Morgunblaðið - 28.04.2010, Qupperneq 21

Minningar 21
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 28. APRÍL 2010
honum líkaði vel og fannst miða í
rétta átt.
Fyrir hönd Sjálfstæðisflokksins
þakka ég Þorvaldi Garðari trú-
mennsku og góð störf og votta fjöl-
skyldu hans samúð.
Bjarni Benediktsson.
Við fráfall Þorvaldar Garðars
Kristjánssonar, fyrrverandi forseta
sameinað Alþingis og alþingismanns
í aldarfjórðung, leita minningar á
hugann frá þeim tíma þegar við átt-
um ánægjulegt samstarf á Alþingi
um 12 ára skeið. Nánast var það sam-
starf á kjörtímabilinu 1983-1987. Þá
var Alþingi deildaskipt. Þorvaldur
var kosinn forseti sameinaðs þings
eftir kosningarnar árið 1983 og
gegndi því embætti í fimm ár.
Á þessum tíma hafði ég aðeins set-
ið eitt kjörtímabil á þingi, en var árið
1983 kjörin í embætti forseta efri
deildar þingsins. Forsetar deilda og
sameinaðs þings mynduðu forustu-
sveit þingsins, það sama og nú er
kallað forsætisnefnd. Það var lær-
dómsríkur tími fyrir mig að starfa
undir forystu Þorvaldar Garðars, for-
seta sameinaðs Alþingis, ásamt Ingv-
ari Gíslasyni, forseta neðri deildar,
en báðir áttu langan þingmannsferil
að baki.
Þorvaldur Garðar var formfastur í
störfum sínum og lagði ríka áherslu á
mikilvægi þjóðþingsins og að virð-
ingu þess væri haldið á lofti. Undir
forystu hans fóru fram ýmsar nauð-
synlegar breytingar sem vörðuðu
starfshætti þingsins og starfsað-
stöðu, bæði þingmanna og starfs-
manna. Fyrir lá að á næsta kjörtíma-
bili fjölgaði þingmönnum úr 60 í 63
eftir breytingar á kjördæmaskipan
og kosningalöggjöf. Þess vegna var
nauðsynlegt að endurskipuleggja
þingsalina, m.a. með því að skipta um
húsbúnað í þingsölum. Samhliða fóru
fram gagngerðar breytingar innan
dyra í þinghúsinu. Einnig var skipuð
dómnefnd og efnt til samkeppni um
nýbyggingar á svokölluðum Alþing-
isreit. Undir forystu Þorvaldar Garð-
ars á þessum árum fór fram heildar-
endurskoðun þingskapa,
Ríkisendurskoðun var færð undir Al-
þingi og stofnað embætti umboðs-
manns Alþingis. Það var ánægjulegt
að starfa undir hans forystu á þessu
tímabili og samstarf okkar þriggja
var bæði ánægjulegt og gott. Ég á
margar góðar minningar, ekki síst
frá ýmsum opinberum athöfnum og
ferðum sem við forsetarnir fórum á
vegum þingsins til annarra þinga.
Elísabet, eiginkona Þorvaldar, var
stoð hans og stytta í öllum hans störf-
um. Þau voru mjög samrýnd hjón.
Ég veit að hann þáði hjá henni holl-
ráð þegar því var að skipta. Ég minn-
ist hennar þegar hún kom daglega í
þinghúsið um hádegisbil, sat í for-
stofunni hjá fatahenginu og beið þess
að hann væri tilbúinn að skreppa með
henni heim í hádegismat. Einnig átt-
um við margar ánægjulegar sam-
verustundir á heimili þeirra hjóna í
Skerjafirðinum ásamt mökum okkar.
Elísabet lést eftir stutt veikindi fyrir
fjórum árum og var missir Þorvaldar
mikill við fráfall hennar. Einkadóttir
þeirra hjóna, Elísabet Ingibjörg, hef-
ur búið með föður sínum ásamt fjöl-
skyldu sinni og verið honum stoð og
stytta ásamt eiginmanni sínum og
börnum þeirra sem voru sannkallaðir
gleðigjafar í lífi Þorvaldar Garðars.
Að leiðarlokum þakka ég Þorvaldi
Garðari góða viðkynningu og sam-
starf og votta dóttur hans, Elísabetu,
og fjölskyldu hennar innilega samúð.
Salome Þorkelsdóttir.
Þorvaldur Garðar Kristjánsson
var einn þeirra sem settu mikið mark
á framfaramál á Vestfjörðum um
áratugaskeið. Með sanni má segja að
varla voru nokkur slík mál til lykta
leidd á hinu pólitíska sviði að hann
hafi ekki átt þar mikinn hlut að máli.
Það einkenndi þingmannsstarf
Þorvaldar hversu annt hann lét sér
um hag fólksins á Vestfjörðum. Hann
var duglegur að fara um kjördæmið
og heimsótti ekki síður hin dreifbýlu
héruð en þéttbýlið. Hann bar mjög
fyrir brjósti hagsmuni hinna dreif-
býlli héraða Vestfjarða og enn þann
dag í dag minnast menn hans fyrir
hans ötulu baráttu. Þannig ávann
hann sér mikið traust, stofnaði til vin-
skapar og kynntist því frá fyrstu
hendi hvar eldurinn brann hverju
sinni.
Ég minnist kosningabaráttu sem
Sjálfstæðisflokkurinn háði við afar
erfiðar aðstæður og óvissa var mikil
um úrslit. Við Þorvaldur ferðuðumst
saman um kjördæmið. Það kom sér
vel að báðir voru árrisulir og Þor-
valdur réð ferðinni. Árla morgun
hvern hófum við dagsverkið. Við
nýttum tímann þegar við töldum að
fólk væri varla komið á fætur og ók-
um leið okkar í áfangastað. Við hóf-
um síðan fyrirtækjaheimsóknir og
hittum fólk á bæjum þegar kristilegt
var orðið að knýja dyra. Þannig unn-
um við allan daginn og héldum
stjórnmálafundi að kvöldi.
Þá ekki síst varð ég var við hversu
vel Þorvaldur var liðinn um kjör-
dæmið gjörvallt. Hann átti alls staðar
vinum að mæta; ekki síst fólki, sem
aldrei hafði látið sér detta í hug að
kjósa Sjálfstæðisflokkinn en kom til
okkar boðum að það myndi verða
núna. Það vissi sem var að um hann
myndi muna í sókn og vörn fyrir vest-
firska hagsmuni.
Þorvaldur Garðar var mikill og
einlægur baráttumaður fyrir virð-
ingu og reisn Alþingis. Sem forseti
Sameinaðs þings beitti hann sér fyrir
margvíslegum umbótum sem enn sér
stað í störfum og starfsumhverfi Al-
þingis.
Þorvaldur hafði þann hátt á að
hringja í mig við ýmis tækifæri eftir
að hann lét af þingmennsku og þá
gafst gott tóm til þess að heyra álit
hans á því sem um var að vera í þjóð-
félaginu. Í ársbyrjun tókum við alltaf
stöðuna saman og það leyndi sér ekki
sú mikla yfirsýn og skilningur sem
hann hafði á straumum þjóðlífsins.
Þegar miklir atburðir áttu sér stað
fyrir vestan hafði hann óðara sam-
band. Þannig sýndi hann hug sinn til
málefna Vestfjarða, löngu eftir að
hann hafði látið af þingmennskunni.
En það sýnir líka mannkosti hans, að
hann fylgdist vel með vinum sínum
og spurði frétta af fjölskyldu minni.
Elísabet Kvaran kona hans studdi
hann mjög í stjórnmálastarfinu. Í
kosningabaráttu hringdi hann til
hennar snemma morgun hvern, hún
rakti fyrir honum það sem markverð-
ast var í blöðunum þann daginn og
við fórum síðan vel nestaðir með þær
upplýsingar á hraðbergi, löngu fyrir
daga internets eða annarra fjar-
skipta. Andlát hennar fyrir fáeinum
árum varð Þorvaldi mikið áfall og eft-
ir það fannst mér hann aldrei samur
maður.
Með Þorvaldi Garðari Kristjáns-
syni er genginn merkismaður og
mikill heiðursmaður. Við Vestfirðing-
ar eigum honum mikið að þakka.
Ég og fjölskylda mín sendum El-
ísabetu dóttur hans og fjölskyldu
hennar okkar dýpstu samúðarkveðj-
ur.
Einar Kristinn Guðfinnsson.
Kynni mín af Þorvaldi Garðari
Kristjánssyni eru býsna löng, hátt í
70 ár. Í fyrstu voru þau ekki sérlega
náin. Þau hófust með því að við vor-
um um skeið samtímis nemendur í
Menntaskólanum á Akureyri, hann
kominn í „menntadeild“, en ég þrem-
ur árum á eftir, enn í „gagnfræða-
deild“.
Það man ég að Þorvaldur var í
góðu áliti og þótti líklegur til að
standa sig þegar út í lífið kæmi.
En að því kom löngu síðar að við
Þorvaldur urðum alþingismenn, úr
sínum stjórnmálaflokki hvor, komnir
sinn úr hvorri áttinni og fátt sem
hefði átt að geta bundið okkur saman
böndum góðra persónulegra sam-
skipta. En Alþingi er ólíkindavett-
vangur um það hvernig stofnað er til
góðra kynna milli manna. Atvik inn-
an Alþingis leiddu til þess að við Þor-
valdur hlutum að vinna saman og
þannig að við fyndum leið til þess að
samstarf okkar yrði til góðs.
Náið samstarf okkar hófst 1971,
þegar ég var tilnefndur af hálfu
Framsóknarflokksins sem einn
þriggja fulltrúa á ráðgjafarþingi
Evrópuráðsins. Þorvaldur hafði þá
setið á ráðgjafarþinginu allmörg ár
og var formaður íslensku sendinefnd-
arinnar. Staða hans breyttist við
myndun nýrrar ríkisstjórnar haustið
1971. Einar Ágústsson utanríkisráð-
herra skipaði mig (flokksmann sinn!)
formann í stað Þorvalds. Hann tók
því sem sjálfsögðum hlut, studdi mig
í öllu og leiðbeindi af fyllstu einlægni.
Síðar kom að því (1983-1987) að við
Þorvaldur unnum náið saman heilt
kjörtímabil sem samforsetar Alþing-
is ásamt Salome Þorkelsdóttur. Þor-
valdur var forseti sameinaðs þings,
Salome forseti efri deildar og ég
neðri deildar. Samstarfið í þríeyki
forsetanna var með ágætum. Þar
gegndi Þorvaldur vitaskuld for-
mennsku og fórst það vel úr hendi.
Hann naut almenns trausts alþing-
ismanna, og sjálfur bar hann hag og
virðingu Alþingis mjög fyrir brjósti,
enda þjóðrækinn maður í hvívetna og
leyndi því ekki að hann hafði Jón Sig-
urðsson að fyrirmynd.
Á útfarardegi Þorvalds Garðars
Kristjánssonar verða mér hin fornu
kynni okkar minnisstæð. – Fjöl-
skyldu hans sendi ég innilega sam-
úðarkveðju.
Ingvar Gíslason.
Það koma upp í hugann margar
mætar minningar þegar Þorvaldur
Garðar er allur. Hann átti að baki
drjúgt og gott dagsverk, sem þing-
maður og þingforseti þó allra helzt,
málafylgjumaður mikill og fylgdi
málum sínum fast eftir af einurð en
sanngirni. Hann var góður ræðumað-
ur, hélt sig við aðalatriði máls og
lagði mikið upp úr sem vönduðustum
rökstuðningi, aflaði sér traustra
heimilda svo í engu væri vikið af vegi
hins sannasta og réttasta. Hann var
sjálfstæðismaður af gamla skólanum
þar sem frelsi skyldi fylgja ábyrgð og
dýrmæti manngildisins aldrei
gleymt.
Ég kynntist honum bezt þegar
hann var forseti Sameinaðs Alþingis
og þau kynni voru mér lærdómsrík
og gefandi. Þorvaldur Garðar lagði
ríka áherzlu á virðingu Alþingis, að
menn ræktu þar skyldur sínar sem
allra bezt, Alþingi skyldi starfa á
þann veg einan sem til heilla horfði
fyrir land og lýð. Sanngirni hans og
réttsýni nutu ekki síður andstæðing-
ar en samflokksmenn, aðeins það réð
gjörðum hans í forsetastól að rétt
skyldi vera rétt í allri stjórnun, rögg-
semi hans og sköruleg framkoma í
góðu samræmi við styrka skaphöfn
og fyrirmannlega framgöngu.
Sem náinn samstarfsmaður hans
um skeið kynntist ég líka betur ýms-
um góðum kostum hans sem hins
hlýja og hjálpfúsa manns, manns
með ríka kímnigáfu sem hann beitti
aðeins alltof sjaldan, enda mikill al-
vörumaður sem aldrei hrapaði að
neinu. Ég fann líka glöggt hversu
hann fylgdist með fólkinu í kjördæmi
sínu og kjörum þess svo og atvinnu-
lífinu vestra, hversu hann vildi allra
götu greiða og þá ekki spurt um
flokksskírteini, öðru nær.
Hann var mikill gæfumaður, eig-
inkona hans Elísabet Kvaran var
honum mikill giftugjafi, henni fékk
ég allnokkuð að kynnast og mat hana
mikils, glaðvær og skemmtileg í við-
ræðu, skýr í hugsun og vel að sér.
Þorvaldur Garðar er mér einkar
kær í minningunni og því er hann
kvaddur í mikilli þökk fyrir hin mæt-
ustu kynni og hinn ljúfa vinarhug
sem við hjón fengum bæði að njóta.
Dóttur þeirra sendum við einlægar
samúðarkveðjur. Þar fór góður og
gegn maður hollra heilinda.
Helgi Seljan.
Þorvaldur Garðar var glæsilegur
fulltrúi Vestfirðinga sem þingmaður
þeirra um langt árabil. Bráðskýr var
þessi vel menntaði lögfræðingur, sem
bætti við sig hrl.-réttindum 72 ára, en
gekk ungur til starfa fyrir Sjálfstæð-
isflokkinn, var framkvæmdastjóri
hans í 11 ár, einnig borgarfulltrúi og
öðlaðist mikla reynslu og yfirsýn um
málefni, eins og augljóst er um mann
sem sat 29 þing á æðstu samkundu
þjóðarinnar og lengi í forsetastóli efri
deildar og sameinaðs þings.
Hann var þeirra manna helztur,
sem andmæltu því að skipting Al-
þingis í efri og neðri deild yrði aflögð,
ritaði bækling um það: Deildir Al-
þingis. Manna lengst var hann
fulltrúi Íslands á þingi Evrópuráðs-
SJÁ SÍÐU 22
✝
Okkar ástkæri unnusti, sonur og bróðir,
GUÐMUNDUR KRISTINN STEINSSON,
Stekkjargötu 9,
Reykjanesbæ,
lést af slysförum laugardaginn 17. apríl.
Útför hans fer fram frá Keflavíkurkirkju fimmtu-
daginn 29. apríl kl. 13.00.
Stofnaður hefur verið minningarsjóður í nafni
Guðmundar Kristins Steinssonar til styrktar Handknattleiksfélagi
Reykjanesbæjar og er þeim sem vilja minnast hans bent á reikning
hjá Íslandsbanka nr. 542-14-400005, kt. 450908-0370.
Berglind Harpa Ástþórsdóttir,
Steinn Erlingsson, Hildur Guðmundsdóttir,
Einar Ó. Steinsson, Sigríður Dagbjört Jónsdóttir,
Dagný Alda Steinsdóttir,
Una Steinsdóttir, Reynir Valbergsson.
✝
Innilegar þakkir fyrir auðsýnda samúð og vinarhug
vegna andláts og útfarar ástkærrar móður okkar,
tengdamóður, ömmu og langömmu,
HÓLMFRÍÐAR PÁLMADÓTTUR
frá Drangsnesi,
Hrafnistu Reykjavík.
Steingrímur Einarsson, Sigrún Jóhannsdóttir,
Jón Einarsson, Ingibjörg Hjörvar,
Pálmi Einarsson, María Teodora Mumoz,
Garðar Einarsson, Guðbjörg Bárðardóttir,
Smári Einarsson, Bára Reynisdóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.
✝
Hjartans þakkir til allra þeirra sem sýndu okkur
samúð og hlýhug við andlát og útför elskulegrar
móður, tengdamóður, ömmu og langömmu,
GUÐRÍÐAR INGIBJARGAR EINARSDÓTTUR,
Efstaleiti 10,
Reykjavík.
Sérstakar þakkir til starfsfólks hjúkrunarheimilisins
Sóltúns fyrir frábæra umönnun, hlýhug og vináttu.
Hörn Harðardóttir, Matthías Jakobsson,
Örn Þórhallsson, Erla Magnúsdóttir,
Þórunn Þórhallsdóttir, Jón Hjaltalín Ólafsson,
Sigríður Þórhallsdóttir, Jón Kristján Árnason,
Einar Þór Þórhallsson, Andrea Þorbjörg Rafnar,
barnabörn og barnabarnabörn.
✝
Okkar innilegustu þakkir til allra þeirra er sýndu
okkur samúð og hlýhug við andlát og útför ástkærs
föður okkar, tengdaföður, afa og langafa,
EÐVARÐS PÉTURS TORFASONAR
frá Brautartungu,
Lundarreykjadal.
Sérstakar þakkir til starfsfólks á Ási í Hveragerði
fyrir góða umönnun og hlýju.
Guð blessi ykkur öll.
Margrét Kristjánsdóttir, Helgi Hannesson,
Sveinn Gunnar Eðvarðsson, Anna Rafnsdóttir,
Hildur Eðvarðsdóttir, Eiríkur Sveinsson,
Guðni Eðvarðsson, Halldóra Ingimundardóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.
✝
Útför sonar okkar, bróður og barnabarns,
ÍSAKS RAFAELS JÓHANNSSONAR,
fer fram frá Fossvogskirkju föstudaginn 30. apríl
kl. 15.00.
Blóm og kransar vinsamlegast afþakkaðir en þeir
sem vildu minnast hans eru beðnir að láta
Íslandsdeild Amnesty International njóta þess.
Aðalbjörg Jónsdóttir, Jóhann Rúnar Sigurðsson,
Jóhann Vilhjálmur Ólason,
Óli Dagmann Jóhannsson,
Villy Böegh Olsen Jóhannsson,
Kolbrún Inga Sæmundsdóttir, Björn Arnórsson,
Jón Aðalsteinsson, María Kristjánsdóttir,
Hulda Jóhannsdóttir, Óli Dagmann Friðbjörnsson,
Katrín Björgvinsdóttir, Sigurður Anton Jónsson.