Útvarpstíðindi - 24.02.1941, Blaðsíða 7

„Vér morðingjai“
Leikrit eftir Guðmund Kamban,
flutt laugardaginn 8. marz.
Guðmundur Kamban er mjög vel
þekktur rithöfundur, bæði hér heima og
erlendis, enda þótt hann hafi lengst af
dvalið í Höfn, síðan hann varð frægur
rithöfundur.
G. K. er ættaður af Álftanesi, varð stú-
dent 1910 og sigldi þá til Hafnar og las
bókmenntir og fagurfræði þar.
Fyrsta verk Kambans, sem vakti at-
hygli, var lcikritið „Hadda Padda“, sem
sýnt var í Konunglega leikhúsinu í
Khöfn 1914. í þessu leikriti og öðru, sem
kom fram stuttu síðar (Konungsglíman),
sýnir Kamban ótvíræða skarpskyggni í
sálfræðilegum efnum og koma þar glöggt
fram hæfileikar hans til að skapa skýrt
afmarkaða persónuleika oer laða fram á
leiksviðum sorgþrungna atburði í hinum
dýpsta þunga.
Leikritið „Marmarinn" samdi hann í
New York, þar sem hann dvaldi um
tveggja ára skeið. Jtykir það um margt
merkilegt. En „Vér morðingjar" er þó af
flestum talið hans mikilfenglegasta verk.
J>að var fyrst sýnt í Dagmarleikhúsinu í
Kaupmannahöfn 1920.
Einn merkasti leikdómari Dana, Svend
Borberg, skrifar m. a. um Kamban:
„Menn bera með réttu virðingu fyrir
rithöfundinum Guðmundi Kamban, sem
eldrei hefur sótzt eftir auðunnum sigrum,
þvert á móti hefur hann unnið sigra, þar
sem þeir voru torsóttastir. Tvímælalaust
er hann meðal merkustu leikritaskálda
á Norðurlöndum. Leikrit hans „Vér morð-
ingjar" og „Marmari" eru eftirbreytnis-
verði dæmi um góða leikritagerð".
Hér á landi mun Kamban vera kunn-
astur fyrir skáldsöguna Skálholt, og þess
má geta, að nýlega hefur hann samið
leikrit um sama efni. Vœntanlega fáum
vér í náinni framtíð að sjá það á Jljóð-
leikhúsinu hér heima.
Frú Soffía Guðlaugsdóttir annast leik-
stjórn á „Vér morðingjar" og höfum vér
því hitt hana að máli.
sagnahöfundur eyjanna var Regin í
Líð (Rasmus Rasmussen lýðskóla-
kennari). En athafnamesti og glæsi-
legasti skáldsagnahöfundur á fær-
eysku er Heðin Brú. Hann hefur gef-
ið út fjórar bækur.
— Um hvaða efni fjalllar ,,Far,
veröld, þinn veg“?
— Söguefnið er teldð úr færeyskri
þjóðsögu um sannsögulegar persón-
ur og gerist á Færeyjum á fyrri
hluta 18. aldar. En lesandinn verður
lítið var við annað en að þetta sé nú-
tímasaga. Aðalpersónan er afbragðs-
fögur og sérstaklega ásthneigð kona,
sem hét Beinta, en nefnist Barbara
í skáldsögunni. Hún var gift þremur
dönskum prestum, en trúlofuð hinum
fjórða inni á milli. Þjóðsagan lætur
hana valda dauða tveggja fyrri
manna sinna og gerir hana illkvendi
mikið, en skáld’ð sýnir hana mann-
lega og eðlilega, svo að lesandinn
fær samúð með henni. Skáldsagan
hefst, þegar þriðji maður hennar er
að koina til eyjanna og iýsir sam-
drætti þe’rra, tilhugalífi og hjúskap.
Auk þeiri-a hjóna koma margar per-
sónur við söguna og er öllum ágæt-
lega lýst. Kaflinn, sem ég les, gerist
rétt fyrir brúðkaup Barböru og séra
Páls og lýsir prestastefnu. Koma all-
ir prestar eyjanna við sögu.
— Hafið þér þýtt aðeins þann
eina kafla sögunnar?
— Ég hefi þýtt hana alla. Hún er
að koma út þessa dagana hjá Vík-
ingsútgáfunni. Það er víst fyrsta fær-
eyskt skáldrit, sem kemur út á ís-
lenzku. Ég trúi ekki öðru en hún líki
vel.
ÚTVARPSTÍÐINDI
279