SunnudagsMogginn - 27.06.2010, Blaðsíða 9

27. júní 2010 9
við erum á
Þ
rjátíu ár eru liðin frá
því að Vigdís Finn-
bogadóttir var kjörin
forseti Íslands þann 29.
júní árið 1980, fyrst kvenna til að
ná kjöri sem forseti í heiminum.
Í tilefni af þessum tímamótum
heldur Laura Liswood, formaður
samtakanna Council of Women
World Leaders, sem eru samtök
kvenforsætisráðherra og -for-
seta, fyrirlestur hér á landi. Ber
fyrirlesturinn yfirskriftina
„Máttur spegilsins“.
„Með kjöri Vigdísar sem for-
seta sköpuðust ný tækifæri fyrir
ungar konur alls staðar. Hér var
komin ný tegund af leiðtoga
fram á sjónarsviðið og konur
höfðu nýja framtíðarmöguleika,
hvað þær gætu orðið. Skyndilega
gátu þær speglað sjálfar sig í
kvenforseta,“ segir Liswood.
Sem dæmi um þessa breytingu á
hugarfari nefnir hún sögu sem
Vigdís sagði henni eitt sinn.
„Hún sagði mér sögu af því að
þegar hún var búin að vera átta
ár í embætti var hún að ferðast
hringinn í kringum landið og
tala við skólabörn sem voru
yngri en átta ára. Börnin héldu
að aðeins konur gætu verið for-
setar og strákarnir spurðu hvort
þeir gætu líka orðið það.“
Auk þess ætlar Liswood að
ræða um hvað það er sem ein-
kennir góða leiðtoga, eins og
Vigdísi. „Þeir eru ástríðufullir
eins og Vigdís vissulega er um
tungumál, kvenréttindi og um-
hverfið, svo eitthvað sé nefnt.
Hún er líka ein af þessum mann-
eskjum sem láta fólki líða betur
með sjálft sig. Hún er sam-
úðarfull með mikla tilfinn-
ingagreind.“
Liswood segir bæði góðar og
slæmar fréttir af kvennabarátt-
unni síðan Vigdís var kjörin for-
seti. „Þegar við stofnuðum sam-
tökin voru fimmtán konur í
þeim, í dag eru þær í kringum
fjörutíu. Þá hefur konum fjölgað
á þjóðþingum um 20% en þetta
er mjög hæg fjölgun. Margir
töldu þessa þróun verða hraðari
en þó hafa framfarir orðið víða.
Þó eru ennþá til lönd eins og
Jemen sem eru nærri botninum
varðandi réttindi kvenna eins og
kosningarétt og heilbrigðisþjón-
ustu þar sem mikið starf er enn
óunnið.“ Hún segir kjör Vigdísar
þó hafa verið stórt skref fram á
við í baráttunni þar sem alger
skortur hafi verið á konum í for-
ystu stjórnmálanna.
Að sögn Liswood er það mik-
ilvægt þjóðfélaginu að konur
komi að stjórnun jafnt við karla.
„Konur eru helmingur mann-
kynsins svo það hníga sterk
jafnréttisrök að því að hlutur
kynjanna sé jafn í stjórnmálum.
Hvernig á land að þróast fram á
við án þátttöku helmings þegn-
anna?“
Hún segir þó ekki sjálfgefið að
allir kvenleiðtogar séu frábærir,
ekkert frekar en karlar. „En
konur koma oft með annars
konar reynslu að borðinu, annað
gildismat, aðferðir og jafnvel
fólk með sér. Þær búa yfir sköp-
unargáfu og breiðri yfirsýn.
Konur eru líka gjarnan aldar upp
öðruvísi en karlar. Þær hafa tví-
mælalaust eitthvað nýtt fram að
færa.“ kjartan@mbl.is
Síðasti dagur Vigdísar Finnbogadóttur í embætti forseta. Hún varð forseti árið 1980, fyrst kvenna í heiminum.
Morgunblaðið/Ásdís
Máttur
spegilsins
Laura Liswood
Á
árunum 1994 til
1995 urðu banda-
rísku unglingaþætt-
irnir My So-Called
Life afar vinsælir og þar mátti
finna leikara sem síðar áttu eftir
að prýða hvíta tjaldið í
Hollywood-kvikmyndum.
Þeirra á meðal voru Claire Da-
nes og Jared Leto sem flestir
þekkja í dag.
Þeir sem léku aukahlutverk í
þáttunum hafa ekki verið alveg
jafnheppnir og frekar fallið í
gleymskunnar dá. My So-Called
Life voru alvöru unglingaþættir
þar sem tekið var á viðkvæmum
málefnum unglingsáranna eins
og kynþroska en einnig lagðar
línurnar hvað varðar áfengi og
kynlíf. Allir slíkir þættir þurfa
að hafa einn villing og í My So-
Called Life var það stúlka að
nafni Rayanne Graff leikin af
A.J. nokkurri Langer.
A.J. Langer fór á sínum tíma í
prufu til að leika Angelu Chase,
aðalpersónu þáttanna, en þegar
það gekk ekki sem skyldi fór
hún aftur í prufu fyrir Rayanne
Graff og nældi í hlutverkið. Hún
varð þekkt sem sú persóna en
síðan þá hefur frægðarsól
hennar ekki risið sérlega hátt.
Hún hefur leikið í nokkrum
smærri kvikmyndum og þátta-
röðum en sú frægasta er líkleg-
ast Seinfeld.
Mikið lengra nær leiklist-
arferill hennar ekki en A.J. hef-
ur þó komið ár sinni ágætlega
fyrir borð. Hún giftist árið 2005
breska lávarðinum Lord Charles
Peregrine Courtenay og hefur
lýst þeirra fyrstu kynnum
svo:„Við maðurinn minn hitt-
umst á bar í Vegas, hann vissi
ekki að ég væri leikkona og ég
vissi ekki að hann ætti kastala.“
Lávarðurinn er starfandi lög-
fræðingur í Los Angeles en
fregnir herma að í framtíðinni
sé ætlun þeirra að setjast að
með börnin í kastalanum góða í
bresku sveitarsælunni í Devon.
maria@mbl.is
Hvað varð um ...
Langer sem villingurinn Rayanne í
þáttunum My So-Called Life.
A.J. Langer lék seinna í þáttum á
borð við Baywatch og Seinfeld.
Villingur breytist
í hefðarfrú