Fréttablaðið - 23.08.2011, Síða 30

23. ágúst 2011 ÞRIÐJUDAGUR26
Nýjasta bindi þýska bók-
menntatímaritsins Die
Horen er helgað íslensku
atómskáldunum. Eysteinn
Þorvaldsson segir mikinn
áhuga á íslenskum bók-
menntum þar í landi, enda
fari þeim fjölgandi sem geti
þýtt íslensku yfir á þýsku.
Bei betagten Schiffen er yfir-
skrift nýjasta bindis þýska bók-
menntatímaritsins Die Horen,
sem að þessu sinni er helgað
íslenskum atómskáldum. Yfir-
skriftin er vísun í ljóð Stefáns
Harðar Grímssonar, „Hjá hrum-
um skipum“. Ritstjórar eru rit-
höfundurinn og þýðandinn
Wolfgang Schiffer og Eysteinn
Þorvaldsson, einn helsti sérfræð-
ingur Íslendinga á sviði atóm-
ljóðlistar. Bindið er veglegt, rúm-
lega 400 síður að lengd, enda segir
Eysteinn það eitt umfangsmesta
rit sem komið hefur út um íslensk
atómskáld.
„Ég skrifaði á sínum tíma bók
um atómskáldin og notast við
sömu heimildir og þar, en þarna
er meira efni, til dæmis ljóðaþýð-
ingar, myndskreytingar og viðtöl
frá þessu mikla umrótaskeiði.“
Atómskáldin er nafngift sem
gefin var skáldum á borð við
Stein Steinarr, Sigfús Daðason
og Einar Braga sem vöktu harðar
deilur þegar þau tóku ljóðahefðina
nýjum tökum um miðja síðustu
öld. Spurður hvort atómskáldin
eigi sér hlíðstæðu í Þýskalandi
segir Eysteinn svo varla vera.
„Það má kannski helst finna
líkindi með expressjónismanum
í Þýskalandi; það var töluvert
andóf gegn honum af þjóðernisleg-
um ástæðum, enda var það á upp-
gangsárum nasismans. En það var
aldrei jafn heiftarlegt við nýjung-
um í skáldskap eins og hér á landi.
Þetta blandaðist svo rækilega við
fornritamenningu, sjálfstæðishug-
sjónina og þjóðernis tilfinningu.
Mönnum fannst það eins og tilræði
við íslenska menningu að yrkja á
svona nýstárlegan hátt. En sem
betur fer létu þessu ungu skáld
engan bilbug á sér finna.“
Íslandsbindi Die Horen kemur
út í tengslum við bókamessuna
í Frankfurt í haust, en nokkuð
hefur verið fjallað um íslenskar
bókmenntir í blaðinu áður. Flest
ljóðanna eru þó að koma út í
þýskri þýðingu í fyrsta sinn.
„Það er skemmtilegt hvað
Þjóðverjar hafa mikinn áhuga á
Íslandi, bæði náttúru og menn-
ingu,“ segir Eysteinn. „Það má til
dæmis merkja á því að þeim hefur
fjölgað mjög mikið þýskum þýð-
endum sem geta snúið íslensku
yfir á þýsku, til dæmis kom heill
her þýðenda við sögu við gerð
þessa rits.“
bergsteinn@frettabladid.is
26
menning@frettabladid.is
EYSTEINN ÞORVALDSSON Þær harðvítugu deilur sem urðu vegna nýstárlegra ljóða
atómskáldanna eiga sér varla hliðstæðu í Þýskalandi að mati Eysteins. FRÉTTABLAÐIÐ/VALLI
Íslensk atómljóð á þýsku Leiklist ★★★★Góðir hálsar
Frystiklefinn, Rifi
Höfundur: Kári Viðarsson. Leikarar: Kári Viðarsson, Snædís Ingadóttir,
Ingi Hrafn Hilmarsson og Alexander Roberts. Leikmynd: Helga Páley
Friðþjófsdóttir og Kári Viðarsson. Ljósahönnun: Friðþjófur Þorsteins-
son Hljóð: Ragnar Ingi Hrafnkelsson. Leikstjórn: Kári Viðarsson og
Árni Grétar Jóhannsson.
Með öndina í hálsinum
Sagan um Axlar-Björn, frægasta og líklega eina raðmorðingja Íslands-
sögunnar, liggur til grundvallar leiksýningunni Góðir hálsar, sem leikhópur
Kára Viðarssonar frumsýndi á fimmtudaginn var, í Frystiklefanum á Rifi á
Snæfellsnesi. Þar vantaði ekkert upp á að
blóðið spýttist og rann um gólf og veggi og
leikgleðin var í algleymingi. Hópurinn valdi
þá leið að segja sögu Björns frá barnæsku
þar sem ástleysið og grimmdin í uppeldinu
mótuðu viðhorf hans og hegðun. Leik-
húsið sjálft er gömul fiskvinnsla og salt-
fiskverkun og hefur verið haganlega breytt
þannig að húsið uppfyllir mjög vel þarfir
fyrir leiksýningar og tónlistarflutning.
Mikið er sungið og dansað í sýningunni
og þó svo að grimmdin hafi verið drif-
fjöðrin var húmorinn hvergi langt undan.
Kári Viðarson leikur morðingjann frá vöggu
til grafar. Hann er leiftursnöggur og kvikur í
hreyfingum hvort heldur hann er að fremja
ódæðisverk eða fá móður eða eiginkonu
til þess að elska sig. Móður Björns og
síðan eiginkonu Björns leikur Snædís Ingadóttir, sem hefur sterka líkamlega
nærveru og kómíska áru. Hún fótaði sig einkar vel á blóði drifnu gólfi með
uppblásna blöðru innanklæða.
Þeir Alexander Roberts og Ingi Hrafn Hilmarsson voru einnig góðir í
sínum hlutverkum. Ormur Þorleifsson frá Knerri, sem Ingi Hrafn léði lífi, var
fimur og flottur dauður og Alexander Roberts, enskumælandi leikari sem lék
gest frá Akureyri, var mjög sannfærandi og kitlaði margar hláturtaugar.
Leikmyndin er eins og bútasaumsteppi úr spýtum og skemmtilega hrá.
Tónlistin var alveg sérstaklega skemmtileg, kom eins og exi úr heiðskíru lofti
með væmnum slögurum, og power-point skyggnur juku á fjölbreytileikann
þar sem myndskeið úr fjörunni og fjöllunum birtust á spýtnaveggjunum.
Eftir mikið sprikl, dráp og dans var áhorfendum boðið inn í annan sal;
óhugnanlegan með rauðleitri lýsingu, eins og lækur seytlaði fyrir aftan boga-
dregna fjöl sem fólk stóð á. Þar var eitt atriði leikið, í sjálfu sér endurtekning
á því sem gerst hafði fyrr en nokkuð hrollvekjandi í nýrri uppröðun í annarri
návist við samviskulausa brjálæðinginn.
Sýningin er margbreytileg, aldrei dauður punktur nema kannski í blálokin
þar sem endirinn var í lausu lofti. Á heildina er þetta þó sprelllifandi og
skemmtileg sýning. Frystiklefann er verið að byggja upp sem æfinga- og
vinnuhúsnæði fyrir leikhópa. Það er vonandi að sem flestir fái tækifæri
til þess að starfa að list sinni því eitt er víst, með jökulinn í námunda að
umhverfið allt, veitir innblástur. Elísabet Brekkan
Niðurstaða: Lifandi og skemmtileg sýning þótt endirinn hafi verið í lausu
lofti.
AUÐUR GUNNARSDÓTTIR sópransöngkona og Jónas Ingimundarson píanóleikari koma fram á þriðjudagstónleikum í Sigurjónssafni
í kvöld. Yfirskrift tónleikanna er „Íslenskir söngvar í íslenskum mó” en á þeim verða flutt þrettán þjóðlög í útsetningu Þorkels Sigurbjörnssonar
og sönglög Jónasar Ingimundarsonar og Tryggva M. Baldvinssonar við texta eftir íslensk ljóðskáld. Tónleikarnir hefjast klukkan hálfníu.
Steinunn Þórarinsdóttir myndlistar-
maður opnar sýninguna„Situations“
á Economist Plaza í London, torgi
þar sem tímaritið The Economist
er til húsa.
Sýningin samanstendur af högg-
myndum úr smíðajárni, gleri og
ryðfríu stáli.
Sýningarstjóri sýningarinn-
ar er Peter Osborne hjá gallerí-
in Osborne Samuel, umboðsaðila
Steinunnar í London undanfarin
tólf ár.
Economist Plaza er við St.
James’s Street í hjarta London
og er kunnur sýningarvettvang-
ur fyrir höggmyndalist og inn-
setningar. Sýningin verður opnuð
formlega 5. október.
Verk Steinunnar eru nú til sýnis
í tveimur stórborgum beggja
vegna Atlantsála. Í mars síðast-
liðnum var sýningin Borders
opnuð við Dag Hammarskjöld
Plaza í New York og stendur hún
fram á haust.
Verk eftir Steinunni
á Economist Plaza
ÚR SÝNINGUNNI SITUATIONS Verk Steinunnar eru nú til sýnis á áberandi stöðum í
London, New York og víðar. MYND/MAGNUS ARREVAD
betri hugmynd!
Mjólkin g
erir
gott betr
a og
ómissand
i með
súkkulað
iköku.