Eyjablaðið - 23.12.1990, Blaðsíða 9

EYJABLAÐIÐ
9
Jólin nálgast nú óðum og
margir farnir að huga að inn-
kaupum. Hvað skyldi nú verða á
borðum yfir hátíðina? Margir
eru sólgnir í villibráð og Gæsin
þar ofarlega á blaði, en það er
ekki líklegt, að sá sem nagar'
kríkinn sinn, átti sig á því af
hvaða gæsategund hann er í
raun skiptir engu máli hvort
hann sé af Grágæs, Blés, Heið-
ar,eða Helsingja. Kríkar ásamt
bringum gæsa, er herramanns
matur. En gæsaveiðimaðurinn
fer nokkuð nærri um það, enda
kannski um áratuga reynslu
hans af að fást við fuglinn kennt
honum, að ekki sé hann kominn
í pottinn, þó á sér gefi færi.
Reynslan hefur kennt honum,
að bera viðingu fyrir þessum
stórkostlega fugli, sem oftast
nær sér við brögðum hans. Þrátt
fyrir það, eða kanski vegna þess
er svona spennandi að axla
hólkinn er hausta tekur og halda
til veiða.
Gæsin er grasbítur eins og all-
ir vita og sækir í tún ef vel eru
græn, einkum í þurrviðrum. í
vætutíð heldur hún sig að mestu
leiti í mýrlendi. Gæsir í túni sýn-
ast auðveld bráð og veiðimaður-
inn metur alla möguleika, þar
sem hann situr kannski í bíl sín-
um og virðir hópir.n fyrir sér.
Gæsin sem upprétt stendur, er á
verði og veitir þessum kyrrstæða
bíl athygli. Hún flygur umsvifa-
laust á braut og hópurinn á eftir.
Ekki ólíklegt að hún hafi áttað
sig á því að bíllinn tilheyrir ekki
sveitinni.
Byggðargæsin svokallaða
virðist hafa það á hreinu hvaða
farartæki tilheyri hverjum bæ og
átti sig fljótlega á hvort flakkar-
ar séu á ferð.
Mér er minnistætt, er ég var
eitt sinn staddur á bæ einum, að
gæsahópur sat á túnspildu niður
af bænum. í hvert sinn er ég
reyndi að læðast ofaní, skurð er
liggur meðfram spildunni flugu
þær á braut, en settust fljótlega
aftur. Mér hugkvæmdist þá að
biðja bóndann að lána mér húfu
sína og jakka, sem hann gerði
fúslega. Gekk ég síðan í þessum
fötum bóndans, í átt að skurðin-
um og reyndi að líkja eftir
göngulagi hans. Ofaní skurðinn
komst ég og að gæsunum.
Veiðimaðurinn hefur komið
sér fyrir og telur sig vel falinn.
Hann hefur stillt upp gervigæs-
um á túnið og bíður dögunar.
Hann hlustar eftir kvaki gæsar-
innar, en á alveg eins von á að
hún renni sér inn á túnið stein-
þegjandi. Þess vegna eru taugar
hans þandar. Hann beitir kunn-
áttu sinni og reynslu við að
lokka gæsirnar inn á túnið í
skotfæri. Gervigæsirnar stað-
setti hann nákvæmlega á græna
blettinn, sem sú gráa sat á í gær.
Vindátt er hagstæð.
Gæsin er nú í næturstað og
hugsar sér til hreyfings. Hún er
svöng eftir næturlanga dvöl nið-
ur við sjó, eða ána. Nú er farið
að birta og hún hefur sig til
flugs. Kannski taka fáeinar sig
upp í könnunarleiðangur, hinar
bíða. Farið skal að öllu með gát.
Hafi gæsin orðið fyrir styggð,
bíður hún þess, þrátt fyrir
hungrið, að birti alveg, áður en
hún flýgur í ætisleit.
Gæsahópur stefnir á túnið.
Eru þar einhverjar breytingar
frá því í gær. Hún sér kynsystur
sínar sitja á græna blettinum í
túninu bítandi og ein þeirra er á
verði. Nú lækka þær flugið.
Allt í einu gefur forustugæsin
frá sér hnegg og umsvifalaust
sveigja þær til hliðar og til baka.
Veiðimaðurinn sem taldi sig
vel falinn, stendur nú upp og
fylgist með gæsunum fjarlægjast.
Hann verður nú í snarhasti að
átta sig á því hvað fældi gæsirnar
og skimar í kringum sig. Er það
kanski féð, sem var hérna á beit
í gær? en stendur nú í einum
hnapp upp við girðingu.
En það er nú svo að undan-
tekningar eru hvað varúðina
varðar hjá gæsinni. Hún á það til
þrátt fyrir allt að gefa veiði-
manninum færi á sér. Oftast er
um að ræða fugl sem nýkominn
er ofan af hálendinu og girnileg
túnin lokka.
Heiðargæsin er öllu vanafast-
ari og heldur sig á ákveðnum
svæðum og ekki eins stygg og
grágæsin. Blésgæsin blandar sér
með öðrum gæsum t.d. Heið-
argæsum og geldur þess, oft að
vera í slagtogi með þeim. Hels-
inginn heldur sig í stórum hóp-
um og engan veginn auðvelt að
handa reiður á hvar hann ber
niður.
Við félagarnir höfðum stund-
að gæsaveiðar áratugum saman
og þá farið upp á fastalandið.
Nú á seinni árum , höldum við
okkur svo til á sama svæðinu.
Hér áður fyrr taldi maður alltaf
grænna í öðrum sveitum. Nú
göngum við aftur og aftur í
sömu sporin.
Veiðin er misjöfn frá ári til árs
og látum við okkur nægja, það
sem að okkur er rétt. Þessa setn-
ingu læt ég standa, þó ekki sé
allskostar rétt, þar sem við er að
eiga bráð sem enga á sér líka
sökum hygginda og gáfna, þetta
orð læt ég líka standa.
Ólafur Sigurðsson
Ég ætla nú að lýsa veiðiferð
okkar félaga og vel það haust, er
viðraði einstaklega vel til veiða.
Þurrviðri og í kaldara lagi. Það
geri ég vegna þess, að ef settar
yrðu á prent, þær aðstæður, sem
við látum okkur oft á tíðum hafa
í slagviðrum liggjandi úti í ein-
hverjum skurðinum skimandi
eftir gæsum, værum við taldir
snarvitlausir. Ég tel víst að
bændur sem til okkar þekkja
hugsi sitt og talið þegar í upphafi
vonlaust að koma vitinu fyrir
þessa Eyjapeyja. Jæja áfram
með veiðitúrinn.
Við erum nú staddir um borð
í Herjólfi. Bíllinn er hlaðinn
allskonar græjum, skotfærum,
byssum, gervigæsum, mat og fl.
og fl. Segja má að undirbúning-
ur hefjist í vissurn skilningi strax
að lokinni þeirri síðustu. Það
fyrsta sem ég set í bílinn , er
skófla, þó undarlegt megi
teljast. Hún kemur næst byssu
og skotfærum að notagildi í
veiðiferð.
Við félagarnir sitjum fyrir
framan sjónvarpsskjáinn og
reynum að fylgjast með, en hug-
urinn er víðs fjarri og þessar
þrjár klukkustundir og rúmlega
það um borð í þessu annars
ágæta skipi, er heil eilífð. Félagi
minn er samt sem áður, svona á
yfirborðinu salla rólegur, en ég
haldinn þeirri áráttu þegar kom-
ið er að veiðimennsku, að allt
verði að gerast í einum logandi
hvelli. Og það er líka gefið vel í
sportarann, sem alls ekki er við-
búinn, þessum látum og fer að
hiksta, þegar við þjótum upp úr
Herjólfi í Þorlákshöfn.
Framundan er greiðfær leið,
við leggjum á ráðin og félaginn
farinn að skima eftir Gæs. Er ég
ek á útopnuðu í framhjá Víkur-
skála Iítur félaginn á mig og spyr
ósköp sakleysislega. Hvað ertu
búinn að lofa mörgum í soðið?
Ég hægi ósjálfrátt ferðina hugs-
andi um að soðningin væri enn á
flugi og ábyggilega allt of spræk.
Það er farið að skyggja, er við
rennum upp að veiðihúsinu,
sem við staðsettum á sínum tíma
í Álftaveri. Það átti að fara
leynt, en nú vita allir hvar þetta
Dúkkuhús öræfanna stendur,
eins og Hermann á Dagskrá
nefndi það forðum. Já veiðikof-
inn eða Grenið eins og snjall
veiðimaður vildi skíra það, er
staðsett eigi fjarri einhverjum
mestu náttúruhamförum
íslandssögunar Kötlugosi og
Skaftáreldum.
Einhverjir hafa haft á orði, að
umhverfið sé ekki til að hrópa
húrra fyrir. Ekki er nú blessaður
gróðurinn hár í loftinu, satt er
það, en flest er þeim hulið sem
sjaldan koma nærri. Hér er svo
sannarlega til fegurð. Hún birt-
ist þér þegar landið hefur tekið
þig í sátt og kynnst hefur þeim
sem, það yrkja.
Við komum nú veiðigræjun-
um fyrir í veiðihúsinu og ekkert
því til fyrirstöðu, að elda sér
súpu. En veðrið er svo yndis-
legt, stafa logn, að við tyllum
okkur niður á veröndina í
myrkrinu og félaginn gerist róm-
antískur og kveikir á kerti.
Tappinn af Vodkapelanum er
skrúfaður af í offorsi og við
dreypum á.
Já hér er mikil kyrrð og engu
líkara en að ljósin á sveitabæjun-
um kinki til okkar kolli. Malbik-
ið er að baki og við sjáum ljós
bifreiðanna líða eftir þjóðvegin-
um. Þau koma okkur ekkert
við.
Dularfull birta er yfir Kötlu
gömlu, sem gefur ímyndunarafl-
inu lausan tauminn. Það er ann-
ars merkilegt tautaði félagi
minn, svona eins og við sjálfan
sig, að maður skuli aldrei hafa
orðið var við neitt í öll þessi ár.
Og við göngum út í myrkrið. Ég
hugsa með mér, að það væri
vegna þess, að við teldumst vel-
komnir á þesar slóðir og hugur-
inn leitar til liðinna veiðiferða í
misjöfnum veðrum, í þessu dul-
arfulla landslagi.
Svefninn þessa fyrstu nótt er
ljúfur og við vaknaðir áður en
klukkan hringir og löngu fyrir
birtingu erum við sestir í holurn-
ar okkar, og gervigæsunum ver-
ið stillt upp á miðju túninu, eftir
miklar bollaleggingar um stað-
setningu þeirra. Engar upplýs-
ingar höfðum við um það hvort
gæsir hefðu sótt í túnið. Það
verður bara að koma í ljós. Við
bíðum nú dögunar og alltaf er
jafn stórkostlegt að sjá landið
vakna.
Við eigum von á gæsum, enda er
farið að skíma. Félagi minn er
staðsettur í holu sinni í um sjötíu
metra fjarlægð þvert af mér. Nú
heyrist í gæs og hún stefnir á
okkur. Rólegur, rólegur. Ekk-
ert fum og nú birtast tvær heið-
argæsir til hliðar við mig, en full-
langt færi.. Jæja þær stefna á
vininn.. Plamm.. og sú aftari
fellur.. vel gert gamli félagi og
ég sé hvar hann gengur í hægð-
um sínum til að sækja fuglinn.