Kristilegt stúdentablað - 01.12.1955, Blaðsíða 9

og kulda. Dag einn, er ég í einverunni gaf mig
örvæntingunni á vald, gekk ég upp á hól einn, og
þar talaði ég formælingarorð gegn Guði.“
Sonur hans skrifar síðar: „12 ára drengur
talar í örvæntingu, og hann hefur ekki gleymt því,
er hann var 82 ára.“
Fátæki drengurinn varð stórríkur kaupmaður,
en þunglyndið var í fylgd með auðæfunum.
Nú varð hin mikla breyting, að sonurinn kom
föður sínum til hjálpar. Gaf hann honum það lof-
orð, að nú skyldi verða tekið til óspilltra málanna,
og embættisprófi skyldi hann ljúka. Nokkru síðar
andaðist gamli maðurinn, móðir Sörens var dáin
nokkrum árum áður.
Halda menn, að Kierkegaard hafi hætt við próf-
lesturinn, er faðir hans dó? Nú var lesið af kappi.
Mikinn arf fékk hann, hafði nóg af peningum, en
það tafði hann ekki frá lestrinum. Bundinn var
hann af þeirri heitstrengingu, er hann hafði gefið
föður sínum. Prófinu lauk hann með ágætum, slík
voru öll próf, er hann leysti af hendi. Voru nú 10
ár liðin frá því hann varð stúdent.
Verða nú þáttaskipti í ævi hans. Hann trúlofast
ungri stúlku, Regine Olsen, af göfugum ættum.
Lífið virðist brosa við þeim báðum. En þá verður
sú bylting, að hann slítur trúlofuninni, og segir,
er hann minnist á þessa sorglegu viðburði: „Ég
valdi mér þá þyngri þjáning að missa hana og
sleppa henni fram yfir þá minni þjáning að eiga
hana með röngu móti.“
Regine Olsen giftist síðar merkum manni, er
hét Frederik Schlegel. Var Kierkegaard af tilviljun
í kirkju, er lýst var til hjónabands með Regine og
unnusta hennar.
Oft minnist hann þessarar stúlku, er hann ávallt
unni hugástum. 1 hvert sinn, er nafn hennar var
nefnt, fór sásaukastraumur um hann allan. Fórn-
ina færði hann með hennar eigin hamingju í huga.
Var nú ekki starfi hans og áformum vegna þessa
lokið? Nei, nú hófst hið risavaxna starf. Á tólf
árum komu frá hendi hans fjölmargar bækur.
Samkvæmt nýjustu útgáfum eru rit hans, er sáu
dagsins ljós, meðan hann lifði, 14 þykk bindi. En
að honum látnum fundust í handxútum dagbækur
og margs konar hugleiðingar, og er það enn meii’a
að vöxtum eða um 20 prentuð bindi, og hefur ára-
tugum veiúð varið til útgáfu þeirra, og það vei’k
hafa annast lærðir og mætir menn, sem hafa næm-
an skilning á hugarstefnu spekingsins.
Hér var að starfi stórbrotinn andi, skáld, rit-
dómari, heimspekingur og guðfræðingur.
Skulu hér nefndar nokkrar bækur hans. Margir
hafa heyrt nefnda bók hans „Enten — Eller“. Er
hún í 2 bindum. Þar er ausið úr brunni heim-
speki og fagurfræði. Þar er ritað um Don Juan,
þar er dagbók afvegaleiðai’ans, og glímt við ýms
vandamál og ráðgátur hins mannlega lífs.
„Skeiðrúmin á lífsins vegi“. Þar er fagurfi-æði,
siðfi-æði, háð ok kímni. Það er heimspekingurinn,
sem skrifar. „Frygt og Bæven“, ritar bók um
,,angistina“ og bók, er heitir „Sjúkdómurinn til
dauða“. ,
En guðfræðingurinn lætur líka til sín heyra.
Eitthvert hans fegursta rit ber heitið „Iðkun krist-
indómsins“, og margar kristilegar ræður eru frá
honum komnar.
Við útgáfu bókanna lætur hann ekki nafns síns
getið, en notar dulnefni. Skulu nokkur þeiri'a hér
nefnd: Victor Eremita, Johannes Climacus, Jo-
hannes de Silentio, Fi’ater faciturnus, Vigilius
Hafniensio, Hilarius bókbindari o. fl. Stúdentar
ættu að brjóta heilann um, hvað í þessum nöfnum
er fólgið og hvað í þeim geymist.
Síðar gaf hann sitt eigið nafn til kynna, enda
voru engir í vafa um, hver höfundurinn var. Síð-
ustu rit hans nefndust „Augnablikin", hin miklu
baráttu- og ádeilux'it, rétt fyrir dauða hans.
Hver var tilgangurinn með öllum þessum ritum?
Hann lýsir því sjálfur þannig: „Ég vil vekja menn,
gei’a þá órólega, kalla þá til innilegi'ar íhugunar."
Honum er um að gei’a að ná til hins eina. Hann
fei’ðaðist ekki mikið um ævina. Fjórum sinnum var
hann í Berlín. Annars var hann alltaf í Khöfn.
Þar könnuðust menn við hinn sérkennilega mann,
sem líktist Sókrates í því að hafa tal af mönnum.
Þetta var tilbreytni hans í hinum daglegu önnum.
Allar stundir dagsins notaði hann til ritstarfa, en
hvíld hans og hressing var í því fólgin að ganga
um aðalgötur bæjarins og nota tækifærin til þess
með samtali að kynnast mönnunum.
Kiei’kegaard vildi láta rnenn ná til ákvörðunar.
Hann stöðvaði rnenn á krossgötum lífsins, og sagði:
„Nú skalt þú velja. Hvei’t ætlar þú? Hugsaðu þig
vel um, hvaða stefnu þú ætlar að taka.“ Menn lxafa
kallað hann heimspelcing ákvörðunarinnar.
Slík er einnig afstaða hans í trúmálum. „Þó að
menn telji trúna Paradox, fjai’stæðu, þá er það
einmitt trúin, sem bjargar. Mér er sama, þó að
þú teljir það fjai-stæðu, þetta er sannleikur, sem
læknar sál mína. Þess vegna varpa ég mér öruggur
út á 70.000 faðma dýpi. Trúin bjargar mér. Krist-
indómurinn þarf ekki á sönnunum þínum að halda.
9
KRISTILEGT STUDENTABLAÐ