Nýtt kvennablað - 01.03.1958, Blaðsíða 4

vagnarnir á endastöð. Klara borgaði með 25 eyring,
fékk 2 farmiða og tíu aura til baka „Nei,“ sagði ég,
„ég er orðin 12 ára“, átti auðvitað að borga fullt
gjald. Miðasalinn tók aftur tíeyringinn og fékk Klöru
5 aura í staðinn. „Og ég, sem hélt, að þetta væri mamma
með litlu dóttur sína,“ sagði hann brosandi. Mér fannst
þetta afar fyndið og var alveg að skella upp úr, en
svo fann ég hvað það var ljótt að gera grín að Klöru,
svo að ég stillti mig. En Klara hafði alls ekki tekið
eftir neinu. Hún var gagntekin af sælu yfir að fara
með svo miklum hraða gegnum borgina og sjá hús og
kirkjur dansa framhjá.
• Annars var alls ekki auðvelt að ganga um göturnar
með Klöru, því að í fyrstunni kunni hún bara alls
ekki að ganga. Hún hafði lifað allt sitt líf á litla sker-
inu. Þar var klettastígur milli íbúðarhússins og vitans,
og annar klettastígur lá niður að bátahöfninni. Hvernig
ætti Klara að hafa lært að ganga beint á gangstétt,
að víkja til vinstri o.s.frv. Hún tók löng og stutt skref
á víxl, nam staðar, rak sig á fólk, farartæki og ljósa-
staura. Hún talaði eins hátt og hún þyrfti að yfirgnæfa
storm og brimhljóð, glápti á fólk, grandskoðaði lög-
reglumenn, póstmenn og götusópara. Einu sinni, þeg-
ar við vorum á leið í skólann, heyrðist voðalegt öskur,
sem Klara kannaðist ekki við. Það var brunalúður,
og þegar brunavagnar með löðrandi sveitta hesta komu
þjótandi, varð Klara svo hrædd, að hún datt afturábak
og rak höfuðið í stóran búðarglugga svo að hvein í.
Búðarmaðurinn kom út og fór að skamma okkur, en
í sama augnabliki kom brunastiginn, dréginn af fjór-
um hestum og fór framhjá með afskaplegum gaura-
gangi, en á eftir hljóp stór hópur af strákum og krökk-
um og fullorðnum. Ég varð að halda í Klöru, til þess
að hún bættist ekki í hópinn. Það var svo margt, sem
við vorum búnar að læra og sem okkur var bannað, með-
al annars að hlaupa á eftir brunaliðinu, horfa á drukkna
menn eða slagsmál, horfa á, þegar lögreglan tók menn
fasta eða stanza, þar sem lögregluvagninn nam stað-
ar. Já, Klara átti margt ólært, ekki sízt utan skólans. . . .
Það urðu Klöru og foreldrum hennar sár von-
brigði, að hún skyldi ekki fá að setjast í bekk með jafn-
öldrum sínum. Þetta var ellefu ára skóli, ef ljúka átti
náminu. Þau höfðu gert sér vonir um, að hún þyrfti
ekki að vera meira en þrjú, ef til vill fjögur ár að
heiman, en nú myndu það verða 6 ár. Það var langur
tími að vera án hennar úti á skerinu, en það varð svo
að vera, nema það sýndi sig, að hún kynni meira en
inntökuprófið gaf í skyn.
Ríkið sá um kennslu handa vitavarðarbörnunum,
Klara hafði haft einkakennara frá sjö ára aldri til
fermingar, hafði verið 7 ár í skóla. En Klara var nú
2
ekkert gáfnaljós, og líklega hefur gamla kennslukon-
an hennar verið farin að ryðga í námsgreinunum, því
að jafnvel hjá okkur stóð Klara sig mjög illa. Hún
kunni og vissi margt, sem okkur var hulið: að setja
upp segl og sigla og stýra bát ein síns liðs, róa með
tveimur árum í einu, leggja frá landi og leggjast við
bryggju. Hún var örugg að spá veðri, þekkti alls kon-
ar skip og vissi upp á hár, hvað hver skipshluti hét.
Öll flögg veraldar þekkti hún, fugla og fiska og hvern
einasta vita, sem hafði nokkra þýðingu. Það hafði hún
lært á stóru vitakortunum heima. En ef hún var beðin
að byrja við finnsku landamærin og telja upp allar ár
og stöðuvötn alla Ieið að Eyrarsundi, varð hún orð-
laus, og væri henni sagt að byrja lengst í fornöld og
rekja konungatal Svíþjóðar til Óscars II., svitnaði hún,
eins og alltaf, þegar hún var tekin upp. Svitadroparnir
söfnuðust saman og runnu niður um nefið. Klara varð
eldrauð í framan og fjarska óhamingjusöm. Hún hélt,
að hestar, kýr, kettir og fílar hefðu eins tær og tennur,
já, það sem við vissum og höfðum vitað í mörg ár,
átti hún nú fyrst að læra! Hún sagðist hafa lært þýzku
í fimm ár og einnig frönsku. Við vorum með þýzku
á þriðja ári, en ekki gat Klara fylgzt með okkur. Allt
var einn hrærigrautur hjá henni. Það fór brátt svo
að Klara var spurð aðeins einföldustu spurninga,
en þar fyrir utan var hún látin eiga sig. Hún var fermd
og ekki lengur skólaskyld. Úr því að foreldrar hennar
endilega vildu hafa hana í skólanum — en það 'var
talsvert dýrt — gat enginn neitað henni um það, nema
það kæmi í ljós, að hún gæti alls ekki fylgzt með.
Ekki var Klara netl í höndunum. Handavinnukennslu-
konan, eiriasti kennarinn, sem ekki alltaf sýndi kristí-
legt hugarfar, en það er ef til vill sérstaklega erfitt að
kenna handavinnu, sagði einu sinni við Klöru: „Þú
ert víst vön að sauma segl handa pabba þínum,“ sporin
voru svo stór og ójöfn og svört. Okkur langaði til að
flissa, en þorðum það ekki. Klara aftur á móti tók þetta
alvarlega og svaraði: „Aldrei ný segl, en ég hef oft
fengið að bæta segl.“. .. .
Klara hafði aldrei teiknað og aldrei séð teiknað, en
í fyrsta teiknitímanum, þegar kennarinn kom inn með
útstoppaðan páfagauk, sem við áttum að teikna, tók
Klara strax til óspilltra málanna Við hinar byrjuðum
eins og alltaf að kveina, að þetta væri alltof erfitt, við
vorum þó búnar að hafa teikningu þrisvar í viku í
fimm ár. Ekki leið á löngu þangað til Klara tilkynnti,
að hún væri búin. Okkur var leyft að ganga um gólf í
teiknitímunum. Við vorum strax allar komnar í hrúgu
í kringum Klöru, en okkar elskulegi kennari settist á
stól Klöru, tók blýantinn og strokleður og fór að lag-
færa „fuglinn“. Þetta hefði alveg eins getað verið
NtTT KVENNABLAÐ