SunnudagsMogginn - 03.07.2011, Qupperneq 22
22 3. júlí 2011
H
ún var ekki uppörvandi myndin af ís-
lenska utanríkisráðherranum með al-
vörusvip úti í sínum raunverulega
höfuðstað að tala um umsóknina sína
og íslenskan fisk og stækkunarstjórinn og ung-
verski kommissarinn réðu ekki við sig og rúlluðu
um í hlátursrokum. En þegar sami sperrti sig og
sagði að aðlögunarumsóknin væri gerð með
„skýru umboði þjóðarinnar“ var þorra hennar
ekki hlátur í huga. Enda birtist daginn eftir skoð-
anakönnun Gallup sem sýndi að meirihluti þjóð-
arinnar vildi láta afturkalla umsókn um aðild að
ESB þegar í stað. Sú könnun er raunar í góðu sam-
ræmi við aðrar, en þó eru nokkrar sem víkja frá
meginstraumi kannana. Þær sem skera sig úr hafa
birst í Fréttablaðinu, sem gömlu eigendur Baugs
láta troða inn um lúgur landsmanna óumbeðið
með litlu efni öðru en auglýsingum og takmarka-
lausum áróðri um aðild að Evrópusambandinu.
Ekki er til neitt dæmi í heiminum um svonefnt
„fríblað“ sem fer slíkum hamförum fyrir einum
málstað og þetta auglýsingablað þeirra Baugs-
manna gerir. Þannig var reyndar einnig látið í
báðum Icesave-málunum og menn muna hverju
sú áróðursherferð óttans skilaði.
Forsætisráðherrann vann það einstæða afrek að
láta leggja Icesave-samninginn, kostnaðarsam-
asta milliríkjasamning Íslandssögunnar, fyrir Al-
þingi án þess að hún hefði lesið hann og fjölmargir
þingmenn stjórnarliðsins hafa vitnað um að for-
sætisráðherrann hefði krafist þess með offorsi að
þeir samþykktu stuðning við samninginn í þing-
flokkum án þess að hafa séð hann. Og það ótrú-
lega er að sumir létu sig hafa það. Guðbjartur
Hannesson, nú velferðarráðherra, varð frægur
fyrir það við vinnslu málsins í fjárlaganefnd að
segja jafnan þegar upplýsingar um fáránleika þess
streymdu inn: Ég tel ekki að neitt nýtt hafi komið
fram í málinu! Þjóðin var annarrar skoðunar og 98
prósent þeirra sem tóku þátt í þjóðaratkvæða-
greiðslu höfnuðu málatilbúnaði þeirra Jóhönnu
og Guðbjarts. Önnur eins útreið hefur hvergi sést.
En þetta lið kunni ekki að skammast sín og sat
áfram.
Íslenskir læknar leita burt
og bætt er í bankaáfall
Morgunblaðið birti í gær sláandi fréttir sem snúa að
heilbrigðismálum þjóðarinnar. Þar kemur fram að
617 íslenskir læknar starfa nú erlendis eða 60 á
móti hverjum 100 sem eru við störf heima. Og fyr-
irliggjandi upplýsingar benda til að ástandið fari
enn versnandi. Læknaskortur á Íslandi er orðinn
alvarlegt vandamál sem hleðst ofan á önnur.
Vinnuálag á lækna og aðrar heilbrigðisstéttir er
þegar handan við öll mörk og við þess háttar
ástand eykst hratt hættan á mistökum í þeim þætti
mannlífsins þar sem mistök örþreyttra starfs-
manna geta orðið hvað afdrifaríkust.
Það var engin ástæða til þess að Íslendingar færu
svo illa út úr bankaáfallinu eins og þeir eru nú að
fara. Íslenska ríkið hafði í áratug fyrir þá atburði
greitt niður erlendar ríkisskuldir og var því betur
statt en flest önnur til að mæta alvarlegu áfalli, sér-
staklega þar sem ráðum íslenska Seðlabankans var
fylgt að skella ekki skuldum óreiðumanna og
kæruleysislegum lánum erlendra bankamanna yfir
á almenning. Að auki hafði ríkissjóður lagt stórar
fúlgur inn á skuldir sínar við eigið lífeyriskerfi, en
halli þess hafði áður verið látinn aukast glórulaust.
Allt gat því bent til að Ísland kæmist fljótt frá áfall-
inu og skattborgarar landsins myndu ekki taka á
sig óþarfa vanda. En hálfu ári eftir bankaáfallið
komst til valda versta ríkisstjórn sem við völd hef-
ur verið með óhæfustu ráðherrana innanborðs og
það eykur vandann að verkstjórn er engin og leið-
togahæfileikar forsætisráðherrans eru þeir sem
þeir eru.
Ranglað í rústum
Einn bullukollurinn hefur kallað ríkisstjórn Jó-
hönnu slökkvilið sem hafi verið að taka til eftir
brennuvargana. Í slíkum og líkum frasaskrifum
felst sú viðleitni að láta eins og það hafi ekki verið
bankarnir og hinir óstjórnlega áhættusæknu eig-
endur þeirra og landskunnir eyðsluseggir sem hafi
haft neitt með „hrunið“ að gera. Þeir voru jú sér-
stakir vinir og skjólstæðingar Samfylkingarinnar.
Það eru því ríkir flokkshagsmunir að draga upp
aðra mynd og það þótt hún sé ekki í samræmi við
raunveruleikann og hins vegar er reynt að fela að í
raun hafi verið búið að taka ákvarðanir um allar
meginlínur þegar Jóhanna og Steingrímur slys-
uðust inn í ríkisstjórn hálfu ári eftir bankahrunið.
Þá var löngu búið að bjarga öllu greiðslukerfi
landsins. Það var gert þegjandi og hljóðalaust í
Seðlabankanum. Ekki tapaðist króna af gjaldeyr-
isforða bankans og er vandfundinn slíkur banki í
heiminum sem getur sagt þá sögu. Þá var fyrir
löngu búið að leggja þá línu að ekki ætti að greiða
skuldir óreiðumanna. Það var fyrir löngu búið að
leggja þá línu með hvaða hætti væri rétt að byggja
upp nýtt bankakerfi. (Samfylkingin fékk því mið-
ur að ráða því hvert fyrirkomulag yrði haft á skip-
un á skilastjórnum í samhengi við slitastjórnir. Þar
voru gerð dýrkeypt mistök). Sex mánuðum síðar
komu þau skötuhjú. Ekki í formi slökkviliðs. Sá
þáttur var löngu yfirstaðinn, enda eins og allir
þekkja þá slökkva menn ekki elda hálfu ári eftir að
bálið átti sér stað. Þau Jóhanna og Steingrímur
röltu vissulega um gömlu brunarústirnar og veltu
fyrir sér hvernig þau gætu notað hina miklu at-
burði til að ná hefndum gagnvart gömlum póli-
tískum andstæðingum. Þess háttar verk voru látin
ganga fyrir því að huga að hagsmunum almenn-
ings og þeim sem að ósekju höfðu lent í stórslysum
við þær skekkjur sem verða við stórkostlegt mis-
gengi launa og gengis og útbelgingar á skuldum af
slíkum sökum langt upp fyrir öll mörk. Á slíku
þurfti að taka strax. Það var ekki gert og það er
ófyrirgefanlegt. Hent var stórkostlegum fjár-
munum úr ríkissjóði á báðar hendur. Sjóvá, spari-
sjóðakerfi, stjórnlagaþingsóráð, Evrópusam-
bandsaðild og svo mætti lengi áfram telja. Ekkert
af þessu hafði í raun stuðning þjóðarinnar. Hún var
vissulega dofin eftir áfallið en öfugt við ríkisstjórn-
Reykjavíkurbréf 01.07.11
Það hefur aldrei neitt nýtt
komið fram