Heilbrigðismál - 01.09.1987, Síða 9

að ræða framkomu sem kvartandi
telur bera vott um hroka eða að
kvartað er yfir að ekki hafi verið
veitt umbeðin þjónusta t.d. lyfseð-
ill, tilvísun eða vitjun svo að dæmi
séu nefnd. Þetta er sá flokkur kvart-
ana sem erfiðast er að skera úr um
réttmæti kvörtunar. Oft er um að
ræða fullyrðingu gegn fullyrðingu.
Stundum er greinilegt að heilbrigð-
isstarfsmaður og kvartandi hafa
einfaldlega ekki náð sambandi hver
við annan, hverju sem um er að
kenna. Pá er kvartanda ekki alltaf
ljóst að það er á valdi læknisins, en
ekki sjúldingsins, hvort hann ávísar
tilteknu lyfi sem sjúklingur vill fá.
Sama máli gegnir um tilvísun til sér-
fræðings.
Kvörtunum sem berast til Land-
læknisembættisins hefur farið fjölg-
andi frá því að skráning þeirra hófst
fyrir sjö árum. Skilin milli kvörtunar
og þess að afla sér upplýsinga um
hvort rétt hafi verið að málum stað-
ið eru þó ekki alltaf skýr. Má vera að
nokkurn hluta aukningarinnar
megi rekja til þess að almenningur
þekkir betur rétt sinn en áður og er
fúsari að nota hann.
Því fer hins vegar víðs fjarri að al-
menningur sé almennt óánægður
með heilbrigðisþjónustuna. Sam-
kvæmt könnun sem Hagvangur hf.
gerði fyrir Landlæknisembættið í
febrúar 1985 voru níu af hverjum tíu
þátttakendum ánægðir með þá heil-
brigðisþjónustu sem þeir höfðu
notað næstu þrjá mánuði á undan.
Svipaðar niðurstöður fengust í
könnun Félagsvísindastofnunar í
mars 1987. Sé tillit tekið til þess að
árleg samskipti lækna og sjúklinga
eru yfir ein milljón kann svo að virð-
ast sem ein kvörtun fyrir hver 10-15
þúsund samskipti sé ekki mikið.
Þetta breytir hins vegar ekki því að
kvartanir sjúklinga geta tryggt
nauðsynlegt aðhald og bætt heil-
brigðisþjónustuna.
Guðjón Magnússon, dr. med., ersér-
fræðingur í félagslækningum og emb-
ættislækningum. Hann er aðstoðar-
landlæknir og dósent við læknadeild
Háskóla íslands.
Ríkisstjómin leggur
áherslu á heilsuvemd
/ málefnasamningi ríkisstjórnar
Þorsteins Pálssonar, sem tók við
völdum 8. júlí, er sérstakur kafli um
heilbrigðismál. Þetta er ífyrsta sinn
sem þessutn málaflokki eru gerð svo
góð skil í slíkum samningi. Kaflinn
um heilbrigðismál er svohljóðandi:
„Fjárhagslegt skipulag heil-
brigðisþjónustu og sjúkratrygg-
inga verður tekið til gagngerrar
endurskoðunar með það fyrir
augum að nýta sem best þá fjár-
muni sem varið er til þessara
mála. Meðal annars verður
verkaskipting milli ríkis og sveit-
arfélaga á sviði heilbrigðisþjón-
ustu endurskoðuð.
Mikilvægir þættir í heilbrigð-
isstefnunni eru:
• Auknar forvarnir, heilsu-
vernd og sjúkdómaleit til að
stemma stigu við sjúkdómum
og slysum, svo og fræðslustarf
um ábyrgð einstaklinga á eigin
heilsu.
• Stefnt verði að því að nýta
nýjustu tækni og framfarir í vís-
indum til að efla sérhæfðar
lækningar.
• Akvarðanir um áherslur
byggist á mati á líklegri þróun og
framtíðarhorfum í heilbrigðis-
og heilsufarsmálum.
• Lög verði endurskoðuð með
hliðsjón af stefnu í heilsuvernd-
armálum, sem sett er fram í ís-
lenskri heilbrigðisáætlun, með
forvamarstarf að meginmark-
miði.
• Samræmdar verði aðgerðir
stjómvalda til að auðvelda fram-
kvæmd neyslu- og manneldis-
stefnu með heilbrigði lands-
manna að leiðarljósi.
• Leitað verði leiða til að lækka
lyfjakostnað í heilbrigðiskerf-
inu. Verðlagning á lyfjum verði
endurskoðuð í því skyni að
lækka verð þeirra.
• Sérstök áhersla verður lögð á
að styrkja ávana- og fíkni-
efnavarnir. Samstarfsnefnd
þeirra ráðuneyta, sem ávana- og
fíkniefnamál heyra undir, sam-
ræmi og efli aðgerðir á þessu
sviði, meðal annars með aukinni
löggæslu, en fyrst og fremst með
auknu fræðslu- og uppeldis-
starfi."
HEILBRIGÐISMAL 3/1987 9