Skólablaðið - 01.03.1980, Qupperneq 9

Þegar Ole Schulesen Tcom of' seínt.
Menntaskólinn í Reykjavík á sér eins og
allir vita langa og litríka sögu. Hvað varðar
skólabrag, hegðun nemenda, ýmis agavandamál
og diverse uppeldisaðferðir, sem hinir virðu-
legu kennarar við Hinn lærða skóla í Reykja-
vík beittu, þá má víst segja að á ýmsu hafi
gengið á undanförnum áratugum og öldum. Til
þess að sýna fram á, hve ör og gagnger þróun-
in hefur verið á hegðun nemenda og framgöngu
kennara á síðastliðinni öld, skal hér rifjað
upp atvik, sem gerðist innan veggja þessa
skóla fyrir réttum eitt hundrað árum, þ.e.
í marsmánuði 1880.
Þá sem nú var mikið einvalalið kennara
starfandi við Hinn lærða skóla, þeirra á
meðal var magisterinn Halldór Kr. Friðriksson,
sem kenndi íslensku, þýsku og landafræði í
hartnær hálfa öld. Halldór Kr. Friðriksson
þótti hörkukennari og gekk ríkt eftir því að
nemendur hans lærðu fræðin vel og skilmerki-
lega. Lét hann nemendur hvergi komast upp með
væl og sjálfvorkunnsemi í þeim efnum. Þótti
hann mjög strangur og ganga ríkt eftií því,
að reglur skólans um hegðun og framkomu nem-
enda væru haldnar og þeim fylgt út í æsar.
Demókratiu í þeirri mynd, er við nú þekkjum
í daglegum samskiptum nemehda og kennara,
gætti hreint út sagt alls ekki í þá daga, en
harkan sjö var í fullu gildi af hálfu kennara,
ef um agabrot var um að ræða hjá nemendum.
Halldóri Kr. Friðrikssyni var- stundum
mjög laus höndin, að sögn nemenda hans, og þó
einkum framan af kennaraferli sínum. Seinna
lagði hann það að mestu niður, nema þegar
hann reiddist svo, að hann réð sér ekki.
Eitt sinn kom Ole Schulesen skólapiltur
of seint til morgunbæna, en Jón Árnason átti
að athuga slíkar yfirsjónir og nótera fyrir.
1 það sinn var Halldór við bænir, og er þeim
var lokið, gengur hann niður úr kennarastól-
num og segir með miklum þykkjusvip:"Hvað
tafði þig, óli?"
ðli svarar:"Ég ætla að segja Jóni Árna-
syni það." Þá var 'ekki að sökum að spyrja,
Halldór Kr. Friðriksson réttir honum kinnhest,
en öli bar af sér, og svo hvern af öðrum, en
Halldór kom engu höggi á sökudólginn, en
skólapiltar stóðu allt í kring. Um leið og
höggin riðu af, segir ðli ofur stillilega:
"Verið þér ekki svona réiður Friðriksen, þér
verðið þá svo voða ljótur í framan."
Ole Schulesen óx eðlilega í augum skóla-
bræðra sinna við bessa frammistöðu í viðureign
hans við hinn stranga og ógnvekjandi læri-
meistara Halldór Kr. Friðriksson.
Halldór
Vilkjálmssott
ftók samati ■
Frásögnin af viðureign kennarans og
skólapiltsins hér að ofan er tekin úr Minn-
ingabók dr. Þorvalds Thoroddsens, sem gefin
var út laust eftir 1920. Af frásögninni má
marka, hve margt hefur skipast í samskiptum
kennara og nemenda á einni öld og telja sumir
til framfara.