Brandajól - 20.12.1939, Blaðsíða 6

5I(á/c/i3
Hamcdl Humalsson
( r/3rct úr 7\cijkjavíkurscgu)
Því er oft haldið fram, að það, að vera
skáld, sé eitthvað óviðjafnanlega háfleygt
og fagurt. En í því sambandi verður auð-
vitað að taka það skýrt fram, að þetta á
alls ekki við slíka peyja, sem ganga ljóslif-
andi meðal vor og nefna sig sjálfir skáld-
nafni. Þegar um þá er rætt, er ekki nema
eðlilegt, að allir virðingarverðir borgarar
leggi í svip sinn og málróm þá sjálfsögðu
lítilsvirðingu, er hæfir þessari mannteg-
und. Skáld, sem enn eru á lífi eru allajafna
mestu vandræðagripir. Ekki vilja þeir
vinna, en mat sinn þurfa þeir, eins og aðr-
ir, og þorstlátir hafa þeir jafnan þótt. Þeir
eru gersneyddir skilningi á þeirri þjóðfé-
lagslegu grundvallarnauðsyn, að fátækt
fólk eigi að neyta síns brauðs í sveita síns
andlitis og bera þá kvöð möglunarlaust.
Þótt ótrúlegt megi virðast, þá er ekki laust
við, að kvenþjóðin sé dálítið hjartveik fyr-
ir þessum ræflum, og ekki er nú von, að
það bæti málstað þeirra hjá dyggðugum
borgurum, sem verða, margir hverjir, að
dúsa með sömu kerlinguna til æviloka. Þá
bætir það ekki úr skák, að þessar skáld-
skepnur eru iðulega að bera sig að gera
grín að mikilsvirtum borgurum í saurrit-
um sínum. En sárgrætilegast er þó, að það
er alltaf verið að skrifa um þessa skolla í
blöðin, eins og þeir væru sjötugir fram-
sóknarhagyrðingar norður í landi. En á
sama tíma verður allur obbinn af háttvirt-
um kjósendum þessa lands að borga fé fyr-
ir jafnvel sína eigin dánartilkynningu.
Ofan á allt þetta bætist, að menn þessir
heimta peninga, stundum fleiri hundruð
krónur, fyrir bullið úr sér, svo að velgerða-
menn þeirra, forleggjararnir, tapa stór-
fé árlega á því að gefa þetta út. En út yfir
tekur þó, að þrátt fyrir hóflaust dekur
þjóðfélagsins við þau, eru þessi vandræða-
skáld síkvartandi yfir samúðarleysi, heim-
ilisleysi, auraleysi, matarleysi, skóleysi,
tóbaksleysi, brennivínsleysi og allsleysi.
Nei, þá er það nú eitthvað annað með
þau hin raunverulegu sháld, það er að
segja meistara dauðu, sem liggja í gröf
sinni og halda þar kjafti. Út af þeim ldofn-
ar aldrei fjárveitinganefnd; þeir eru ekki
að gera heimskulegar kröfur til þess fjár,
sem Alþingi hefir að vísu veitt til bókaút-
gáfu, en að sjálfsögðu verður að verja til
þjóðarþarfa í næstu kosningum. Þeim þarf
engin ritlaun að borga, meira að segja geta
forleggjararnir fengið ríkisstyrk til að
gefa út verk þeirra. Það ..er skylda allra
mætra manna að vita, hvað þeir hétu, og
kunna eitt eða tvö erindi eftir þá utanbók-
ar, meira eða minna orðrétt. Sem betur fer
er oftast hægt að fá bækur þeirra með mán-
aðarlegri afborgun; þess utan eru þær
gyltar í sniðum, fara vel í hyllu og sýna
ótvírætt, að eigandinn er kúltíveraður mað-
ur. Þær varpa ljóma andans yfir heimilið,
og ef maður á ryksugu, þarf alls ekki að
vera neinn sérstakur óþrifnaður að þeim
í íbúðinni.
Þessi skáld eru til allra hluta nytsam-
leg. Það eru hæfilega tyrfnir formálar
eftir lærða menn framan við hverja bók,
sem hægt er að hafa til hliðsjónar, þegar
haldnir eru fyrirlestrar um meistarana á
4
BRANDAJÓL