Morgunblaðið - 26.07.2009, Blaðsíða 21

gagnabanka, vildi nýrík, skipulögð
glæpastarfsemi koma útlægum ein-
förum fyrir kattarnef. Þeir voru fyrir.
Mann hefur löngum litið á fjórða
áratuginn sem frjósaman jarðveg. Á
9. áratugnum skrifaði hann handrit
um Alvin Karpis, bankaræningja frá
Chicago sem var gjarnan á sömu
slóðum og Dillinger. (Hann kemur
fram í Public Enemies, leikinn af
Giovanni Ribisi.) Það var aldrei kvik-
myndað en Mann fékk aftur áhuga á
tímabilinu eftir lestur Public Ene-
mies, bókar eftir Bryan Burrough.
Hjólin fóru að snúast, Mann fékk
Bennett til að skrifa fyrstu handrits-
drögin, sem er athyglisvert því Benn-
ett var sem ungur maður, velunnari
IRA og sat um tíma í fangelsi af þeim
sökum.
Myndin málar Dillinger í drunga-
legum, forlagatrúarlegum litum. Þó
hann ætti í tilfinningalegu sambandi
við stúlku í Chicago (Marion Cotil-
lard), hanga jafnan þrumuský skapa-
nornanna yfir þessum nafntogaða
ógæfumanni, sem veit að hann lifir
það ekki að þurfa að hafa áhyggjur af
morgundeginum. Hann er jafnframt
vinsæl goðsögn. Þegar bóndi býður
honum nokkra dali undir miðju
bankaráni svarar Dillinger sem svo:
„Við erum ekki á höttunum eftir pen-
ingunum þínum, heldur bankans.“
Mann sér í Dillinger heillandi hetju
og útlaga, e.k. Hróa hött sem náði til
fólksins undir álagi kreppunnar
miklu. Réðst gegn stofnunum sem
gerðu líf þess óbærilegt – bönkunum,
og lék á yfirvöldin sem gátu ekki lag-
fært vandann sem fylgdi kreppunni,
fullur af þrótti. Þegar hann brýst út
úr hinu „örugga“ Crown Point-
fangelsi, stal hann ekki einhverjum
bíl heldur glænýrri skruggukerru
fógetans: átta gata Ford og skrifaði
Henry Ford bréf þar sem hann upp-
lýsti bílakónginn um að hann stæli
ekki öðrum tegundum.
Depp sem Dillinger
Þegar handritið var að verða tilbú-
ið hafði Mann Johnny Depp einan í
huga til að fara með hlutverk Dill-
ingers. Vissi að leikarinn var ósmeyk-
ur við að taka áhættu og gæti sett sig
í sporin hans, gert eitthvað tilfinn-
ingaríkt og geislandi. Þegar hann fór
að lesa yfir handritið nokkru áður en
kvikmyndatökur hófust fór leikstjór-
inn að greina röddina sem hann
heyrði í kollinum þegar hann var að
semja það. Björninn var unninn.
Fréttir bárust um að ekki væri allt
dans á rósum á tökustað. Depp var
vanur því að hlutirnir gengu eins og
nýsmurð vél undir handarjaðri Gores
Verbinski við gerð myndanna þriggja
um sjóræningja Karíbahafsins. Átti
erfitt með að aðlagast sérviskulegum
áætlunum og aðferðum Manns, sem
voru þess valdandi að Depp varð oft
að bíða eftir næstu línum handritsins
tímunum saman.
Það hjálpaði hinum 46 ára gamla
leikara í baráttunni við að komast inn
fyrir skinnið á þjóðaróvini nr. 1, að
hann er vanur að umgangast skot-
vopn frá barnæsku, komst jafnvel yf-
ir Thompson-vélbyssu um fermingu.
Hann var einnig góðvinur annars
Thompsons, þ.e. blaðamannsins og
rithöfundarins Hunter S., og lék
hann sem kunnugt er í Fear and
Loathing in Las Vegas. Næsta mynd
sem verður frumsýnd með Depp er
að öllum líkindum kvikmyndagerð
Rum Diary, sem einnig var skrifuð af
Thompson.
Líkt og leikstjórinn er Depp kunn-
ur fyrir sérvitringshátt og er gott ef
ekki sá eini af ofurstjörnum samtím-
ans sem hefur ekki skotið sig upp á
stjörnuhimininn í átakamyndum.
Fleiri gæðaleikarar en þeir sem
hafa verið nefndir til sögunnar koma
við sögu Public Enemies, m.a. James
Russo, Stephen Dorff og Channing
Tatum, sem leikur Pretty Boy Floyd.
Lili Taylor fer með hlutverk fógeta
úti á landsbyggðinni, Christian Bale
leikur Melvin Purvis, hægri hönd J.
Edgars Hoover (Billy Crudrup), í
Chicago.
Á hljóðrásinni fáum við að heyra í
listamönnum á borð við Billie Ho-
liday (I’m Blue), Diönu Krall (Bye,
Bye Blackbird), og Blind Willie John-
son syngur blúsinn með sínu nefi, og
þá er aðeins fátt eitt talið sem gleður
auga og eyru, enda verið að fjalla um
verk eftir Michael Mann.
Ferðalög 21
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 26. JÚLÍ 2009
Eftir Ingvar Örn Ingvarsson
ingvarorn@mbl.is
Þ
að er talsvert mikið horft
til tækifæra í ferðaþjón-
ustu nú þegar það er
skyndilega orðið hag-
stætt fyrir ferðamenn
að sækja Ísland heim. Skýring-
arnar á auknum vinsældum Ís-
lands eru aðallega hagstæð geng-
isþróun hvað ferðamenn varðar en
einnig hefur Ísland notið gríð-
arlegrar athygli síðustu mánuðina
þó ekki hafi hún alltaf verið á já-
kvæðu nótunum. En eins og oft er
sagt þá er slæm athygli betri en
engin og það virðist einmitt vera
tilfellið núna.
Einn þeirra sem hafa nýtt sér
þessar auknu vinsældir Íslands er
Íslandsfarinn Ramon Larramendi
frá Spáni en hann rekur um þess-
ar mundir ferðaþjónustufyrirtækið
Tasermiut á Grænlandi í Qassiar-
suk. Ramon er vel kunnugur Ís-
landi enda kviknaði áhugi hans á
norðlægum slóðum í leiðangri hans
hér á landi.
Gekk yfir Ísland
Ramon fór í sína fyrstu æv-
intýraferð þegar hann var 19 ára
gamall, árið 1985, og varð Ísland
fyrir valinu. Ramon segir að á Ís-
landi hafi fólk ekki verið hrifið af
því sem hann og félagar hans
hugðust gera enda um nokkuð erf-
itt og áhættusamt ferðalag að
ræða. „Við fórum frá Húsafelli yfir
Langjökul, Hofsjökul og Vatna-
jökul á skíðum og stóð ferðalagið
yfir í apríl og maí. Þetta var sem-
sagt nokkuð stór ferð og nutum
við aðstoðar góðs fransk-íslensks
vinar við skipulagningu ferð-
arinnar. Ferðin gekk vel og þetta
leiddi til þess að ég fór á fullu í
heimskautaferðir. Þetta var í
fyrsta skipti sem ég ferðaðist utan
Spánar og ég bara féll fyrir þessu
umhverfi. Með þessu móti get ég í
rauninni nýtt kosti beggja land-
svæðanna, hlýjuna á Spáni og
Norður-Evrópu fyrir kuldann.“
Ramon hefur verið iðinn við æv-
intýraferðir síðan fyrsta íslenska
hálendisferðin kveikti í honum.
„Ég hef farið í þrjá stóra leið-
angra síðan. Ég fór með kajak og
hundasleða frá Suður-Grænlandi
til Suður-Alaska og fór ég 14 þús-
und kílómetra á þessu þriggja ára
ferðalagi til dæmis. Sú ferð var
upphaf þess að ég stofnaði ferða-
þjónustufyrirtæki á Grænlandi. Ég
lærði tungumálið og kynntist fólk-
inu og hvernig hlutirnir ganga á
Grænlandi. Grænland er nefnilega
nokkuð sérstakur staður. En þetta
var stærsti leiðangurinn og þá ferð
kláraði ég 1993. Það var birt grein
um þessa ferð í National Geo-
graphic í janúar 1995. Ég hef líka
farið á suðurskautið, t.d. 2005 fór
ég 4500 kílómetra á austur-
heimskautinu, siglandi í það skipt-
ið.“
Mikilvægt fyrir Ísland,
nauðsynlegt fyrir Grænland
Ramon hefur rekið ferðþjónustu
á Grænlandi í 10 ár og er stærsti
hópur viðskiptamanna hans Spán-
verjar og hafa þeir nánast und-
antekningarlaust viðdvöl á Íslandi
á leið sinni til Grænlands. Ramon
segir að fyrstu árin hafi verið flog-
ið frá Kaupmannahöfn til Græn-
lands en eftir að Flugfélag Íslands
fór að bjóða flug til Grænlands
hafi viðskiptin aukist verulega.
„Það hefur verið mikill vöxtur.
Fólk vill miklu frekar eyða nokkr-
um dögum á Íslandi og fara svo til
Grænlands, heldur en að fljúga
bara til Grænlands. Þá er verðið
líka mjög hagstætt og var það
reyndar líka fyrir kreppuna. Núna
er Ísland hinsvegar enn ódýrara.
Það er dæmigert að fólk stoppi
fjóra til fimm daga á Íslandi og
fljúgi svo áfram til Grænlands“
segir Ramon.
Það er orðið mjög auðvelt að
komast til Grænlands segir Ramon
en áður var miklu minna um ferðir
auk þess sem þær voru dýrari. Þá
eru einskonar samlegðaráhrif í því
að ferðamenn sem vilja fara til Ís-
lands, eru líka líklegir til að vilja
fara til Grænlands og öfugt. Þegar
farið er í gegnum Kaupmannahöfn
er hinsvegar ólíklegra að ferða-
menn á leið þangað vilji líka fara í
óblíða náttúru Grænlands enda að-
dráttarafl Danmerkur og Græn-
lands mjög ólíkt.
„Það eru hreinar línur að fyrir
Suður-Grænland eru þessar flug-
ferðir frá Íslandi algjörlega nauð-
synlegar. Það eru fáir sem búa
þarna og það er mikil nauðsyn að
hafa þetta flug. Þetta er semsagt
alveg nauðsynlegt fyrir Grænland
og líka gott fyrir Ísland. Það eru
fleiri hundruð sem nýta sér þetta
að auki, að eyða nokkrum dögum
bæði á Íslandi og Grænlandi. Yfir
háannatímann eru flugvélarnar
eiginlega alveg fullar í hverju
flugi. Við erum mjög ánægðir með
Íslendingana því þeir gera okkur
lífið mjög létt. Þeir eru með tvær
flugferðir á dag og þær eru mest-
megnis fullbókaðar í hvert skipti.“
Ramon segir hinsvegar að lítið
sé um íslenska viðskiptavini hjá
honum þó einhverjir komi í gisti-
heimilið. „Í pakkaferðirnar höfum
við ekki fengið neina Íslendinga.
Þeir sækja í veiðiferðirnar og við
erum ekkert í þeim.“
Vinsælustu ferðirnar hjá Ramon
eru t.d. ferðir yfir jökulhettuna,
100 kílómetra túr sem mætti líkja
við skíðagöngu yfir Vatnajökul.
Ramon segir Spánverjana líka
sækja mikið í kajakferðirnar en
margir vilji líka bara komast út í
náttúruna og vera einhvers staðar
langt í burtu frá allri siðmenningu.
Óspillt, óspilltara
Morgunblaðið/Golli
Ævintýri Ramon Larramendi smitaðist af íslenskri náttúru þegar hann fór
19 ára í skíðaferðalag yfir hálendið. Hann rekur núna ferðaþjónustu í Qassi-
arsuk á suður Grænlandi og skilar reksturinn Íslandi mörgum spænskum
ferðamönnum sem hafa viðdvöl á Íslandi á leið sinni til Grænlands.
Flugfélag Íslands hóf að fljúga til Nu-
uk 2008 og 2007 var tryggt flug til
Narsarsuaq í að minnsta kosti þrjú ár
fyrir tilstilli samgönguráðuneytisins.
Flugfélag Íslands er í dag með
fimm áfangastaði á Grænlandi og að
sögn Inga Þórs Guðmundssonar, for-
stöðumanns sölu- og markaðssviðs,
gengur flugið mjög vel. „Við höfum
verið að fljúga til Grænlands í mjög
langan tíma en það var 2007 sem op-
inberir styrkir komu að þessu flugi og
var það gert til að tryggja samgöngur
milli Suður-Grænlands og umheims-
ins“ segir Ingi Þór.
„Við fljúgum til Narsarsuaq, Nuuk,
Ilulissat (Jakobshavn), Kulusuk og
Constable Point og því fljúgum við
núna til fimm áfangastaða. Það er nú
þegar orðið uppselt til Ilulissat og við
vorum með 90% af ferðunum selt áð-
ur en við byrjuðum að fljúga. Það er
gríðarleg eftirspurn frá erlendum
hópum og það eru aðallega erlendir
ferðamenn sem fara í þessar ferðir,
sérstaklega bakpokafólk og almennir
náttúruunnendur. Hlutur Spánverja
er mjög vaxandi í þessu og þeir eru
um 40% af kúnnahópnum hjá okkur
eins og er.“
Ingi Þór segir Grænlandsferðirnar
vera mikinn vaxtabrodd hjá Flug-
félagi Íslands og að það séu mikil
tækifæri fyrir íslenska ferðaþjónustu
að selja ferðir til Grænlands þannig
að Ísland verði meira notað sem
tengimiðstöð. „Við erum með dags-
ferð til Kulusuk og það er ein stærsta
dagsferðin okkar. Flugið er bara einn
og hálfur tími frá Reykjavík og þá er
maður kominn í inúítaþorp á Græn-
landi. Það er mikið af fólki sem er að
ferðast á Íslandi sem slær til og fer í
svona dagsferðir. Núna í júlí erum við
stundum að fara með fjórar Fokker-
flugvélar á dag til Kulusuk í eins-
konar Kodak-ferðir. Þetta er átta
tíma ferð og fólk hefur þá um fjóra
tíma á staðnum í skoðunarferð.“
Dagsferð til Kulusuk kostar 51.150
krónur og þykir erlendum ferða-
mönnum ferðirnar gefa mikil gæði
fyrir hóflegt verð.
EFTIRSÓTT
SVÆÐI
Morgunblaðið/Rax
Heillandi Vinsældir Grænlands sem áfangastaðar hafa aukist verulega. Auðveldast er að komast til Grænlands frá
Íslandi og höfða bæði löndin mikið til erlendra ferðamanna sem iðulega eyða nokkrum dögum á báðum stöðum.