan í haust.
Af þessari ótíð hefur svo sjór-
inn brugðizt alveg, þannig að varla
hefur nokkur fiskur náðst úr sjó
fyrir sakir gæftaleysis, þó einhver
hefði farið hér í Djúpið. En með
fiskveiðunum stendur og fellur
ísafjörður; hér hafa því verið of-
urbág kjör, sem margur hefur átt
við að búa í vetur, svo að óhætt
er að segja, að sumir hafi svelt
heilu hungri; hafa þó ýmis félög
og einstakir menn reynt að bæta
úr því eftir föngum með fé, sem
komið hefur inn fyrir skemmtanir
og með peningagjöfum á annan
hátt.
Mikil slys og mörg tár skilur
þessi vetur eftir, þó að hann sé
nú sjálfur horfinn. En langstærstu
og hörmulegustu slysin hafa þó
snjóflóðin 'í Hnífsdal og Skálavík
verið.
Veikindi hafa og töluvert lagst
á menn almennt, einkum landfar-
sótt (inflúenza); hefur hún víða
við komið og mun ekki alveg út-
dauð allsstaðar ennþá hér.“
1 byrjun júnímánaðar sást ekki
ennþá á dökkan díl á Snæfjalla-
strönd, svo hafði fannfergið verið
mikið á þeim slóðum.
Þetta var erfitt ár til lands og
sjávar. Athafnir bæjarstjórnarinn-
ar virðast hafa lamazt af árferð-
inu. Þær voru hvorki miklar eða
merkilegar. Þar ríkti deyfð yfir
vötnunum.
Bæjarstjórnin hélt 11 fundi á
árinu og var fyrsti ,fundurinn ekki
haldinn fyrri en 15. marz og síð-
asti fundurinn var 13. desember.
Voru fundirnir haldnir í bæjar-
þingshúsinu um þessar mundir.
Það stóð í Bótinni neðan Hafnar-
strætis. Það var síðan flutt að
Mjallargötu og er nú skátamið-
stöð.
Verður nú getið helztu viðfangs-
efna bæjarstjórnarinnar. Oddviti
lagði fyrir hana reikning bæjar-
sjóðs fyrir árið 1909, og var hann
samþykktur. Heildartölur gjalda
og tekna voru kr. 53.509,58 og
hafði orðið að taka 24 þús. kr.
víxillán til þess að endarnir næðu
saman. Á árinu guldust í útsvör-
um kr. 16.578,00 og útistandandi
voru um áramót kr. 2.717,87.
Nokkur eftirmál urðu út af þess-
um reikningi. Guðmundur Bergs-
son, póstmeistari, sem kosinn hafði
verið endurskoðandi bæjiarreikn-
inganna við almennar kosningar,
kærði árið 1911 yfir því, að hann
hefði ekki fengið svör við athuga-
semdum sínum við reikningana.
En hvernig því kærumáli lyktaði
veit ég ekki, en hygg að það hafi
runnið út í sandinn, eins og margt
iaf því tagi.
Þá voru samþykktir reikningar
bókasafns, styrktarsjóðs handa
alþýðufólki, jarðakaupasjóðs ísa-
fjarðar og ýmissa annarra sjóða.
Bygginganefnd hafði lítið að
starfa. Veganefnd var falið að
setja upp eitt Luxljósker, sem
bæjarstjórn hafði áskotnazt til
þess að upplýsa bæinn. Þá var
samþykkt að leiða vatn á hafskipa-
bryggjurnar, sérstaklega Edin-
borgarbryggjuna og settar reglur
um notkun vatnsins. Ákveðið var
að taka niður vatnspóstana í Pól-
götu, Templaragötu og Mjósund-
unum og þótti Vestra það rögg-
samlega af sér vikið. Rætt var um
f jölgun bæjarfulltrúanna úr sex, og
nefnd sett í það mál.
1 september var samin og sam-
þykkt fjárhagsáætlun bæjarsjóðs
fyrir 1911. Tekju- og gjaldahliðar
námu kr. 29.250,00, en útsvör voru
áætluð kr. 19.500,00, og voru út-
svörin þá hækkuð um 2000 kr. frá
árinu áður. Heildartölur áætlunar-
innar 1910 höfðu verið nokkru
hærri eða kr. 34.200,00 Helztu
útgjaldaliðir fjárhagsáætlunar-
innar fyrir 1910 voru þessir:
Þurfamannaframfæri kr. 4.440,00,
löggæzla kr. 1.800,00, skólamál kr.
10.000,00, til sjúkrahúss kr. 1.300,
00 og kr. 9.120,00 til vegamála,
þar af kr. 8.000,00 til vatnsleiðslu.
Tvö stórmál voru á döfinni 1910,
sem rétt er að rekja hér.
Árið 1909 hafði bæjarstjórn
samþykkt eftir tillögum bygging-
arnefndar, að frá og með 7. apríl
1909 skyldi tún Leonards Tangs
(Riistún) samkvæmt uppdrætti
falla til bæjarins, þó þannig að
verzlunin héldi spildu næst íbúðar-
húsinu. Bæjarstjórn fól oddvita á
hendur að sjá um nauðsynlegar
framkvæmdir og meðal annars
ráða mann til málflutnings, ef á
þyrfti að halda.
Árið 1866 hafði bygginganefnd
farið hinu sama á flot og skammt-
að Hæstakaupstaðnum 30242 fer-
álna lóð, sem hún taldi að verzl-
uninni mundi nægja. Árið 1868
mældi bygginganefndin alla
Hæstakaupstaðarlóðina með tún-
inu, sem náði niður undir Silfur-
götu, Tangagötu og Fjarðarstræti,
og taldi hana var 72501 feralin iað
stærð.
Verzlunin taldi sig hafa lög-
formlegt eignarhald á lóðinni og
mun í bæði skiptin hafa orðið sú
niðurstaða á rannsókn gagna, að
ekki mundi hægt að hrifsa lóðina
af Hæstakaupstaðnum, sem mun
hafa verið búinn að hafa umráð
yfir henni, án endurgjalds, síðan
1790 að kaupstaðurinn var fyrst
stofnsettur.
Þegar bæjarstjóm keypti
Hæstakaupstaðinn 10. marz 1923
fylgdi öll lóðin í sölunni og var þá
talin vera 75517 ferálnir að stærð
eftir mælingu Bárðar G. Tómas-
sonar skipaverkfræðings. Gaf bæj-
arstjórn kr. 300.000,00 fyrir verzl-
unarstaðinn, en seljandi var Nat-
han & Olsen, Reykjavík.
Annað mál var einnig á stokk-
unum, sem olli allmiklu róti og á-
tökum, þó það verði ekki talið til
stórmála. Það var Haugsmálið
svonefnda. Guðmundur Hannesson,
síðar bæjarfógeti á Siglufirði var
setudómari í því máli og fékk hann
greiddar úr bæjarsjóði 12 kr. á ár-
inu 1910 fyrir þau dómarastörf.
Bæjarstjórn kaus árið 1910
mann til þess að gæta hagsmuna
bæjarins í þessu máli bæði fyrir
undir- og yfirrétti. Þess var ekki
getið í bókun bæjarstjórnar, hver
hlaut þetta trúnaðarstarf, en
sennilega hefur það verið oddviti
bæjarstjórnar að því er ráða má
af því, sem á eftir fór.
Málavextir voru þeir, að einn af
góðborgurum ísafjarðar benti for-
manni heilbrigðisnefndar, Magnúsi
Torfasyni bæjarfógeta, á það, að
mykjukúfur væri kominn ofan á
safngryfju Þorvalds Jónssonar
læknis, sem væri í einu horni á
túni hans milli Bankagötu og
Póstgötu. Sæist mykjukúfurinn
frá götu og væri óprýði að þessu
á almanna færi. Gerði borgarinn
kröfu til þess að heilbrigðisnefnd-
in léti málið til sín taka. Áburð-
argryfja þessi var kassi, 4 álnir á
hvern veg, sem stóð um 14 alin
upp úr jörð. Áburðargeymslu þessa
hafði læknirinn notað óátalið í 12
ár.
Bæjarfógeti kvaddi heilbrigðis-
nefnd saman 1. júlí 1910 og var
þess getið í bókun, að tilefni fund-
arins væri það, að á lóð Þorvalds
læknis væri mykjuhaugur, er næði
upp úr safngryfju og sæist frá
götu. Ályktaði meirihluti nefndar-
innar (bæjarfógeti og Sigurður
Jónsson kennari) gegn andmælum
Davíðs Sch. Thorsteinssonar, hér-
aðslæknis, sem átti sæti í nefnd-
inni, að þak skyldi sett á safn-
gryfjuna og þrifið í kringum hana
fyrir 8. júlí. Ef þessu væri ekki
sinnt mundi heilbrigðisnefnd láta
tæma gryfjuna og fylla hana upp
á kostnað eiganda. Nefndin kom
saman aftur 11. júlí við gryfjuna
og sá þá, að tekinn hafði verið kúf-
ur af safngryfjunni ,svo að hún
var ekki nema barmafull og þrif-