Morgunblaðið - 12.03.2009, Blaðsíða 14

14 FréttirINNLENT
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 12. MARS 2009
Morgunblaðið/Árni Sæberg
VERJA á 367 milljónum króna til umferðarörygg-
isáætlunar fyrir árið 2009. Sú upphæð er að sögn
Hreins Haraldssonar vegamálastjóra hátt í 100
milljónum króna lægri en ráðgert var fyrir efna-
hagshrun. Engu að síður hefur, að sögn Kristjáns
L. Möllers samgönguráðherra, tekist að halda
mikilvægustu verkefnum á sviði lagfæringa á
svartblettum og umferðareftirliti.
„Fé sem lagt er í forvarnir í umferðarmálum er
verðmæt fjárfesting,“ sagði ráðherra sem undir-
ritað hefur tveggja ára samning um sérstakt um-
ferðareftirlit og sjálfvirkt hraðaeftirlit milli Rík-
islögreglustjóra annars vegar og hins vegar
Vegagerðarinnar og Umferðarstofu. Almenn
ánægja virðist meðal forsvarsmanna þessara
stofnana um samstarfið, sem komið var á fót 2005,
og sagt er hafa skilað umtalsverðum árangri.
Stærstu liðir umferðaröryggisáætlunarinnar í
ár eru aðgerðir á sviði öryggis vega og umhverfis
þeirra. 110 milljónum kr. skal þannig veitt til að
eyða svartblettum í þjóðvegakerfinu, 100 millj-
ónum kr. til að lagfæra umhverfi vega og koma
upp vegriðum og 10 milljónir kr. fara í gerð hvíld-
arsvæða við þjóðveginn.
Eftirlitið skilar árangri
Samningurinn við Ríkislögreglustjóra nemur
76 milljónum kr. Hann tekur til eftirlits lögreglu
með ökuhraða, eftirlits með ölvunarakstri og ann-
ars hefðbundins eftirlits með umferðinni. Har-
aldur Johannessen ríkislögreglustjóri leggur
áherslu á að um viðbót við hefðbundið eftirlit lög-
reglu sé að ræða. „Við beinum okkar aðgerðum að
þeim stöðum á landinu þar sem mest hætta er á
slysum og ég tel að það hafi skilað miklum árangri
á undanförnum árum,“ sagði Haraldur. anna-
ei@mbl.is
367 milljónir til umferðaröryggismála
Í HNOTSKURN
»Sumarökuhraði á þjóðveg-inum hefur lækkað veru-
lega frá árinu 2004. Er það
mat þeirra sem að umferð-
aröryggisáætluninni standa
að árangur sl. þriggja ára
megi rekja til samstarfs Vega-
gerðar, embættis Ríkislög-
reglustjóra og Umferðarstofu.
» 36,5 milljónum kr. verðurvarið í áróður og fræðslu
samkvæmt umferðarörygg-
isáætluninni 2009.
Eftir Kristján Jónsson
kjon@mbl.is
EF fólk lætur duga að fylgjast með
daglegum fréttum af málum Ísraela
og Palestínumanna er hætt við að
menn fyllist algeru vonleysi, ekkert
virðist þokast í rétta átt,“ segir
Michael Eligal, nýr sendiherra Ísr-
aels á Íslandi. „En lesi menn bækur
og kynni sér söguna verða þeir,
þrátt fyrir allt, vonglaðari. Eftir
margra ára gagnkvæma andúð
tókst okkur að semja um frið við
Egyptaland, stórt arabaríki sem er
í forystu fyrir mörgum arabaþjóð-
um.
Sá friður heldur enn. Við sömdum
líka við Jórdaníumenn og allt er ró-
legt á austurlandmærum okkar. Lít-
um á Palestínumenn og þá sjáum við
að minnst helmingur þeirra við-
urkennir nú tilvistarrétt Ísraels.
Þess vegna segi ég að við eigum að
hafa áhyggjur en ekki fyllast algeru
vonleysi.“
– Ráðamenn hér hafa gagnrýnt
hernaðinn á Gaza, hvað segir þú um
þá gagnrýni?
„Ég vil leggja áherslu á að við
metum tengslin við Ísland mikils.
Við studdum af einurð framboð ykk-
ar í öryggisráðið og gerðum það op-
inberlega, við töldum að það væri
gott að Ísland fengi sæti í ráðinu. Við
viljum efla tvíhliða samskipti okkar
og Íslendinga. Þrátt fyrir nokkurn
ágreining eigum við margt sameig-
inlegt. Við erum litlar lýðræð-
isþjóðir, í báðum löndum er fullt
tjáningarfrelsi og markaðsskipulag.“
– En hvað viltu segja við þá Ís-
lendinga sem hafa fyllst hryllingi við
að fylgjast með sjónvarpsfréttum af
árásum Ísraelshers á Gaza og finnst
þið beita mikilli harðneskju?
Mannfallið á Gaza
„Í fyrsta lagi vil ég segja að við
hörmum að saklausir borgarar skuli
hafa fallið, fjendur okkar á Gaza eru
Hamas-mennirnir, ekki óbreyttir
borgarar. Við teljum að þriðjungur
þeirra 1200 sem féllu á Gaza hafi
verið saklausir borgarar, hinir
tengdust Hamas með einum eða öðr-
um hætti.
En ábyrgðin er hjá Hamas. Þeir
notuðu á kaldranalegan og miskunn-
arlausan hátt óbreytta borgara sem
mannlega skildi, komu t.d. flug-
skeytapöllum sínu fyrir á lóðum
íbúðarhúsa, skóla og spítala. Og ég
minni á að við höfum þurft að sæta
flugskeytaárásum Hamas í gegnum
mörg ár og höfum eins og önnur ríki
rétt til að verja okkur.“
– PLO voru hryðjuverkasamtök
en þið sömduð loks við Arafat. Er
ekki rétt að reyna samninga við Ha-
mas? Gæti farið svo að Obama ræddi
við Hamas og þið yrðuð einangraðir?
„Ég held ekki að það muni gerast
að við verðum einangraðir. Ég er
sannfærður um að það verður engin
breyting á afstöðu Bandaríkja-
manna. Hvað varðar Evrópu þá fylg-
ist ég áhyggjufullur með umræðum
þar. Ef alþjóðasamfélagið fellur frá
fyrri afstöðu sinni sem er að ræða
ekki við Hamas eru það mistök sem
munu hafa afar slæm áhrif á frið-
arferlið í Miðausturlöndum.
Hafa menn raunverulega lesið
stefnuskrá Hamas? Þetta eru trú-
arofstækismenn og markmiðið er
ekki að ná bara völdum á hernumdu
svæðunum. Þeir vilja stofna íslamskt
lýðveldi á öllu svæðinu, sem nær yfir
allt svæði Palestínu og núverandi
Ísraels. Þeir líta ekki á okkur sem
aðila sem rétt sé að ræða við.
Það tók okkur á sínum tíma mörg
ár að skapa aðstæður sem gerðu
mögulegt að eiga viðræður við ver-
aldlega sinnaða ráðamenn Palestínu.
Hamas er trúarhreyfing, þeir eru í
beinu sambandi við Allah og telja sig
þekkja vilja Múhameðs. Ég held
ekki að þeir geti samið um breyt-
ingar við Múhameð, þeir telja sig
vita nú þegar nákvæmlega hvað heil-
ögu textarnir merki, hvernig beri að
túlka þá. Þeir segja að í ritum íslams
sé hvergi gert ráð fyrir að veraldlegt
ríki gyðinga megi vera til staðar í
Miðausturlöndum,“ segir Michael
Eligal sendiherra.
Eftir Rúnar Pálmason
runarp@mbl.is
GEORG Kr. Lárusson, forstjóri
Landhelgisgæslunnar, segir að þau
sambönd sem Gæslan hafi komið sér
upp við erlenda sjóheri í tengslum
við leit og björg-
un á hafinu í
kringum Ísland
séu í uppnámi
sökum þess að ís-
lensk stjórnvöld
hafi látið þau boð
út ganga að Varn-
armálastofnun sé
fulltrúi landsins
gagnvart öllum
erlendum hernað-
aryfirvöldum. Nú
sé nánasti og mikilvægasti sam-
starfsaðili Gæslunnar, danski sjó-
herinn, orðinn hikandi við að eiga í
beinum, milliliðalausum samskiptum
við Landhelgisgæsluna og það valdi
miklum áhyggjum.
Georg bendir á að herir fari eftir
stífum samskiptareglum. Þau sam-
bönd sem Gæslan hafi komið sér upp
við erlenda heri, jafnvel með form-
Danski sjóherinn
hikar í samstarfi
Varnarmálastofnun óþarfur milliliður
Georg Kr.
Lárusson
legum samningum, séu í mikilli
hættu.
Samstarf við Dani mikilvægast
Gæslan er í samstarfi við norska
sjóherinn, þann breska, kanadíska
og bandaríska. Mikilvægasti sam-
starfsaðilinn er danski sjóherinn en
Georg segir að samstarfið við Dan-
ina sé svo náið að stundum sé erfitt
að greina á milli hvort tiltekin að-
gerð sé í höndum Íslendinga eða
Dana. Það hik sem sé komið á Dan-
ina vegna þess að Varnarmálastofn-
un sé kynnt sem fulltrúi Íslands
gagnvart erlendum herjum, sé ekki
bara óþægilegt heldur geti þetta
ástand verið hreint og beint hættu-
legt. Hið sama gildi um samskipti við
aðra sjóheri. „Við teljum að það sé
algjörlega nauðsynlegt að við eigum
beint og milliliðalaust samband við
þessa aðila.“ Varnarmálastofnun sé
óþarfur milliliður og eðlilegast sé að
Landhelgisgæslan taki a.m.k. yfir þá
starfsemi hennar sem felst í vöktun á
hafinu og samskipti við sjóheri.
Georg tekur fram að samskiptin
við Varnarmálastofnun séu góð en
skipulag þessara mála sé „algalið“. Nýr sendiherra Ísraels á Íslandi með aðsetur í Ósló, Michael Eligal, er
fæddur 1948 og var áður yfirmaður einnar af Evrópudeildum utanrík-
isráðuneytisins í Tel Aviv. Hann hefur áður verið sendiherra á Kýpur og
var fyrsti sendiráðsritari í Madrid árið 1991 þegar þar voru haldnar fyrstu
friðarviðræður þar sem fulltrúar bæði Ísraela og Frelsishreyfingar Palest-
ínu, PLO, tóku þátt. Þeir fundir voru upphafið að Óslóarsamningunum
1993 sem enduðu með því að Palestínumenn undir forystu Yassers heitins
Arafats mynduðu heimastjórn er tók við völdum á stórum hluta hernumdu
svæðanna. Síðar syrti þó álinn, frekari viðræður sigldu í strand, uppreisn
hófst á hernumdu svæðunum gegn Ísraelsher. Síðustu árin hafa Palest-
ínumenn verið klofnir, Fatah-hreyfingin, hinn gamli flokkur Arafats, ræð-
ur á Vesturbakkanum en Hamas-hreyfing trúarofstækismanna stýrir Gaza
sem Ísraelar yfirgáfu fyrir fáeinum árum í von um að auka líkur á friði.
Þrátefli í Miðausturlöndum
Morgunblaðið/Heiddi
Sendiherrann Michael Eligal um Hamas-liða: „Þeir notuðu á kaldranalegan og miskunnarlausan hátt óbreytta
borgara sem mannlega skildi, komu t.d. flugskeytapöllum sínu fyrir á lóðum íbúðarhúsa, skóla og spítala.“
Haldið í vonina
Sendiherra Ísraels minnir á að tekist hafi að semja frið við
sum arabaríki en sér ekki möguleika á að Hamas slaki til