Magni - 11.06.1971, Blaðsíða 5

Föstudagur 11. júni 1971
M A G N I
5
Við rekum hér nokkurn
vísi að læknamiðstöð
í Stykkishólmi er aðstaða til
heilsugæzlu og læknisþjónustu
öetri en víða annars staðar í
héruðum landsins. Þó er þar að-
eins gamalt sjúkrahús og of lítið
en sköpum skiptir þaraa, að
Þar er gamalgróin sjúkrahúss-
stofnun, þar sem erlendar nunn
ur vinna fórnfúst starf, ungur
°K vel menntur skurðlæknir er
har sjúkrahúslæknir og starf-
fíektur er við sjúkrahúsið góð-
ur vísir að læknamiðstöð með
samvinnu liéraðslæknis og
sjúkrahúslæknis.
Kristján Baldvinsson, sjúkra-
húslæknir er ungur maður, kom
1 Stykkishólm fyrir tveim árum
eftir sjö ára nám og starf í
sérgrein sinni í Svíþjóð. Hann
er einn þeirra fáu, sem kom
heim, og starf hans í Stykkis-
hólmi hefur þegar sýnt, hve
mikilvægt það er að fá heim
«1 starfa vel mennta lækna af
erlendum starfsvangi.
Fyrir nokkru hitti ég Krist-
ján lækni að máli í Stykkis-
hólmi og bað hann að segja
lesendum Magna lítið eitt frá
störfum sínum, sjúkrahúsinu og
áliti sínu um skipan heilsu-
gæzlumála. Hann varð góðfús-
lega við þeirri beiðni, en því
miður verður spjallið hér styttra
eu æskilegt væri, því að af
nógu er að taka og talið barst
að mörgu.
Spjallað stundarkorn við Kristjcin
Baldvinsson, sjúkrdhússlœkni í Stykkis-
hólmi.
Nunnur að prentverki í Stykkishólmi.
— Hvernig er aðstaða til
heilsugæzlu og læknisþjónustu
hér í Stykkishólmi, Kristján?
— Hún er góð, ég get ekki
sagt annað, segir Kristján. —
Ótrúlega góð þegar á allt er lit-
ið. Þó er ekki þar með sagt, að
við höfum ekki hug á ýmsum
breytingum og umbótum, og
gott má lengi bæta. Við verðum
líka að hafa í huga, að Stykkis-
hólmur nýtur mikillar sérstöðu.
Hér er gamalgróin sjúkrahús-
stofnun, reist og rekin af því
afli, sem sterkast er — óbilandi
fórnfýsi — Stykkishólmur og
Ýtarleg rannsókn fari fram
ó öllu flutningakerfi landsins
Kjördæmisþing Framsóknarm.
1 Borgamesi samþykkti eftir-
farandi ályktun um samgöngu-
ftiál:
>,Kjördæmisþing Framsóknar-
flokksins í Vesturlandskjördæmi
ályktar eftirfarandi: í
1- Kjördæmisþingið skorar á
alþingismenn flokksins í kjör-
hæminu, stjórn kjördæmissam-
handsins og fulltrúa þess á
flokksþingi Framsóknarflokks-
lne> að beita sér fyrir því, að
mörkuð verði ákveðin stefna í
uppbyggingu vegakerfisins um
aflt landið, er miðist við um-
ferðarþörfina nú og næstu 25
arin (þ.e. við fjölda bifreiða
°S stærð þeirra). Skal þessi á-
mtlun miðuð við það, að slitlag
Veganna verði gert úr efni, er
Ver þá holum og ryki, t.d. olíu-
möl eða malbik. Við þessa upp-
hyggingu verði þeir vegir, sem
eru í notkun, endurbættir og
n°taðir áfram, eftir því, sem
hagkvæmt er. Jafnvel þó að
lega þeirra ætti eftir að breyt-
ast síðar.
Kjördæmisþingið lítur svo á,
að vegaframkvæmdir með þeim
n®tti, er nú er verið að gera í
hraðbrautum, séu stærri verk-
efni en svo, að við þær verði
raðið, nema mjög takmarkað,
meðan ástand veganna í landinu
er eins og nú er.
2- Kjördæmisþingið ályktar,
að fjár til vegagerðar verði að
afla með því að tekjur af um-
erðinni gangi óskiptar til vega-
ramkvæmda, og ríkislán komi
til
Vegna stærstu verkefna.
3. Kjördæmisþingið vekur at-
ygli á því, að vegir á aðalleið-
um í Vesturlandskjördæmi eru
að verulegu leyti byggðir upp á
þeim tíma, er handverkfæri voru
notuð við vegagerð, og miðaðir
við þá umferð, er þá var þekkt.
Þessir vegir eru því með öllu
orðnir ófærir til að anna því
álagi, sem nú er á þá lagt.
Nokkrar brýr hafa nú þegar
hrunið undan umferðarþungan-
um og vegir sigið niður fyrir
landið umhverfis þá. Hjá því
verður ekki komizt að útvega
fjármagn til að hefja nú þegar
endurbyggingu þeirra.
Því skorar kjördæmisþingið
á þingmenn Vesturlandskjör-
dæmis að beita sér fyrir útveg-
un lánsfjár, þegar á þessu ári,
til að Ijúka við stórframkvæmd
í vegagerð í kjördæminu, sem nú
er unnið að, og hefja endur-
byggingu vega á aðalleiðum um
kjördæmið.
Þá skorar kjördæmisþingið á
alþingismenn flokksins í kjör-
dæminu að beita sér fyrir því,
að einni af grjótmulningsvélum
þeim, sem Vegagerð ríkisins er
nú að kaupa verði valinn stað-
ur í kjördæminu.
4. Kjördæmisþingið felur al-
þingismönnum flokksins í kjör-
dæminu að beita sér fyrir því
að gerð verði rannsókn á öllu
flutningakerfi landsins, þ.e.
land- sjó- og loftflutningum,
samanburður gerður á kostnaði
og athugað, með hvaða hætti
yrði hagkvæmast fyrir ríkið að
styðja vöruflutninga lands-
manna, til að jafna þann að-
stöðumun, sem nú er, og tillög-
ur gerðar til úrbóta á grund-
velli þessara rannsókna."
samkeppni
Skipulagsstjórn ríkisins efnir til hugmyndasam-
keppni um skipulag sjávarkauptúna á íslandi og
tengsl þeirra við aðliggjandi sveitir og þéttbýli.
Heimilt er að velja hvaða sjávarkauptún á land-
inu sem er, með íbúafjölda á bilinu 300—3000 íbúa.
Öllum íslenzkum ríkisborgurum og útlendingum,
búsettum á Islandi er heimil þátttaka. Fyrstu verð-
laun eru 400.000 kr., önnur verðlaun 200.000 kr.
Skilafrestur er til 13. sept. n.k. og eru útboðsgögn
afhent hjá trúnaðarmanni dómnefndar, Ólafi Jens-
syni, Byggingaþjónustu A.I. Laugaveg 26, Reykja-
vík.
héraðið hér í kring, á þessum
erlendu konum — nunnum —
mikið að þakka fyrr og síðar.
Alls staðar er kvartað um
hjúkrunarkvennaskort, en hér
á læknirinn og sjúklingarnir
ætíð vísa alla hjálp, sem hægt
er að veita af hjúkrunarliði,
sem er fast í sessi og starf-
ar hér samfellt árum og áratug-
um saman. Og alltaf koma nýj-
ar hjúkrunarkonur að utan í
skörðin, eða þegar á vantar.
Margar þessar hjúkrunarkonur
eru mjög vel menntar í starfi
og hafa einnig mikla almenna
menntun, enda eru sumar þeirra
ótrúlega fljótar að læra íslenzku
og setja sig inn í íslenzkar að-
stæður.
Þegar ég kom heim eftir svo
langt starf á stórum og full-
komnum sjúkrahúsiun, kveið ég
því að sjálfsögðu að hefja starf
við lítt búið sjúkrahús við frum
stæð skilyrði. En ég varð satt
að segja töluvert undrandi, er
ég sá aðstöðuna hér í þessu
gamla sjúkrahúsi, sem kallast
má nokkuð stórt á íslenzka
landsbyggðarvísu. Hér var góð
skurðstofa með nokkuð full-
komnum tækjum. Ég held, að
þetta sjúkrahús geti ekki talizt
ver búið en hliðstæð sjúkrahús
í fámennari byggðum í Sví-
þjóð.
— Hve margir sjúklingar
voru hér sl. ár?
— Hér lágu alls 626 sjúkling-
ar lengur eða skemur á árinu,
og gerðar voru 260 skurðaðgerð
ir, og mun láta nærri að það
sé 90-95% þeirra skurðaðgerða
sem venjulega eru gerðar á full-
gildum sjúkrahúsum. Hingað
kemur auðvitað fyrst og fremst
fólk til lækninga af Snæfellsnesi
en einnig töluvert úr Dalasýslu
og víðar að.
— Hvemig er samstarfi þínu
við héraðslækninn háttað?
— Það er fyrst og fremst
gott, segir Kristján. — Guð-
mundur H. Þórðarson, héraðs-
læknir, hefur móttökuaðstöðu í
sjúkrahúsinu, og hann annast
svæfingar við uppskurði hjá
mér. Við starfrækjum hér all-
góðan vísi að læknamiðstöð, sem
síðar á vonandi eftir að dafna
og þroskast. Guðmundur lítur
eftir í sjúkrahúsinu, þurfi ég
að fara frá, og ég sinni beiðn-
um úr héraðinu, eftir því sem
ég get, þegar hann er fjar-
verandi, en það erum við ann-
ars mjög sjaldan. Hér í sjúkra-
húsinu er líka fullkomin rann-
sóknarstofa og góð röntgen-
tæki.
— Hvaða breytingar eru
heizt ráðgerðar hér á næst-
unni?
— Hér í sjúkrahúsinu eru 32
sjúkrarúm, og það er orðið
allt of lítið, einkum vegna þess
að sjúkrahúsið gegnir að nokkru
hlutverki elli- og hjúkrunarheim
ilis, og ekkert elliheimili er á
Nesinu. Það er mjög illt að
þurfa að senda gamla fólkið eða
langlegusjúklinga suður á hæli
eða á elliheimili í öðru byggðar
lögum. Því er í ráði að koma á
fót elli- og hjúkrunardeild hér
við sjúkrahúsið, og ætti það að
vera hagkvæmt.
Þetta er komið á nokkurn
rekspöl og helzt í ráði að taka
þriððju hæð sjúkrahússins til
þess. Er það unnt með litlum
breytingum. Hins vegar þarf þá
sem fyrst að byggja við sjúkra-
Kristján Baldvinsson
húsið sjálft og bæta þar við
sjúkrarúmum, og væri þá eðli-
legt að byggja um leið nokkurt
húsnæði fyrir læknamiðstöð. Ég
veit með vissu, að nunnurnar
eru fúsar til slíkrar samvinnu
við íslenzka ríkið og héraðsað-
ila.
Þá ber þess og að geta, að æ
fleiri konur úr nágrenninu fæða
hér börn sín, og það er í þann
veginn að leggjast niður, að kon
ur fæði í heimahúsum, þar sem
unnt er að komast í sjúkrahús.
Þetta er eðlileg og sjálfsögð
þróun, en til þess þarf nokkurt
sjúkrarými.
— Hvernig lízt þér á hinar
nýju tillögur, sem fram hafa
komið um skiptingu landsins í
læknamiðstöðvahéruð ?
— Mjög vel í meginatriðum.
Að sjálfsögðu verða héraðslækn
ar ekki úr sögunni. Til að mynda
þarf héraðslæknir að vera í Ól-
afsvík, þótt læknamiðstöð yrði
í Stykkishólmi, en aðstaða hér-
aðslækna ætti að vera allt önn-
ur og betri, þegar þeir geta
starfað í nágrenni við lækna-
miðstöðvar í meira eða minna
samstarfi við þær eftir því sem
samgöngur leyfa. Annars eru
heilsugæzlumál hér á landi ef
til vill fyrst og fremst sam-
göngumál. Læknar una því
varla, að starfa einir í stórum
héruðum, og menntun lækna
hefur beinzt að sérgreinum og
samstarfi milli þeirra. Lækna-
miðstöðvar einar geta því bætt
úr læknaskorti hér á landi, auk
þess sem þa?r koma á margvís-
legum umbótum öðrum í heilsu
gæzlumálum.
— Fjölmargt annað ber í
spjall okkar Kristjáns um þessi
mál, en það verður að bíða betri
tíma. Að spjalllokum spyr ég
Kristján, hvernig honum falli
vistin í Stykkishólmi.
— Ágætlega, segir hann. Ég
minntist áðan á hið ágæta sam-
starf við hinar erlendu nunn-
ur og á varla nógu sterk orð
um þeirra mikilvæga starf og
alla hjálpsemi. Aðrir héraðs-
búar hafa sýnt mér alla vel-
vild. Stykkishólmsbúar hafa
með vinsemd sinni og hlýju tek
ið mig og fjölskyldu mína í
hópinn sem heimafólk, og það
er viðhorf, sem við kunnum vel
að meta. Fyrir mér varð það
ef til vill þyngst á metum, þeg-
ar ég afréð heimför eftir árin
sjö í Svíþjóð, að börnin voru
farin að stálpast og á góðum
vegi með að verða sænsk, eins
og eðlilegt er, og ég óttaðist
að þau felldu sig síður við að
fara heim, þegar þau færu að
nálgast tvítugt og væru orðin
tengd sænskum vinum, sænsk-
um skólum, sænsku lífi, og þá
væri fjölskyldan bundin ytra í
báða skó. En ég vona, að fram
hjá þessu skeri hafi ég siglt, og
mér verður stundum hugsað til
starfsbræðra erlendis í þessu
efni. — A.K.