Sameiningin - 01.03.1932, Side 8

70
Þegar postularnir söfnuðu þeim saman, er fyrir boðskap þeirra
tóku trú á hinn upprisna Jesúm Krist, þá voru söfnuðir þeir lítt
“lögbundnir” og skipulag þeirra með ólíkum hætti, eftir því sem
bezt hagaði til og fullnægði þörfum lærisveinanna á hverjum stað,
og breytingum var skipulag safnaðanna undirorpið frá upphafi.
Asíu-söfnuðurnir sumir og þeir á Grikklandi og í Rómaborg
höfðu að ýmsu leyti frábrugðið skipulag og-ólíkt skipulagi safn-
aðarins í Jerúsalem. Sjálfur postula-söfnuðunnn i Jerúsalem
breytti um skipulag. Postularnir reyndu í fyrstu að koma þar á
fullkomnara skipulagi, en safnaðarmenn reyndust vaxnir, þegar til
kom. Þeir höfðu hugsað sér sameignar-skipulag (socialism). Fór
það út um þúfur í söfnuðinum, og er sú saga raunaleg. Ekki
verður séð af Postulasögunni, 'að tilraunir hafi verið gerðar ann-
arsstaðar að lögbinda sameignar-skipulagið í söfnuðunum, svo
hákristilegt sem það í sjálfu sér er.
Ljós vottur um tilhliðrunarsemi og frjálslyndi postulanna
kom fram á postulafundinum i Jerúsalem árið 50. Páll og sam-
verkamenn hans höfðu þá farið víða og snúið mörgum til kristni,
bæði á Sýrlandi og í Litlu-Asíu og höfðu þar smásöfnuðir mynd-
ast. Ekkert yfir-félag var stofnað, er þeir allir gengi í, né yfir-
stjórn, er þeir allir lytu. En svo höfðu komið til skjalanna þeirrar
tiðar “fundamentalistar” og gert usla út af því, að í kristnu söfn-
uðunum hafði Gyðinga-lögmál ekki verið lögleitt, né hinar fortm
siðvenjur lögbundnar. Út af þessu var boðað til fundar í
Jerúsalem. Kom Páll þangað að austan og menn með honum
og sátu fundinn með postulunum og öldungum Jerúsalem-safn-
aðarins. Fór alt vel á fundinum. Var þar samþykt, að óþarft
væri og óviturlegt, að ofþyngja samvizkum rnanna með kröfum
um samsteypt skipulag og lögbundin forrn.
Svona frjáls og ólögbundin kom kirkjan úr höndum Krists
og postula hans. Meðan svo hélzt, þroskaðíst kirkjan í anda og
naut náðar Guðs ríkulega.
Skömrnu eftir daga postulanna, fór biskupa-valdið að láta
til sín taka, og á þriðju og fjórðu öld komust hinar illræmdu
biskupadeilur í algleyming. Biskupar börðust um völd svo sem
veraldlegir höfðingjar. Notaði keisaravaldið sér þá illdeilur
biskupanna. Smám saman voru hinir frjálsu söfnuðir sveigðir
undir yfirráð kirkjulegra höfðingja á höfuðbólum ríkisvaldsins.
Gnæfðu upp yfir aðra kirkjuhöfðingjarnir í Róm og Mikla-
garði. Fyrst í skjóli og sem eftirlíking keisaravaldsins, en síðast
sem ofjarl þess, dafnaði páfavaldið í Róm og lögbatt um margar
aklir bæði sál og líkama mannfólksins i Norðurálfu. Og enn í