Samtíðin - 01.09.1942, Page 22

18
SAMTlÐIN
mæli? Fyrst og fremsl þá sömu og
aðrir sérfræðingar læknavísind-
anna: Hann verður að skilja sjúk-
linga sina. Gamalt fólk er oft á-
hyggjufullt, og í sálarlífi þess hafa
stundum myndazt meinlokur. Þetta
fólk á sér oft og einatt sterka lífs-
þrá, rétt eins og æskumennirnir.
Hiíis vegar er því fullljóst, að það
er búið að lifa sitt fegursla og að
kraftar þcss eru teknir að þverra.
Þess vegna hættir gömlu fólki til
að gerasl áhyggjufullt, þegar sjúk-
dóma her að höndum. Ef starfslöng-
un þess her kraftana ofurliði, er
einnig liæll við því, að megn van-
líðan skapist.
Mönnum er í fvrstu ógeðfelll að
hugsa sér, að þeir séu orðnir gaml-
ir. Þar af leiðandi munu læknar
verða þess varir, að fólk á þessu
stigi málsins kallar verki i limum
gigt. Andstuttir menn segjast vera
með astma, og svefnhöfgi eftir livers
konar andlega eða líkamlega á-
reynslu er oft nefndur mýrakalda.
Seinna lýsa ellimörkin sér þannig,
að menn verða mjög eigingjarnir og
viljasterkir.
Elli er ofl líkt við æsku og er þá
sagt, að tvisvar verði gamall mað-
urinn barn. Ellisjúkdómalæknar
telja slikt fjarstæðukennda sanilik-
ingu. Likingin er sáralítil að þeirra
dómi. Við vitum öll, hvernig líkam-
leg hrörnun lýsir sér. Til dæmis má
nefna, að húðin verður lausari í sér
og gerist lirukkótt og þunn á blett-
um, en neglurnar verðá stökkari
en áður.
Engir sjúkdómar eru alger sér-
fylgja cllinnar. Það villir marga í
þessum efnum, að gamlir sjúkdóm-
ar taka oft á sig nýja mynd, er sjúk-
lingarnir gerast aldurhnignir. Þeg-
ar maður hefur gengið með sjúk-
leika í 20—30 ár, koma fram sjúk-
dómseinkenni, sem ekki hefur áð-
ur orðið vart við. Af þessu leiðir,
að sami sjúkdómurinn getur virzt
gerólíkur i æsku og' elli.
Vissri tegund af lungnahólgu fvlg-
ir t. d. hár sótthiti, ef menn fá hana
á línga aldri. Gamall maður, sem
lekur sömu veiki, virðist hins veg-
ar oft verða rétt aðeins dálítið las-
inn, en fellur svo skyndilega fyrir
ofurborð. Gallsteinar, sem reynast
óhemju kvalafullur sjúkdómur með-
al æskumanna og miðaldra fólks,
eru yfirleitl ekki nándar nærri eins
svæsnir, þegar gamalmenni eiga
hlut að máli.
Ellisjúkdómalæknarnir í Banda-
ríkjunum hafa komizt að raun um,
að sitt hæfir hvorri kynslóð, ung-
um og gömlum. Það læknisráð, sem
vel hentar ungum manni, kann að
reynast gömlum manni að sama
skapi óheppilegt. Það er ekki víst,
að hjartastyrkjandi lyf hressi hjart-
að alltaf, og sefandi lyf geta haft
örvandi áhrif. Ekki er heldur víst,
að það ráð henti sjúklingnnm vel á
morgun, sem átti prýðilega við hann
í gær eða fyrradag. Læknarnir verða
t. d. að fara varlega i sakirnar, er
þeir ráðleggja gömlu fólki mikla
hvíld. Langar rúmlegur geta orsak-
að lungnahólgu og stundum hjarta-
bilun.
Læknavísindin leiða það æ greini-
legar í ljós, hvaða fæða hentar bezl
gömlu fólki. Nú vila menn oi-ðið, að