Tíðindablaðið - 10.01.1975, Blaðsíða 2

Tíðindablaðið - 10.01.1975, Blaðsíða 2
 Tíðindablaðið Útgevari og blaðstjórn: Finnbogi Isaksen (ábyrgd) Ámi Absalonsen Adr.: Klokkaragøta 19, Tórshavn. Tlf. 1 48 49 Leysasøluprísur 2,00 kr. eintakið. Prent: Tíðindablaðið og Dimmalætting. Blaðið er óheft av øllum politiskum flokkum. Landsstýrið Longu fyri jól gjørdu teir tríggir flokkar- nir javnaðarflokkurin, tjóðveldisflokkur- in og fólkaflokkurin avtalu um, at teir fóru at skipa landsstýrið, og at samráð- ingamar um tey mál, ið vóru eftir, skuldu vera millum jól og nýggjár og eftir árs- skiftið. Siðani hava verið fleiri fundir, og i fyrrakvøldið var endahg semja um inni- haldið og orðaljóðið i samgongusáttmála- num, ið verður almannakunngjørdur. Tað hava verið nógvir fundir og drúgv- ar tingingar, men ikki altíð um tey stóru málini. Menn hava alla tíðina verið sinn- aðir til at almannakunngera sáttmálan, og hetta kann hava gjørt sítt til, at flokk- arnir hava vandað sær serliga væl um setningar og orð. Hetta tekur tíð, men hevur møguliga ikki so stóran praktiskan týdning fyri samvinnuna. Farin ár hava teir triggir flokkamir mangan staðið langt frá hvørjum øðrum, og samvinnan má ti í høvuðsheitum verð- a gmndað á tey — hóast alt mongu — mál, har munurin ikki er so stómr, t.v.s. i vanligum útbyggingarmálum. Aftrat hesum fær so hvør einstakur flokkur okkurt av sinum hjartamálum framt. Tað er ikki lætt at meta um, hvat tann stóra fjøldin av veljamm hjá teimum trimum flokkunum heldur. Úrslitið av fólkatingsvalinum er ikki komið, tá hetta verður skrivað. Men kanska hevði tað verið klókari at sett landsstýri, áðrenn fólkatingsvalið var av. _____TÍÐINDABLADID fríggjadagin 10. januar 1975 % Búskaparpolitikkur í øllum framkomnum lond- um verður frá almennari síðu førdur búskaparpoli- tikkur. Hesin politikkur hevur fyrst og fremst til endamáls at skapa so góð fíggjarlig viðurskifti í sam- felagnum sum møguligt. Hvat ið er góð fíggjarlig viðurskifti kann ósemja vera um, og serliga kann ósemja vera um, hvussu- leiðis ein búskaparpolit- ikkur skal førast og hvørji tiltøk gerast skulu, og hvørji amboð nýtast kunn- u fyri at fremja endamálið. Búskaparpolitikkur verður fyrst og fremst førdur av landsins polit- isku myndugleikum, tað vil siga, av stjórn og tingi. Hesin politikkur fevnir víða — í veruleikanum um øll øki samfelagsins, men her skal bert stutt umrøð- ast fíggjarpolitikkur (land- sins fíggjarlóg) og pening- a- og valutapolitikkur. Viðmerkjast skal, at um- røðan geldur sjálvstøðug lond. Við fíggjarpolitikk skilst at landsins stjórn við fíggjarlógini- sum amboð roynir at ávirka landsins búskap á tann hátt, sum hon í løtuni metir fyri at vera tann rætta. í einum og hvørjum samfelag er ein økonomiskur aktivitetur, sum stavar frá framleiðslu borgaranna. Henda fram- leiðsla skal takast í víðari merking, t.v.s., at eitt og hvørt arbeiði kemur undir hetta heiti, bæði tað sum vit beinleiðis kalla produk- tión (fiskiídnaður, hand- verk, landbúnaður v.m.) og øll onnur arbeiði so sum Jógvan Sundstein skrivar um ymisk amboð, ið brúk- ast kunnu fyri at føra bú- skaparpolitikk. Hann sig- ur, at Føroyar sum ósjálv- støðugt land kunnu ikki brúka øll amboðini, men nógv kann tó gerast her í landinum fyri at berjast ímóti fíggjarligum krepp- um administratión, handil og annað. Um øll henda framleiðsl- a verður samanløgd gevur hon samfelagsins heildar- úrtøku — tjóðartøkuna. Yvir fíggjarlógina krev- ur stjórnin inn tann pen- ing, ið nýtast skal til al- menn endamál. Hesin pen- ingur verður fyrst og fremst kravdur inn frá landsins borgarum sum skattur og avgjøld, men ríkiskassin kann eisini lána peningin úr tjóðarbanka landsins.Fíggjarlógin vil tí sjáldan balancera, men við antin at hava yvirskot ella undirskot á fíggjarlógini kann stjórnin ávirka pen- inganýtsluna og harvið eisini produktiónina í sam- felagnum. í tí vit vanliga kalla «góðum» tíðum, tað vil siga, við nógvum ar- beiði og stórari peninga- nýtslu, kann stjórnin hald- a tað vera rætt at avmarka hesa nýtsluna, lutvíst fyri at mótvirka inflatión og lutvíst fyri at mótvirka ov nógvari valutanýtslu. Tað vil siga, at tá verður meira kravt inn av peningi, soleiðis at yvirskot verður á fíggjarlógini. Avlopspen- ingurin verður settur inn í tjóðarbankan. í verri økonomiskum tíðum við arbeiðsloysi vil stjórnin ofta hava undir- skot á figgjarlógini, tað vil siga almenna nýtslan er størri enn skattauppkrevj- ingarnar. Hetta verður gjørt fyri at minka um arbeiðsloysi og skapa størri aktivitet. Almenna meirnýtslan verður lánt úr tjóðarbankanum. Onnur tiltøk ið nýtast kunnu er skattalóggávan, hvar t.d. avskrivingar- møguleikarnir alt eftir um- støðunum verða gjørdir rúmligari ella trengri. Tjóðbankin kann eisini ávirka búskapin við at hækka ella lækka rentuna. Jú hægri rentan er, tess færri verða iløgurnar og minni privatnýtslan. Valutapolitikkurin hev- ur eisini ávirkan á búskap- in. Við t.d. at devaluera gjaldoyra fæst meira fyri ta eksporteraðu vøruna roknað i landsins egna gjaldoyra, hetta kann skumpa undir vinnulivs- aktivitetin, men ofta bert fyri eina stytri tíð, tí sam- stundis verða innfluttu vørurnar dýrari. Hetta vóru bert nøkur ítriv. Fyri Føroyar sum '• ikki sjálvstøðugt land, eru ikki øll búskaparligu am- boðini til taks, men vit hava tó møguleikarnar við eini skilagóðari fíggjarlig- ari stýring yvir fíggjar- lógina og annars við skap- an av fyritreytum fyri vinnulívsútbyggjan at gera nógv fyri at berjast móti fíggjarligum krepp- um. Jógvan Sundstein 50% dýrari Livikostnaðurin í ísrael hækkaði við 50% í fjør. Hóast lønarhækkingar- nar eisini vóru stórar, lækkaði livifóturin við 5%. Ein av grundunum til tann stóra vøksturin i príshækkingunum var at ísrael devalueraði pundið nógv. Bókhaldsskriv- stovan Bókhaldsskrivstovan hevur tlf. 1 48 87. Hákun Joensen Dalagøta 7 Tórshavn Kreppa Mong eru stúrin, tí at tey nýggju slfipini, vit hava bygt og byggja, skulu roynast í einari tíð, tá veiðumøguleikarnir verða avmarkaðir, skrivar Norð- lýsið: Fryktandi er fyri, at tann fíggjarkreppa, sum hevur rakt mong av lond- unum uttanum okkum við hækkandi prísum og ar- beiðsloysi í hølunum, eisini fer at raka okkum. Tað er ti sanniliga umráðandi, at komandi landsstýri verður at kenna ta serligu stóru SJÓNARMIÐ ábyrgd, ið á tí kann koma at liggja. Tað er i ringum tíðum, at vísast skal skil, ansni og dugnaskapur. í treysti til at komandi stýri okkara kann føra fólkið gjøgnum eina møgu- liga krepputíð so lagaliga sum gjørligt, og stýra vinnulívinum soleiðis, at bakkøstini verða sum minst, fara vit inn í nýggja árið. Loysnin Tað, sum umræður hjá eini og hvørjari tjóð, er at framleiða meira enn nýtt verður, skrivar Sosialurin í oddagrein um handilsvið- urskifti: Ein samskipaður inn- flutningur kundi havt eft- irlit við allari vørunýtslu og øllum vøruinnflutningi. Út frá hagtølum kundu vit nágreiniliga gjørt upp, hvussu stórt okkara árs- forbrúk av teimum ymisku vørusløgunum er. Ein landshandil vildi veitt rím- uliga trygd fyri, at øll føroysk framleiðsla varð seld fyrst, fram um ta út- lendsku. Og síðani skuldi landshandilin gjørt keyps- sáttmálar við tey ymisku framleiðslulondini um stórinnkeyp av teimum vørum, sum vit megu inn- flyta. Slíkur politikkur i handilsmálum vildi mink- að munandi um innflutn- ingin, bæði í nøgd og virði. Heldur enn at setast hendur í favn at stúra eiga vit nú at leggja til brots við skilagóðum loysnum, ið kunnu avmarka krepp- una. Loysnin er í størri mun at skipa landshúsar- haldið planøkonomiskt. Alreyður Atli Dam hevur havt tað illavorðnu skuldseting móti sambandsflokkinum, at hann hevur viðgjørt javnaðarflokkin óheiður- liga og óreiðiliga, skrivar Dimmalætting: Sambandsflokkurin hev- ur ikki, soleiðis sum tað ymsastaðir er farið at ljóða fremst av javnaðarávum, sjálvboðin sníkt sær und- an ábyrgd fyri framhaldi av landsstýrissamarbeiði orsakað av óttanum fyri ringum tíðum i koming. Men hann fekk frá Atla Dam løgmanni slongt ein alreyðan klut fyri nasarnar sum treyt fyri framhald av samgongu, og reyðar klút- ar líkar ikki sambands- monnum heldur enn sponskum slaktingartarv- um at leggja seg á knøini fyri og kyssa. Taktikkur I longum lesarabrævi í Dimmalætting skrivar Atli Dam: Ilvat landsstýrissam- ráðingunum viðvíkur er veruleikin tann, at sam- bandsflokkurin als ongan hug hevði at luttaka í stýrinum komandi ár. Hugsanin var hon, at sjálvstýrisflokkarnir skuldu sleppa at royna seg, sum valúrslitini høvd- u skapt møguleika fyri, og at boð skuldi koma eftir okkum um so var, at hesir máttu gevast á hondum í royndunum at mynda landsstýri. Hesum taktiska spæli vildi javnaðarflokkurin ikki luttaka í, tí vit meint- u, at Føroya fólk var betur fyri, um tann flokkurin, sum hevði undirtøku frá 5.200 veljarum, var um- boðaður í landsins stýri. ★

x

Tíðindablaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíðindablaðið
https://timarit.is/publication/643

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.