Magni - 11.06.1971, Blaðsíða 12

12
M A G N I
Föstudagur 11. júní 1971
Benediktsreglan.
Ræðumaður krata á Borgarnesfundinum á dögunum sagði, að allir vissu, að
„Alþýðuflokkurinn ætti ekki nóg fylgi í kjördæminu til þess að fá mann kjör-
inn." En í öllum flokkum væri fólk, sem vildi um fram allt fá Benedikt á þing.
Það er sem sagt ekki Alþýðuflokkurinn, sem býður hér fram, heldur Bene-
diktsreglan. Sú regla þótti að visu allgóð suður í löndum á fyrri öldum, en
engum hefur dottiö í hug, að Benediktsreglan væri nein sáluhjálp fyrir Vest-
lendinga á tuttugustu öld.
Við afhendingu heiðursverðlauna í Akraneskirkju á sjómanna-
daginn. Frá vinstri séra Jón M. Guðjónsson, Ólafur Kristjánsson,
Helgi Jóhannesson og Láms Pálsson formaður sjómannadags-
ráðs á Akranesi.
UR VMSUM AtrUM
„I húsi mínu.“
Forsætisráðherrann er einstakur smekkmaður. Á fundi íhaldsins í Reykjavík
24. maí heimfærði hann vísuorð úr gullfögrum sálmi séra Matthíasar upp á
Sjálfstæðisflokkinn og gerði aö kallorði sínu til lýðsins: „I húsi mínu rúmast
allir — allir. “ Morgunblaðið gerði þessi orð að yfirskrift fjálglegrar fregnar
af ræöu Jóhanns og fannst mikið til um, og sagði, að forsætisráðherrann hefði
gert þennan ,,gamla málshátt** að einkunnarorðum flokksins. Það er gott, að
íhaldið iöki sálmasöng og aðra guðrækni fyrir fall sitt, en það ætti að forðast
þá ,,smekkvísí“ að svívirða séra Matthías með því að kalla fleyg orð hans
..garnlan málshátt,44 en líklega er til of mikils mælzt nú á neyðarstundu að
íhaldiö viti, hvað það segir.
„Að þessu sinni“
I sjónvarpsumræöunum á dögunum endaði Benedikt Gröndal ræöu sína með
þeim orðum, að hann ..skoraði á fólk að kjósa með Alþýðuflokknum að þessu
sinni.“ Menn skildu hvert var biölað.
Grænn varstu dalur.
Fátt er ömurlegra en heyra bænarvælið í krötunum bæði hér í kjördæminu og
ánnars stáöar. Koshingabarátta þeirra snýst nú mest um það að lýsa fylgis-
leysi sínu og flytja bænarmjálm til fólks í öðrum flokkum um að sýna miskunn
og kjósa þá bara ,,að þessu sinni." Þeir biðja ekki um meira — bara í þetta
eina sinn. Mönnum kemur í hug heiti gamalkunnrar skáldsögu: Grænn varstu
dalur. Það á sannarlega við Benedikt Gröndal þessa dagana.
Benedikt spáir.
Benedikt er farinn að finna illilega á sér fallhættuna. Þegar hann var að
sárbæna fólk í öðrum flokkum um að kjósa sig á Borgarnesfundinum sagði
hann aö lokum: ,,Það getur svo farið, að Vesturland sitji uppi meö tvo Sjálf-
stæöisþingmenn og þrjá Framsóknarþingmenn." Benedikt skyldi þó aldrei
vera gæddur nokkurri spádómsgáfu? Allt framferði hans nú bendir til þess,
að hann finni þetta á sér.
Jónas á jólakortinu
Jónas Árnason er eins konar farandriddari og sigurtákn hins meingallaöa
uppbótarkerfis kosningalaganna. Hann væri gersamlega vonlaus um aö komast
á þing kjördæmakosinn. Hann skreið á þing með 64 atkv. Seyðfirðinga þegar
þetta kerfi komst á. Hlutfallið var svo hátt! Eina frægðarverk hans á þingi þá
var frumvarp um samræmingu leturs og boröa á ritvélum! Honum fannst þetta
svo mikið frægðarverk, að hann bauð sig fram i Þingeyjarsýslu næst. Þá
sögðu kjósendur við Jónas: Við þurfum ýmislegt annað fremur en nýjan rit-
vélarborða, og Jónas fékk ekki nóg í hlutfall. Nú býður hann sig fram í
Vesturlandskjördæmi og komst á þing í uppbót síðast til prufu, en ekki er vitað
til þess að hann hafi flutt eöa komið fram einu einasta nýtilega máli fyrir
Vestlendinga. Á framboðsfundunum núna varast hann að minnast á nokkurt
mál, sem kjördæmið varðar. Eina brennandi áhugamál hans er jólakort nokk-
urt. Á þvi flaug hann nú fund af fundi eins og indversku töfraklæði. Frægur
nafni hans var fyrrum kenndur við hval, en nú tala menn um Jónas á jóla-
kortinu.
„Stjórnmálasigur Jóns Árnasonar“
Ihalds-Framtakið hér í kjördæminu segir, að friðunarráðstafanir sem nú hafa
loks komizt á fyrir Vesturlandi sé mikill stjórnmálasigur fyrir Jón Árnason.
Þar á viö allfrægt vísuorð um að ,,eigna sér bráð, sem af hinum var felld.“
Fyrir þessari friðun hafa sjómenn á Vesturlandi barizt í tíu viðreisnarár með
Jón Árnason innarlega í búri ríkisstjórnarinnar. En ekkert hefur gengiö í heilan
áratug. Ef þetta er nú ,,stjórnmálasigur“ Jóns, þá er hann aðeins sigur hans
yfir sjálfum sér, aö vísu mikilvægur, ef haldgóður reynist. Eða er Jón búinn
að gleyma sjálfum sér frá árinu 1963, þegar Vestmannaeyingar tóku í streng
með sjómönnum Vesturlands og kröfðust friðunar á þessu svæði og fluttu
málið inn á fiskiþing? í>á brást Jón Árnasan og kiknaði fyrir hnefa Sveins
Ben og berserkja hans, sem lengi hafa staöið með hnútasvipu yfir fiskifræð-
ingum og öðrum friðunarmönnum.
Hrap.
Stjórnarliðar þrástagast á því, að aldrei hafi orðið eins miklar framfarir á
Islandi og síðasta áratug og aldrei hafi þjóðinni liðið betur, aldrei haft eins
mikil lífsþægindi. Hvað segja alþjóðaskýrslur um lífskjör Islendinga? Sam-
kvæmt skýrslum Framfarastofnunar Evrópu voru Islendingar í þriðja sæti með-
al þjóða heims aö því er varðar þjóðartekjur á mann, viö upphaf síðasta ára-
tugs, um 1960, þegar ,,viðreisnin“ hófst. Samkvæmt nýkominni skýrslu sömu
stofnunar eru íslendingar nú í 14. sæti að því er snertir þjóðartekjur á mann,
1890 dollara, nær helmingi lægri en Svíþjóð og Kanada, sem skipa nú sæti Is-
lendinga áður, 3. sætið á skránni.
„Skrattinn má skilja það“
Margir urðu furöu lostnir, þegar Benedikt greip til þess yfirboös óttans í
skelfingu lofthræðslunnar aö fullyrða, að hann vildi meiri útfærslu landhelg-
innar en stjórnarandstæðingar, eftir að hafa staðið sem staur á Alþingi gegn
öllu sem gera þarf til þess aö hægt sé að færa landhelgina eitthvaö út. Bene-
dikt er í þessum nýju tiltektum eins og óskhyggjupersónan Pétur Gautur,
sem skáldið lætur segja:
Að hugsa það, segja það, jafnvel vilja það,
en að gera það — nei, skrattinn má skilja það.
í>annig er Benedikt í landhelgismálinu, þykist vilja mikla útfærslu — en
að gera það, nei skrattinn má skilja það!
Benedikt orðprúði
Benedikt Gröndal kvartar sáran undan því í Skaganum, að Magni hafi um
hann hörö orð og sé jafnvel orðljótur. Benedikt má minna á það, að hann einn
í þessari kosningabaráttu hefur kallað meðframbjóðendur sína svikara viö mál-
stað Vesturlands. Hann á því metið í slíkri orðprýði.
Sj ómannadagurinn
á Akranesi
Hátíðahöld sjómannadagsins
á Akranesi fóru fram með venju
legum hætti. Sjómannadagurinn
var sunnudaginn 6. júní, en laug
ardaginn 5. júní fór fram sund
mót í Bjarnalaug. Þar var keppt
í 12 sundgreinum á vegum sjó-
mannadagsráðs. Þátttaka var
mjög góð. Bjarni Jóhannesson
Skólabraut 28 reyndist einna
fræknastur. Hann vann björg-
unarsundsbikarinn og einnig
hinn nýja stakkasundsbikar,
sem er nýr veglegur farandgrip-
ur, gefinn af Þórði Óskarssyni
útgerðarmanni.
Á sjómannadaginn var dag-
skráin þannig: Fánar voru
dregnir að hún á skipum í höfn
inni og víðar kl. 8 um morgun-
inn. Kl. 11 var sjómannamessa
hjá sr. Jóni M. Guðjónssyni. 1
messulokin voru heiðraðir tveir
gamlir sægarpar, þeir Helgi Jó-
hannesson Suðurgötu 102 og Ó1
afur Kristjánsson í Mýrarhús-
um fyrir langt og gifturíkt starf
á sjónum. Hefur Helgi verið
viðloðandi störf á sjónum í 44
ár en Ólafur í 38 ár. Að lokinni
guðsþjónustunni var haldið á
Akratorg, en þar lögðu tvær
litlar stúlkur blómsveig að minn
ismerki sjómanna.
Á íþróttavellinum hófst
skemmtun kl. 2. Þar fór fram
hin árlega knattspyrnukeppni
milli yfirmanna og háseta á
bátaflotanum. Yfirmenn unnu
með 4:0. Þeir hafa unnið keppni
þessa hin síðari ár. Þá var keppt
í pokahlaupi, tunnuhlaupi,
stakkaboðhlaupi og hjólböru-
hlaupi. Nálaboðhlaup féll nið-
ur, þar sem stúlkurnar mættu
ekki til leiks. Veður var gott
og f jölmenni sótti þessa skemmt
un á íþróttavellinum.
Hátíðardansleikur var svo um
kvöldið í Hótel Akranes. Ásgeir
Guðmundsson og félagar léku
fyrir dansinum og Alli Rúts
flutti skemmtiþætti. Þar var
mjög fjölmennt.
Lárus Pálsson stýrimaður var
formaður sjómannadagsráðs að
þessu sinni og stjórnaði hann
hátíðahöldum dagsins.
Magni hefur hitt að máli hin-
ar öldnu kempur, sem sæmdar
voru heiðursmerki sjómanna-
dagsins og lagt fyrir þá nokkr-
ar spurningar.
Helgi Jóhannesson.
Hann er Austfirðingur, og
ólst upp í Neskaupstað. F. 5.
okt. 1900. Flutti til Akraness
1937. Var við störf á sjónum
1915-1956.
— Hvenær fórstu fyrst á sjó
inn?
— Vorið 1915 réðist ég á bát-
Inn Von frá Neskaupstað og
hét formaður á honum Ólafur
Árnason.
— Á hvernig skipum varstu
aðallega?
— Lengst af fyrir austan á
14 tonna vélbát, sem ýmist réri
frá Norðfirði eða Hornafirði.
Formaður á honum var Jón
Benjamínsson. Eftir að ég kom
til Akraness 1937 var ég lengst
af á Sjöfn og Sæfara, með Brynj
ólfi Nikulássyni skipstjóra. Út-
gerðarmaður þessara báta var
Magnús Guðmundsson á Traðar
bakka.
— Mesta hættan á sjónum?
— Það var í Hornafjarðar-
ós 1921 eða 1922 á bátnum
Sleipni. Við fengum brot á okk-
ur að morgni föstudagsins langa
og munaði minnstu að við fær-
um upp í Þinganessker og þá
hefði öllu verið lokið. Fyrir
snarræði var því afstýrt með
því að koma út 2 ankerum.
— Og þegar þú lítur til baka?
— Ég á góðar endurminning-
ar frá sjómennsku minni. Var
aldrei sjóveikur og eignaðist
þar ágæta félaga. Ég hefði hald-
ið þar lengur áfram, ef fæt-
urnir hefðu ekki bilað.
Ólafur Kristjónsson.
Hann er fæddur á Akranesi
15. ágúst 1893. Þar hefur heim-
ili hans ætíð verið. Hann hafði
sjómennsku sem aðalstarf 1908
til 1944.
— Á hvernig skipum varstu
einkum?
— Ég var 12 ára á skútum
Fór með föður mínum á skútu
13 ára. Hún hét Margrét og þar
var skipstjóri Finnur Finnsson.
Lengst af var ég svo á vél-
bátum frá Akranesi og þá eink-
um með Ármanni Halldórssyni
á Hofteigi. Ég lauk sjómennsk-
unni á v.b. Fylki 1944 með Njáli
Þórðarsyni.
— Þú hefur einhverntíma
komizt í hann krappann?
— Ekki var nú mikið um það.
En tvö veður eru mér sérstak-
lega minnisstæð. Þegar skútan
Geir úr Hafnarfirði fórst í Eyr-
arbakkabugt. Ég var á skútu
þar skammt frá. Ennfremur
þegar Svanurinn fórst, en það
var frægt mannskaðaveður.
— Hvernig Iíkaði þér á sjón-
um?
— Alveg prýðilega og mikið
betur en að vinna í landi. Ég
var sjóveikur í fyrstu ferðinni
og átti að skipa mér upp á
ísafirði. En þegar þangað kom
brá af mér og ég beit á jaxl-
inn og eklti fundið til sjóveiki
síðan sem teljandi er. Ég á
því margar góðar endurminn-
ingar frá mínum sjómannsár-
um og ágætum félögum frá þeim
tíma.
Magni þakkar spjallið og ósk
ar þessum heiðursmönnum góðs
ævikvölds. — D.Á.
Benedikt og
söluskatturinn
Gylfi sagði eitt sinn, að
söluskattur væri ranglátast-
ur skatta. Halldór E. Sigurðs
son minnti Benedikt Gröndal
líka á það á framboðsfund-
um hvað hann hefði sagt um
söluskatt. 17. okt. 1962 sagði
Benedikt:
„Söluskattar leggjast eng-
an veginn eins rétt á lands-
fólkið og þeir ættu að gera,
og þarf á næstu árum að
kanna það mál ofan í kjöl-
inn með vaxandi reynslu og
gera nauðsynlegar breyting-
ar.“
Þessari „könnun“ Bene-
dikts er nú væntanlega Iokið
og hlýtur að mega álykta,
að síðasta breyting sölu-
skatts sé byggð á henni, og
niðurstaða Benedikts hafi
orðið sú að „rétt“ væri að
hækka söluskatt í 11% af
öllu votu og þurru, sem fólk
þarf til sín.
Afrek
heimtust illa
Hér í Magna var um dag-
inn auglýst eftir afrekum
Benedikts Gröndals fyrir
Vesturlandskjördæmi og
spurt hvaða vegarspotta,
hvaða brú, hvaða skóla,
hvaða höfn mætti þakka hon-
um. Af þessu tilefni birtir
Skaginn heilsiðugrein til þ©sS
að afsaka Benedikt og risa-
glansmynd með. En það er
sama, ekkert kemur í leitirn-
ar — enginn vegarspotti er
nefndur, engin brú, engin
höfn, enginn skóli, sem Bene-
dikt geti þakkað sér, og er
þó leitað með logandi ljósi-
Það er jafnvel játað, að Rene
dikt sé lítið gefið um vegar-
spotta og „milljónabrýr“ fyT'
ir fámennar sveitir. Helzt er
það nefnt, að Benedikt hafi
átt þátt í ýmsu — og svo se
auðvitað sjónvarpið honum
að þakka.
Jónas 2 atkv.
Vestlendingur reiknar Jon-
asi sigur í kosningunum og
byggir á úrslitum fyrri kosn-
inga og þó einkum sveitar-
stjórnarkosningunum 1970-
Þar gleymdi blaðið eftir-
greindum staðreyndum:
1 hreppsnefndarkosningu®
um 1966 hafði Jónas verió
búsettur í Eeykholti í 1 ár
og var þá kjörinn varamaður
í hreppsnefnd. I kosningunum
vorið 1970 hlaut hann aðein®
2 atkv. Af hverju sleppir
Vestlendingur þessu? ®r
þetta viðkvæmt mál?