Heilbrigðismál - 01.05.1950, Blaðsíða 6

6
FRÉTTABRÉF UM HEILBRIGÐISMÁL
dáið úr sjúkdómnum. Af þeim 23 sjúklingum, sem fengu heilabólgu,
dóu 11.
Þar sem taugaveiki er til, er mönnum því enn ráðlagt að láta
bólusetja sig fyrir henni.
Euthanasia
Þetta orð þýðir góður dauði og hefur verið notað um aðferðir til
að veita mönnum hægt andlát. I seinni tíð hefur mikið verið um það
rætt, hvort leyfilegt sé, að veita sárþjáðum sjúklingum, t. d. þeim,
sem langt eru leiddir af krabbameini og enga batavon eiga, hægt
andlát, ef þeir biðja um það sjálfir.
Komið hefur fyrir, að læknir hefur gert það fyrir þrábeiðni sjúk-
lings, sem þannig hefur staðið á fyrir, og í samráði við ástvini hans,
sem hafa átt bágt með að sjá hann kveljast, að dæla í hann morfíni
í nægilega stórum skammti til þess að gera út af við hann. Mála-
ferli hafa orðið' út af slíkum aðgerðum og hafa læknarnir venjulega
sloppið við dóm fyrir morð. Nýlega var eitt slíkt tilfelli dæmt í Banda-
ríkjunum, þar sem læknirinn játaði að hafa dælt lofti inn í æð á langt
leiddum krabbameinssjúklingi til að stytta honum aldur. Dómurinn
féll á þá leið, að úrskurðað var, að sjúklingurinn hefði verið látinn,
er aðgerðin fór fram. Auðvitað á sá úrskurður ekki við rök að styðj-
ast, því að enginn læknir mundi gera slíka aðgerð á dauðúm manni, ►
enda varla hægt eftir að æðamar eru samfallnar.
Þetta er mikið vandamál, sem engan veginn er auðvelt úrlausnar.
Það sýnist ekki vcra nema velgerningur, að losa sárþjáðan sjúkling,
sem engin von er til að geti rétt við, frá kvölum sínum. Það sýnist
líka í fljótu bragði sjálfsagt að' láta ekki hræðilega vansköpuð börn
lifa, né fávita, sem eru öllum til ama og þjóðfélaginu til byrði.
En aðrar hliðar eru til á þessu máli, sem taka verður tillit til. Allt
í einu hafa stundum komið fram lyf við sjúkdómum, sem taldir voru
ólæknandi. Vanskapað fólk hefur iðulega haft framúrskarandi hæfi-
leika, og heimurinn hefði farið mikils á mis, ef sumir þeirra manna
hefðu látizt á bamsaldri.
En hættulegast af öllu er að gefa læknunum valdið' til þess að
stytta mönnum aldur. Læknamir kæra sig ekki um það vald, því að
hættan er mikil á að því kunni að verða misbeitt. Vald til að drepa
menn ætti engum að vera gefið, því að þeir eru fáir, sem kunna með
slíkt vald að fara. Mesti sagnfræðingur Englendinga á þessarí öld,
Lord Acton, sagði að' pólitískt vald hefði spillandi áhrif á valdhafann,
og við þurfum ekki að fara langt aftur í tímann til að sannfærast um
að það er satt. Sagan sýnir allt of glögglega hvernig þeir menn, sem
fá aðstöðu til að taka líf annarra manna, misnota hana hrottalega.
M