Morgunblaðið - 05.01.2010, Síða 6

6 FréttirINNLENT
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 5. JANÚAR 2010
Eftir Baldur Arnarson
og Guðna Einarsson
„ÞAÐ sem hefur ekki verið mikið rætt í þessu
samhengi er að forsetinn féllst að sjálfsögðu á að
þessi lög yrðu lögð fram á Alþingi, vegna þess að
stjórnarfrumvörp þurfa samþingi forseta áður en
þau eru lögð fram. Forsetinn fékk lögin í hendur
strax og þau komu fram í október og féllst á að þau
yrðu lögð fram. Þau komu svo óbreytt út úr
þinginu. Þannig að það auðvitað má segja að rík-
isstjórnin, stjórnarflokkarnir, væru í þeirri trú að
forsetinn væri sáttur við þetta lagfrumvarp,“ segir
Árni Þór Sigurðsson, þingmaður Vinstri grænna
og formaður utanríkismálanefndar, um stöðuna.
– Þannig að forsetinn myndi ganga gegn þeirri
trú með því að synja Icesave-lögunum?
„Já, hann myndi gera það [...] Það skynja allir
að menn bíða og enginn veit neitt.“
Spurður hvort synjun forsetans myndi ekki
setja verkefnalista stjórnarinnar í uppnám segir
Árni Þór þá stöðu mundu koma upp en „líka vænt-
anlega hjá hvaða ríkisstjórn sem er“.
„Þetta er ekki venjulegt innanríkismál heldur
mál sem við eigum í samskiptum við önnur ríki
um. Við erum ekki einráð um það hver viðbrögðin
verða og hvaða staða kemur upp,“ segir Árni Þór.
Aðspurð hvað tæki við ef forsetinn synjaði lög-
unum staðfestingar kvaðst Ásta Ragnheiður Jó-
hannesdóttir, forseti Alþingis, ekki vilja tjá sig um
það á þessari stundu. En skýrt er kveðið á um það
í 26. grein stjórnarskrárinnar að lögin öðlast gildi
þótt forsetinn synji þeim. Lögin eru svo í gildi þar
til þjóðaratkvæðagreiðsla um þau fer fram og þarf
meirihluta þjóðarinnar til að fella þau úr gildi.
Fundaði með leiðtogum stjórnarinnar
Ólafur Ragnar Grímsson átti í fyrradag fundi
með Jóhönnu Sigurðardóttur forsætisráðherra og
Steingrími J. Sigfússyni fjármálaráðherra á
Bessastöðum. Fundirnir voru hvor í sínu lagi,
samkvæmt upplýsingum Morgunblaðsins, en ekki
hefur verið upplýst um efni fundanna.
Formenn stjórnarandstöðuflokkanna hafa ekki
verið boðaðir til slíkra funda.
Þegar forseti Íslands staðfesti lög sem Alþingi
samþykkti 28. ágúst sl. um ríkisábyrgð vegna láns
Tryggingarsjóðs innistæðueigenda og fjárfesta
frá breska og hollenska ríkinu gaf hann út sér-
staka yfirlýsingu sem dagsett var 2. september.
Í yfirlýsingunni kvaðst forsetinn hafa ákveðið
að staðfesta lögin með sérstakri áritaðri tilvísun til
fyrirvara Alþingis. Sem kunnugt er féllust Bretar
og Hollendingar ekki á fyrirvarana og því var
þeim breytt í þá veru sem er í ríkisábyrgðarfrum-
varpinu sem Alþingi samþykkti 30. desember sl.
Í yfirlýsingunni benti forsetinn einnig á and-
stöðu við málið meðal almennings, „eins og undir-
skriftir um 10.000 Íslendinga, sem forseta hafa
borist, eru meðal annars til vitnis um“.
Þá sagði forsetinn að fyrirvararnir sem Alþingi
samþykkti í ágúst sl. tækju „mið af sanngjörnum
rétti þjóðarinnar, hagsmunum Íslendinga á kom-
andi árum og alþjóðlegri samábyrgð“.
Darling segir samþykki mikilvægt
Alistair Darling, fjármálaráðherra Bretlands,
telur það mjög mikilvægt, að íslensk stjórnvöld
staðfesti samkomulagið við Breta og Hollendinga
um Icesave-skuldbindingarnar, að því er Dow
Jones-fréttastofan greindi frá.
Darling sagði að það yki á erfiðleikana yrðu lög-
in ekki staðfest. Hann sagði Breta hafa varið
mörgum mánuðum á mjög árangursríkum fundum
með íslenskum stjórnvöldum til að tryggja endur-
greiðslu fjárins. Darling kvaðst gera sér grein fyr-
ir því, að íslensk stjórnvöld hefðu mætt andbyr
heima fyrir vegna lagasetningarinnar.
Darling sagði að Íslendingar yrðu að gera sér
ljóst að breska ríkisstjórnin hefði þurft að fást við
afar erfitt mál þar eð breskir sparifjáreigendur
hefðu átt inneignir á íslenskum bankareikningum.
Hann sagði Breta fara fram á að fá bættan skað-
ann og að endurgreiðslutíminn væri sanngjarn.
Töldu samþykki forseta
hafa legið fyrir í haust
Þingmaður VG segir synjun forseta myndu koma á óvart Lögin tækju þá gildi
Morgunblaðið/Ragnar Axelsson
Þrýstingur Félagar í Indefence-hópnum fylktu liði með neyðarblys til Bessastaða á laugardag til að
skora á forsetann að synja Icesave-lögunum staðfestingar. Athöfnin vakti athygli erlendis.
GILDISTÖKUÁKVÆÐI er í Icesave samningnum
við Breta og Hollendinga. Í því segir að ef ekki
verði búið að staðfesta samninginn eða sam-
þykkja ábyrgðirnar fyrir 29. nóvember 2009 geti
Hollendingar og Bretar fallið frá samningnum.
Nú er þessi dagsetning löngu liðin.
Indriði H. Þorláksson, aðstoðarmaður fjár-
málaráðherra sem sat í samninganefndinni um
Icesave, sagði aðspurður að Bretar og Hollend-
ingar hafi ekki ýjað að því að falla frá samning-
num, þrátt fyrir drátt á staðfestingu hans.
„Þeir hafa sagt að meðan málið sé í eðlilegum
farvegi og virkri meðhöndlun þá muni þeir ekk-
ert hreyfa sig,“ sagði Indriði í samtali við Morg-
unblaðið. Hann vissi ekki heldur til þess að
dráttur á staðfestingu ríkisábyrgðarlaganna hafi
beinlínis skaðað Ísland hingað til.
Indriði sagði að drátturinn á staðfestingu
ríkisábyrgðarlaganna kynni að hafa haft einhver
áhrif á matsfyrirtæki, en honum var ekki kunn-
ugt um beint fjárhagslegt tjón vegna hans.
gudni@mbl.is
Bretar og Hollendingar hafa ekki ýjað að samningsslitum
VÐSKIPTA-
VINUM
Landsbankans
stendur nú til
boða að færa
íbúðalán bæði
í erlendri
mynt og ís-
lenskum krón-
um niður í
110% af mark-
aðsvirði eign-
ar. Það þýðir að skuldir eru lag-
aðar að virði eignar lántaka og
eftirstöðvar upphaflegs láns, um-
fram 110% af markaðsvirði fast-
eignar, eru felldar niður, segir í
frétt frá bankanum.
Íbúðaláni í erlendri mynt verð-
ur þó að breyta í verðtryggt eða
óverðtryggt langtímalán í krón-
um eigi þetta að ganga eftir.
Kjör lánanna eru sambærileg
þeim sem bjóðast á hefðbundnum
íbúðalánum bankans á hverjum
tíma, verðtryggðum eða óverð-
tryggðum. Löggiltur fasteignasali
metur markaðsvirði eignarinnar
og skal verðmat aldrei vera
lægra en fasteignamat að við-
bættu lóðarmati. Verðmat greið-
ist af bankanum sem velur fast-
eignasalann. Viðskiptavinurinn
þarf að uppfylla kröfur um
greiðslugetu og nýtingu veðrýmis
annarra eigna að undangengu
greiðslumati og Landsbankinn
þarf að vera aðalviðskiptabanki.
Þeir viðskiptavinir bankans
sem ekki hafa nýtt sér önnur úr-
ræði en greiðslujöfnun og eru í
skilum, fá endurgreidd 50% af
vöxtum íbúðalána í desember.
Hægt að færa
íbúðalán í 110%
af markaðsvirði
„ÉG er alveg í góðu lagi, en það var
heppni að ég náði að koma mér
ómeiddum út. Það hefði nú verið
ljóti missirinn ef ég hefði farið,“
segir Sophus Magnússon í samtali
við fréttamiðilinn Bæjarins besta,
en Sophus slapp ómeiddur þegar
eldur kviknaði í lítilli rútu í Svína-
dal í Dölunum í gærmorgun.
Rútan var á leið frá Ísafirði til
Keflavíkur og var Sophus einn í
rútunni er óhappið átti sér stað.
Hann var á leið suður að sækja er-
lenda starfsmenn Ósafls sf., sem
starfa við gerð jarðgangnanna milli
Bolungarvíkur og Hnífsdals.
„Ég hef ekki hugmynd um það
hvað gerðist, allt í einu kom upp
reykur og síðan blossaði upp eldur
frammi í rútunni. Ég hafði varla við
að horfa á hversu hratt þetta gerð-
ist og rétt náði að koma mér út,“
segir Sophus. Eldsupptök eru
ókunn.
„Ljóti missirinn
ef ég hefði farið“
Formaður utanríkismálanefndar telur forseta
Íslands myndu ganga gegn trú stjórnarliða
með því að synja Icesave. Forseti Alþingis tjá-
ir sig ekki um þá stöðu sem kæmi upp færi
svo að forseti synjaði lögunum staðfestingar.
Eftir Guðna Einarsson
gudni@mbl.is
LÖGREGLAN á Suðurnesjum vinn-
ur nú að rannsókn á íkveikjum sem
hafa verið tíðar í umdæminu. Grunur
leikur á að brennuvargur gangi laus.
Enginn hafði verið handtekinn vegna
íkveikjanna síðdegis í gær.
Það sem af er þessu ári hafa fjórar
íkveikjur verið skráðar hjá lögregl-
unni á Suðurnesjum. Að kvöldi ný-
ársdags var kveikt í gömlum her-
bragga á Ásbrú (gamla
varnarsvæðinu) í Reykjanesbæ og
undir miðnætti sama dags var kveikt
í trésmíðaverkstæði við Hafnarbraut
í Njarðvík. Missir þykir að herbragg-
anum en hann var sá síðasti sinnar
tegundar á gamla varn-
arsliðssvæðinu og var rætt um að
nota hann á herminjasafni.
Í fyrrakvöld var kveikt í ruslagámi
í Garðinum og í fyrrinótt öðrum
ruslagámi við blokk í Heiðarbrún á
Ásbrú. Gámarnir stóðu í báðum til-
vikum við veggi íbúðarhúsa þar sem
fólk var inni, bæði fullorðnir og börn,
og gat því stafað mikil hætta af eld-
inum, hefði hann borist í íbúðarhúsin.
Þá brann Krýsuvíkurkirkja að-
faranótt 2. janúar. Rannsókn þess
bruna heyrir undir Lögreglu höf-
uðborgarsvæðisins. Ekkert rafmagn
var í kirkjunni og leikur grunur á að
kveikt hafi verið í gömlu kirkjunni.
Unnið er að rannsókn málsins.
25 íkveikjur í fyrra
Jóhannes Jensson, aðstoðaryf-
irlögregluþjónn á Suðurnesjum,
sagði að 56 brunatilvik hefðu komið
inn á borð lögreglunnar þar syðra í
fyrra. Þar af eru 25 talin stafa af
íkveikjum og eru til rannsóknar sem
slík. Fimm þessara mála snúast um
íkveikjur í húsnæði einhvers konar
og 5-10 mál vegna íkveikja í bílum,
vinnuvélum og öðru slíku. Eignatjón
var mismikið í þessum málum. Bíl-
arnir voru allt frá því að vera nær
ónýt flök upp í að vera í góðu ástandi.
Talsvert var um að kveikt væri í
ruslagámum. Slíkir eldsvoðar valda
ekki miklu fjárhagstjóni, en geta
skapað mikla hættu og eignatjóni ef
eldurinn breiðist út.
Góður frágangur mikilvægur
Jóhannes vildi beina því til fólks að
ganga tryggilega frá sorpílátum
þannig að ekki stafaði hætta af
kviknaði í þeim. Glatt gæti logað í
ruslagámunum og stæðu þeir við hús
væri mikil hætta á að eldurinn læst-
ist í húsið.
Grunur um að brennuvargur
gangi laus á Suðurnesjum