Faxi - 01.10.1972, Blaðsíða 17

Nýkomið
GOLFDUKAR
GÓLFTEPPI

KAUPFÉLAG SUÐURNESJA
Hafnarstrœti 61 — Sími 1790
lcgustu. Vairð í Jivert sinn að senda skrif-
legar beiðnir þar iað lútandi til sýslumanns-
ins í Hafnarfirði.
Þannig ritar Sólon Einarsson sjómaður
f. h. Góðtemplarareglunnar til Páls Ein-
arssonsr með beiðni, að vísu ekki um tom-
bólu, en : „Með línum þessum vildi ég f. h.
Good-tempkirafélagsins í Keflavík fara
þess á leit við yður, hvort þér vilduð eigi
leyfa ofan-nefndu félagi að leika sjónleiki
hér í vetur.
Agóðanum af þessum sjónleikum, á að
verja til þess að borga með skuldir, sem
hvíla á hinu nýbyggða búsi félagsins (sem
seinna hét Skjöldur), hér í Keflavík. Kefla-
vík 1. des. 1905“.
Síðan var leyfið veitt 5. sama mán'aðar.
Víkjum þá að tombólum.
í febrúar 1911 ritar Helgi Asbjörnson í
Njarðvík til sýs'lumanns og fer þess á leit
að hann „ásamt nökkrum Njarðvíkingum,
mætti halda tombólu á komandi vetrar-
vertíð. Ágóðanum er ákveðið að verja til
þess að sprengja upp sker fyrir Njarðvíkur-
fitjum, sem hætta stafar af fyrir flæði á
sauðfé1.
Það sama kemur fyrir i Grindavík. Stúk-
an „Þörf“ nr. 32 byggir sumarið 1904
stúku'hús í samlögum við barnaskóla
hreppsins. Arið 1905 fer Einar á húsa-
tóftum fram á tombóluhald þá um vertíð-
ina til að bonga upp skuld stúkunnar, sem
er kr. 370.
Seinna sama ár, í öktóber, ritar Einar
Jónsson aftur til sýslumanns og fer fram á
að halda sjónleiki þá um veturinn. En í
þetta sinn á að verja ágóðanum til nýstofn-
aðs 'lestrarféiags í Grindavíktirhreppi.
E ggæti nefnt fleiri dæmi ‘héðan um tom-
bólur og sjónleiki til styrktar málefnum.
En látum þetta nægja, enda komið nokkuð
út fyrir efnið.
í nóvember 1912 greiða 29 félagar í
Lestrarfélagi Keflavíkurlhrepps gjöld sín
til þess, fyrir árið 1912/13. Samtals 58 krón-
ur (pr. 2 'kr. á mann). Flestir verða félagar
í lestrarfél'aginu 1917/18, 43 alls, en hæst
komast félagsgjöldin 1916/17 í kr. 70,50, þó
fólagataila sé 39. Stafar það af því að eftir
1917/18 kemur upp hálft gjald innan fé-
lagsins sem ungmenni og börn greiða. Er
það 1 kr. Árið 1921 hækkar almennt gjald
innaln Lestrarfélagsins uppí kr. 3 og helzt
svo meðan það starfar.
Við athugun meðlimatals kemur í ljós,
að iflestir í félaginu hafa vcrið búsettir í
Keflavík. Fyrsta árið er Einar Svéinbjarn-
arson i Sandgerði talinn, en síðan ekki
meir. Virðist jafnvel mega ráða það að um
þetta leyti hafi lestrarfélagið sem stofnað
var um 1902—03 í Sandgerði hafa hætt
störfum, því varla hefur Einar né aðrir
Miðnesingar leitað til Keflavíkur í þekk-
i ngarleit, ef starfandi 'héfur verið lestrar-
félaig í Miðneshreppi.
Um Njarðvík gegnir öðru máli. Bæði
hverfin þar voru innan Keflavíkurhrepps,
og styttra að fara, en úr Sandgerði. Þó eru
einkennillega fáir meðlimir úr Njarðvík.
Árið 1913/14 eru 4 menn þaðan. Lengst
var félagi Jón Jónsson úr Innri-Njarðvrk
fram til 1920. Sama er að segja um Magnús
i Höskuldarkoti.
I Byggðasafhi Keflavíkur er varðveitt
skrá yfir bækur LestrarféLagsins, en því
miður er 'hún með öllu ártalalaus, og ekkert
sem gefur til kynna frá hvaða tíma hún er
inema ef vera kynnu sjálfir bókatidarnir.
Árin 1911 til 1912 koma vel til greina.
Bókatitlum er raðað þar eftir stafrófsröð.
Alls eru inn færðir 202 bókatitlar, en
gera má ráð fyrir að í upphfai hafi þéir
verið fleirli^ því i framanverða skrána
vantar a. m. k. eina blaðsíðu. I heild má
því geta sér til iað allir bókatitlar hafi verið
frá 210 'ti'l 215. Þætti það ekki merkilegt
sveitar- eða 'hreppsbókasafn í dag, þegar
hver meðalmaður áhugasamur um bækur,
getur komið sér upp slíku safni á fáum
mánuðum. En 'hafa skulum við í huga
ögn meiri fjölbreytni nú en þá.
Flest eru það skáldrit sem setja svip sinn
á Lestra'rfélagið, eða 91 titill. Þar af eru 22
íslenzkar, eftir því sm ég hefi komizt næst.
Eintakahæstur'höfunda er Jón Trausti með
9 eintök. Fræðslu- og leiðbeiningarrit eru
17 alls. T. d. eru bækurnar eftir J. S. Mills
„Um frélsið" og „Kúgun kvenna“. Þó var
fátt kvenna í lestrarfélaginu. Fyrsta árið
er Guðlaug á Framnesi félagi ásamt Mörtu
Jónsdóttur. Titlar Jjóðabóka eru 6, þ. e. a. s.
þeir sem segja til sín með nafni. Þá eru
nokkur bindi íslendingasagna og þjóðsög-
ur. Gera má ráð fyrir að skiptingin milli
einstakra bokaflokka hafi verið meiri, þar
sem bækur bera oft ekki efni sitt í nafni.
Til að komast að því þarf miklu nánari
könnun, sem gæti orðið efni í langa grein.
Eg vil geta þess, að öll rit félagsins voru á
íslenzku, eftir Iþví sem næst verður komizt.
Eins og i öðrum bókasöfnum hefur ár-
iegur safnauki verið einhver og bókum því
fjölgað smám saman eftir því sem á leið.
En vafalaust hefur það verið heldur lítið,
því úr litlum efnum var jafnan að spila,
meðfram því, sem bókaútgáfa í landinu
var ekki ýkja mikil né margbreytt lengi
vel. A'llt var lesið er hönd á festi. Orlög
margra bóka hafa orðið þau, að þær liafa
hreinlega verið Jesnar upp til agna. Kann-
ast margir bókasafnarar við það, er þeim
hefur e. t. v. heppnast að ná í eina skruddu
þannig farna. I dag kemur 'það sjaldan
fyrir að bók fái sMka útreið enda upplög
önnur og bækur vandaðri hvað allan frá-
gang snertir.
Framhald í nœsta blaði.
F A X I — 153-