Faxi - 01.01.1981, Page 6

Hraunsvör Ljósm Ölafur Runar
'Hánn haíði gcngið mcð' sjónurn,
kvaðsl hata orðið var við óvcnju
lega mikið brak við tangann og svo
virtist scm þar væri skip. lJá höíðum
við ckki orðið vör við ncitt og viss-
um ekkert um þctta. Það var nú
farið að at'huga þetta nánar, cn við
sáum ekkert til manna, þegar við
kemum þarna að. Scint um kvöldið
fréttum við svo, að skipsbáturinn af
Hákoni hefði lent úti á Reykjancsi
og öll skipshöfnin komist þar á
land.
Svo strandaði licr franskur togari,
Cap Fagnet, í mars 1931. Ég man
vel eftir því. Ég vaknaði við, að
það var „pípt“ heldur sterklcga
klukkan að ganga fjögur um nótt-
ina. Nú, cg leit út, og sá þá upp-
ljómað skip þarna við tangann. En
þar sem ég þekkti nú vitavörðinn
Ihér, þá rauk ég út að glugganum
aftur þegar ég var kominn í annan
sokkinn, til þcss að achuga livort
það hefði slokknað á vitanum. lin
það fyrsta sem ég sá, var vitaljós-
ið, sem „blossaði" framan í rnig,
og ég varð nú eiginlega ánægður
yfir að ekki yrði hægt að kenna
því um, að drepist hefði á vitanum."
„Hvernig var veðri háttað?"
„Það var dálítill landsynnings
dumbungur, en vitarnir sáust báð
ir. Og þeir hafa bara verið eitthvað
annað að hugsa. En svo var nú náð
í mannskap og iijörgiinartæki, og
það gekk ágætlcga að skjóta línu
um borð og bjarga mönntmum.
Hann lá llatur fvrir og það var stult
út i hann. Eg gcri ráð fvrir, að cf
hann hcfði lent lcngd sinni norðar,
þá hefðu allir komist þurrtim fót-
tim í lantl upp á tangann, því þar er
svo aðdjúpt. En þetta var í fvrsta
skipti, sem notuð voru fluglínutæki
við björgun hér á landi.“
„Náðist þessi togari á flot aftur?“
„Um kvöldið sást aðeins aftur-
mastrið upp úr sjónum og morgun-
inn cltir var ekkcrt eftir af honum
nema brakið í fjörunni. Hann fór
alveg undircins í mask.“
,.l>að hefur verið talsvert brim ?“
„Nei, það var c-kki mikið. Ja,
svona svaði tlálitill, engin aftök. É>>
heltl að hann liafi hlotið að vera
mjt'ig ónýtur. En það t-r auðvitað
þungi mikill þarna.“
„Og var mönnunum tillum komið
í iiús hingað?“
„Ja, þeim var ölium komið hing
að, 3S mönnum.“
„lireski togariiin Lois stranilaði
svo hér á Vondufjöru, sem ktillur er.
ó. janúar 1937, og þá var brim. Ég
heltl, að það hafi veri eitt allra
mesta brim, sem ég hef séð. l>að
var afiaka vcður um nóttina, alveg
hrein aftök. Hann lvgntli klukkan
eitt um tlaginn, en þá var farið að
falla inn á tún, þó ekki væri nema
hálllallinn sjór. Svo varð nú lítið
úr því Ivrir það að hann lygnili.
Um kvtiltlið, þegar stúlkurnar vorti
á leið lil mjalta, sáu þ.ær ljós þarna
austur trá á stöðugrj hreyfingu. Mér
varð nú hálf hverft við, þegar ég
licyrði þetta, því ég vissi hve brim
ið var mikiÖ. Nú, þegar ég kom
úl, þá sýntlist mér þarna vera skip,
viltli þó ckki alvcg trúa því og
áleit að ekkert skip hefði getað kom-
ist í gegnum hrimgarðinn. Ég taltli
þéi ráðlegt að vera við öllti búinn. og
fór inn og hringtli lil formanns
bjö'rgimarsveitarinnar. h.g náði fljót-
leg.i s'.imhantli við hann, sagðist
haltla að það v.eri strantlað skip aust-
ur í Hrólfsvík og vissast v.eri að
hafa björgunart.ækin til taks, en ég
skvltli fara og arhuga þctta námar.
Síðan lagði ég af stað fótgang-
antli ausiur að Hróllsvík og halði
lnkt- með mér. l>á var klukkan níti.
Þegar þangað kom, sá ég auðvit
að strax að þarna var straiulaðttr
togari. Já. það var nú meiri gaura-
gangurinn. þegar hann sléisi utan
í klappirnar í éilögunum. Nú. ég
gat ekkert gert þarna að svo stötltlu
og sneri heim á leið, en þá fóru þeir
að skjóta flugeldum. Þegar ég kom
heim á tún, tlrápusi á hontim Ijós-
in, og þá var komið blálogn."
„Kom björgunarsveitin fljóllega
á vcttvang?"
„Meðan þessu fór fram, höfðu
björgunarlækin verið selt á bíla og
kallaður saman mannskapur, og
hann kom lljótlega á strandstað,
eftir að ég hafði látið vita hvers ég
varð vísari. Það gekk vel að skjóta
línu út í skipið, en það var ekki
hægt að festa hana í landi vegna
þess hve tnikil breyfing var á skip-
inu. En það var nægur mannafli til
þess að haltla í endann. Mennirnir
voru allir í brúnni og urðu að sæta
lagi til þess að komast fram á hval-
bakinn þar sem líflínan var 'bund
in. En klukkan tólf á miðnætti vtiru
þeir ktimnir bingað heim, fimmtán.
svo þetta gckk fljótt fyrir sig.
„Var öllum bjargað?“
„Ollum nema skipstjóranum, —
hann tlrukknaði. En að togarinn
skyltli komast inn úr brimgarðin-
um, því var ég mest hissa á. Þeit
sögðu, að hann iierði fengiö á sig
tvo stóra sjói, áður en hann strand
aói, og mér þótti það ckkert und-
arlegt."
„En var skipið lengi þarna í fjör
unni?“
„Já, það var lengi. Mörg ár. Þa?
var að lokum skorið í sundur um
miðjuna, og tekinn úr því ketill
inn.“
„Hvað um refaveiðar, Magiiús.
Þú hefur lagt mörg dýrin að velli ?“
„Og já, þau eru orðin nokkuð
mörg. Ég gæ'ti trúað nálægt hundrað
fullorðiium."
„Fórstu alltaf einn til grenja?"
„Nei, við vorum yfirleitt tveir
samail, olt í Krýsuvíkurlandi og svo
hér í hrauiuinum."
„Htin hefur oft verið ströng, úti-
vistin ?“
„Já, við hrepptum oft vond veður
og eitt hið versta á þjóðhátíðardeg-
inum 1933. \'ið lágum þá í tjaldi
stiður á Reykjanesi. Þar var ekki
hægt að tjalda á öðru en klöppum
og sandi og rokið reit tjaldið ofan
af okkur hvað eftir annað, þar lil
við h.irtim grjót að því. Þá hékk það
nú uppi, og við létum fyrirberast í
því tim nóttina. Eg skaut læðuna
um kvöldið, og þá var gott veðtir,
en klukkan tvö um nóttina hevrðuni
við í refnum, og ég tók byssuna,
og skaut hann út undan tjaldskör-
inni, hálfur upp tir hvíltipokanum.
Síðan hljóp ég út á sokkaleistunum
og sótti hann, o gvið hreyföum okk-
ur ekki úr tjaldinum það sem eftir
var nætur, það var alveg ófært veð
ur. Það var ofsaveður af landsuðri
og slagviðrið að sama skapi. Svo
hatnaði nú veðrið dagitin cftir, og
þá tokum við okkur upp og héldum
heirn."
„Hefurðú orðið var við huldu-
lolk?“
„Nei, ekki get ég sagt að ég hafi
orðið var við það?"
„En drauga cða eittbvað þess hátt-
ar?“
„Nei, ekki þ annig að neitt sé á
þv> að byggja.“
„En eitthvað hefurðu þó orðið var
við?“
„Ja, það getur varla heitið. Það
var eitt sitin, að ég var á leið úr
Keflavík seinni bluta dags, nálægt
sumarmálum. Ég hafði farið þangað
til þess að sækja síld. Það var glaða
sólskin og blíðuveður. Þcgar ég kom
upp úr hrauninu norðan við Svarts-
engi, sá ég allt í einu 'hvar kona með
snjóhvítan böggul undir hendinni
gekk spölkorn á undan mér. Ég
man, að ég fór að dást aðfoögglinum,
hann var svo skínandi bvítur, en
mér þótti þó undarlegt að ég skyldi
ekki hafa séð til Ihennar upp foraun-
ið. Eg var með hest, svo ég ákvað
að reyna að ná henni og athuga
hvaðan hun v;eri. En það var þarna
gildrag, sem gatan lá yfir, og þar
hvarf foún ofan í. En hún kom ekki
upp aftur og ég sá hana ckki eftir
það.“
„Þetta hefur verið huldukona."
„Ja, eg skal ekkert um það segja,
en þetta er nú það eina, sem ég hef
séð af þessu tagi.“
„Þu hlýlttr að haia kvnnst mörg-
um sérstæðttm mönntim á lífsleið-
inni. Magnús?"
„Og já. Þar mætli nú til d.emis
nefna Einar póst og Símon Dala-
skátld og marga fleiri."
..Hvcrnig bar l'undum ykkar Sím-
onar Dalaskáltls saman?"
„Það atvikai'ist þannig, að ég v.u
tenginn til þess að fvlgja foonum
atistur I Krysuvík. Hann var þá á
ferð hér og hafði gist hjá Einari
kaupmanni í (larðhúsum. Ég var
ttm tvítugt þcgar þetta gerðist. Ausl-
ur í Krýsuvík var talin fjögurra
stuntla lestargangur úr Grindavík
og á leiðinivi áðum við hjá Drvkkj-
arsteini. Þá kastaði skáldið fram
Framh. á 20. sföu
FAXI - 6