Heilbrigðismál - 01.09.1987, Síða 13

fall 63 ár. Meðalaldur kvenna sem
létust í umferðarslysum var 43 ár en
| við slysafall 76 ár.
j Sjálfsmorð. Nokkur aukning er
| síðustu ár hjá körlum. Ef litið er yfir
| lengra tímabil virðast vera miklar
| sveiflur í tíðni sjálfsmorða5 og er
1 tíðnin nú svipuð og var á síðari
1 hluta sjöunda áratugarins. Síðustu
fimm árin frömdu 24 karlar og 6
konur sjálfsmorð, að meðaltali á ári.
Samantekt. Lækkun dánartíðni á
áttunda áratugnum byggðist ekki
síst á fækkun dauðsfalla úr heila-
blæðingu og slysum. Enn dregur úr
þessum dánarorsökum en allra síð-
ustu ár hefur dauðsföllum úr
krabbameinum og jafnvel krans-
æðasjúkdómum (hjá körlum) fjölg-
að, þannig að heildardánartíðni
stendur nánast í stað. Búast má við
að fljótlega fari þessara breytinga að
gæta í ævilengdinni sem ætti þá að
fara að standa í stað. Ævilengdin
hefur verið að aukast fram á síðustu
ár og hefur skipað íslendingum í
hóp þeirra sem lengst lifa í heimin-
um.3 Hvað er til ráða? Auknar for-
vamir? Sennilega.
Skilgreiningar.
Árin 1971-80 gilti áttunda útgáfa alþjóðlegu
sjúkdóma- og dánarmeinaskrárinnar (ICD-8)
hér á landi en níunda útgáfan (ICD-9) hefur gilt
frá og með 1981. Krabbamein: ICD-8 140-209,
ICD-9 140-208. Kransæðasjúkdómar: 410-414.
Heilablæðing o. fl.: 430-438. Lungnabólga: 480-
486. Berkjubólga o. fl.: 490-493. Ungbarnasjúk-
dómar: 740-779. Slys: E800-E949. Umferðarslys:
E810-E819 (sleppt öðrum bifreiðaslysum,
E820-E823). Sjóslys og drukknanir: E830-E838,
E910. Slysaeitrun: E850-E869. Slysafall og byltur:
ICD-8 E880-E887, ICD-8 E880-E888. Slysafeldi:
E890-E899. Slys afköfnun: E911-E913. Sjálfsmorð:
E950-E959.
Heimildir.
Dánartölur eftir sjúkdómum, aldri og kynj-
um eru byggðar á dánarvottorðum. Pær eru
birtar í Heilbrigðisskýrslum 1971-83 en tölur ár-
anna 1984 og 1985 eru úr óbirtum gögnum Hag-
stofu íslands. Allar tölurnar voru staðlaðar
miðað við íslenskan aldursstaðal 1956-75.
Tilvitnanir.
1. Hrafn Tulinius og Helgi Sigvaldason: Ald-
ursstöðlun. Læknablaðið 1979, 64(3), 133-136.
2. Hin alþjóðlega sjúkdóma- og dánarmeina-
skrá. Níunda útgáfa. Benedikt Tómasson sá
um útgáfuna. Heilbrigðisskýrslur, fylgirit 1982
nr. 4. Landlæknisembættið, Reykjavík 1982.
3. ólafur ólafsson og Jónas Ragnarsson:
Dánartíðni og ævilengd. Miklar breytingar síð-
ustu árin. Heilbrigðismál 1982, 30(4), 11-14.
4. ólafur ólafsson og Jónas Ragnarsson:
Meira en 98% barna ná nú tvítugsaldri - en að-
eins 50% fyrir einni öld. Heilbrigðismál 1984,32
(1), 20-21.
5. Ólafur Ólafsson: Hraust þjóð í lífsgæða-
kapphlaupi. Morgunblaðið 31. des. 1986.
Jónas Ragnarsson hefur starfað hjá
Krabbameinsfélaginu síðan 1976 við út-
gáfu Heilbrigðismála, þar af sem rit-
stjóri frá 1982.
DÁNARTÍÐNI ÚR
KRABBAMEINI
Dánir á ári af 100.000
DÁNARTÍÐNI ÚR
SLYSUM
Dánir á ári af 100.000
71 73 75 77 79 81 83 85
HEILBRIGÐISMAL 3/1987 13