Morgunblaðið - 05.09.2009, Page 25

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 5. SEPTEMBER 2009
vera þátttakandi í þjóðfélagsumræð-
unni, meðal annars til að leggja orð í
belg í þessari umræðu.
Ég hef hins vegar áhyggjur af
framgangi aðildarumsóknarinnar.
Mér sýnist hún vera í nokkru upp-
námi. Samningurinn á milli stjórn-
arflokkanna gengur út á það að annar
stjórnarflokkurinn fær umboð til að
sækja um aðild að Evrópusamband-
inu og hinn fær frjálsar hendur til að
berjast gegn samningnum þegar
hann liggur á borðinu. Enn hefur
ekki verið gerð alvörutilraun til þess
að fá stjórnarandstöðuflokkana með í
þetta ferli. Það þarf breiðan pólitísk-
an bakgrunn og breitt pólitískt bak-
land eigi að ljúka málinu þannig að
þjóðin fái samning sem hún getur
fellt sig við.
Á næstu vikum mun reyna mikið á
vilja ríkisstjórnarinnar í þessum efn-
um og þá kemur í ljós hvort hún vill
það breiða bakland sem er nauðsyn-
legt. Utanríkisráðherra talaði í vor
eins og hann vildi þessa breiðu sam-
stöðu. Ég tel að hann sé einlægur í
því. En mér finnst að formenn stjórn-
arflokkanna hafi sýnt þeirri áherslu
hans lítinn skilning. Verði pólitískt
bakland umsóknarinnar ekki breikk-
að og styrkt gæti málið lent í blind-
götu.“
Erfiðleikar Vinstri grænna
Ríkisstjórnin stendur frammi fyr-
ir mjög erfiðum verkefnum. Hvern-
ig finnst þér hún vera að standa sig?
„Þetta eru erfið verkefni og enginn
er öfundsverður af því að glíma við
þau. Það er líka ljóst að annar stjórn-
arflokkanna þarf að gefa eftir flest
sín grundvallarsjónarmið í stjórn-
málum. Áður fyrr gat Alþýðu-
bandalagið farið í ríkisstjórn og fórn-
að utanríkispólitíkinni en staðið vörð
um ríkisútgjöldin og velferðina. Núna
þurfa Vinstri græn að fórna hvoru-
tveggja og byggja efnahagsstefnuna
á samningi sem Sjálfstæðisflokkurinn
gerði við Alþjóðagjaldeyrissjóðinn.
Þannig að það eina sem Vinstri græn
hafa fram að færa gagnvart kjós-
endum sínum er: Við erum hér en
ekki Sjálfstæðisflokkurinn að fram-
kvæma í grundvallaratriðum það sem
Sjálfstæðisflokkurinn var búinn að
leggja til.
Þetta er örugglega pólitískt mjög
erfitt. Ég tel að þetta muni leiða til
þess að smám saman verði erfiðara
fyrir flokkinn að rísa undir þessum
byrðum gagnvart baklandinu. Ég á
þess vegna eftir að sjá að Vinstri
græn nái utan um ríkisfjármálin til
lengri tíma eins og þarf að gera og
þau hafa skuldbundið sig til. Ég tel
reyndar að það sé þjóðhagslega hag-
kvæmt að Vinstri græn víki sem mest
frá grundvallarstefnu sinni. Það á að
virða þau fyrir það en ekki spotta. En
ég óttast að þau muni ekki hafa út-
hald eins og sýnir sig núna gagnvart
samningum um sölu á hlut Orkuveitu
Reykjavíkur í HS orku.
Fáar þjóðir í heiminum eru í meiri
þörf fyrir erlent fjármagn en við Ís-
lendingar. Satt best að segja eru eng-
ar líkur á því að við fáum erlent fjár-
magn, hvorki lánsfjármagn né
fjárfestingarfjármagn, á næstu árum
í frjálsum samningum. Þá grípur rík-
isstjórnin til þess ráðs að gera allt
sem í hennar valdi stendur til að
koma í veg fyrir þó ekki stærri inn-
spýtingu á erlendu fjármagni en
þarna er um að ræða. Málið snýst
ekki um að verið sé að afhenda út-
lendingum orkuauðlindirnar því að
fyrri stjórn var nýbúin að setja lög-
gjöf sem tryggir að auðlindirnar
verði áfram í opinberri eigu. And-
staðan er eingöngu bundin við er-
lenda fjárfestingu. Ef framhald verð-
ur á þessu viðhorfi þá er ég ekki
bjartsýnn á að mönnum takist að
skapa hagvöxt sem er nauðsynlegur
ef þjóðin á að ná sér á strik.
Ég virði mjög hvernig Steingrímur
J. Sigfússon hefur gengið fram. Hann
er greinilega hinn pólitíski leiðtogi
stjórnarsamstarfsins. Hann hefur
haft fullan vilja til að taka á málum af
ábyrgð og fórna stefnumálum flokks
síns fyrir þjóðarhag, en ég held að
vegna veikleika í baklandinu muni
hann ekki hafa úthald í það. Þetta er
fyrsta stóra dæmið um það.
Stóri vandinn í pólitíkinni er þessi:
Ríkisstjórnin var mynduð til að
skerpa átakalínur. Það var skiljanlegt
eftir atburði síðasta árs. Verkefnið er
hins vegar svo stórt að það verður
ekki leyst án breiðrar samstöðu. Þeg-
ar hefja þurfti nýsköpun atvinnulífs-
ins eftir stríðið með fleytifullan gjald-
eyrissjóð þurfti samstöðu. Því fremur
nú í skuldasúpunni “
Naut sigranna
Hvað með þig sjálfan, geturðu
hugsað þér að snúa aftur í stjórn-
málin?
„Nei. Það er skoðun mín að þegar
menn hafa tekið ákvörðun um að
stíga af hinum pólitíska vettvangi eigi
þeir að halda sig við þá ákvörðun.“
Truflar það þig að þegar talað er
um þinn pólitíska feril kemur nafn
Davíðs Oddssonar nær alltaf fyrir
og tap þitt fyrir honum í formanns-
slag fyrr á árum?
„Nei. Örlög stjórnmálamanna eru
alltaf að einhverju leyti háð því
hvernig hlutir þróast í kringum þá.
Það finnast örugglega stjórn-
málamenn sem geta velt sér upp úr
því ævina á enda að þeir hafi tapað í
kosningum. Ég er bara ekki þeirrar
gerðar að ég nenni því. Í stjórn-
málum mæta menn bæði sigrum og
ósigrum. Það hef ég gert. Ég vona að
það teljist mannlegt að viðurkenna að
ég naut sigranna betur. Aðalatriðið
er að ég hafði mjög gaman af að vera í
pólitík, naut þess frá fyrsta degi til
síðasta dags. Stjórnmálaferillinn var
ánægjulegur fyrir mig en svo verða
aðrir að dæma um hvort hann hafi
skilað einhverju. Það átti einfaldlega
vel við mig að vera í pólitík. Ef rétt er
að pólitík sé bakteríusýking er ég enn
með smit“
Sumir hafa sagt að þú sért í reynd
of mikið prúðmenni til að eiga heima
í pólitík sem svo oft byggist á klækj-
um.
„Stjórnmálamenn, eins og allir aðr-
ir, hafa kosti og galla. Stjórn-
málamaður þarf að hafa hæfilega
blöndu af stefnufestu, hugsjónum og
klækjum. Ég hef sjálfsagt verið mis-
góður í þessu.“
Það er sagt að þú sitjir við skriftir.
Ertu að skrifa ævisögu þína?
„Í sumar hef ég aðallega verið að
taka mér frí og spila golf. Svo er kom-
ið að því eftir áratugi að það þarf að
taka til í bílskúrnum. Þar er ýmislegt
drasl en líka heilmikið af gögnum.
Það getur vel verið að ég fari að rýna
í þau. Það hefur ýmislegt drifið á
daga mína sem ég ætla að skoða nán-
ar. Hvort það verður að endurminn-
ingum eða einhverju öðru kemur í
ljós með tíð og tíma.“
bakteríu
Morgunblaðið/RAX
Það er allt í lagi. Pappelina vill láta ganga yfir
sig á skítugum skónum. Hún er nefnilega úr plasti.
Pappelina virkar því best þar sem mikið álag er
á gólfinu. Tilvalinn félagi í forstofuna eða eldhúsið.
Svo vill hún líka fara í þvottavél.
Plastmotturnar frá Pappelinu hafa farið sigurför
um heiminn og eru nú loksins fáanlegar á Íslandi.
Kíktu á úrvalið í verslun Kokku eða á kokka.is.
J
Ó
N
S
S
O
N
&
L
E
’M
A
C
K
S
•
jl
.i
s
•
S
ÍA
Á skítugum
skónum?