Morgunblaðið - 14.02.2011, Blaðsíða 26

26 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 14. FEBRÚAR 2011
Bergþóra Njála Guðmundsdóttir
ben@mbl.is
Öflug umræða á Menningarpress-
unni, sem vistuð er undir Press-
unni.is, m.a. um framtíð tónlistar-
kennslu á Íslandi hefur vakið
athygli að undanförnu. Rekstur og
skrif á Menningarpressunni eru í
höndum Gunnars Guðbjörnssonar
tenórs, en vefurinn hefur verið í loft-
inu frá því í október síðastliðnum.
„Aðdragandinn er nokkuð lang-
ur,“ svarar hann aðspurður hvað
hafi dregið hann út í blaðamennsku
á netinu. „Ég hef starfað sem söngv-
ari í 20 ár og frá því að ég fluttist
heim fyrir sjö árum hef ég unnið
fyrir mér með því að starfa hluta af
árinu erlendis. Ég skipti um radd-
fag fyrir nokkrum árum, fór úr því
að syngja lýrískan tenór yfir í Wag-
ner, sem gekk satt best að segja
með ágætum. Hins vegar hefur ver-
ið mikill niðurskurður á fjármagni
til óperuhúsanna og tveggja ára
samningi mínum við óperuhúsið í
Freiburg var að ljúka. Þá lá fyrir að
lítið annað væri í stöðunni en að fara
aftur á fastráðningarsamning sem
skilaði ekki nægilega miklu í kass-
ann til að standa undir flugferðum
og uppihaldi erlendis þannig að eitt-
hvað væri eftir fyrir heimilið á Ís-
landi sem skipti máli. Þegar fjar-
veran frá því bættist við fannst
okkur þetta ekki borga sig þannig
að ég ákvað að taka mér hlé frá
söngnum því það gefur ekkert í aðra
hönd að vera söngvari á Íslandi.“
Þetta varð til þess að hann fór að
kanna möguleika á því að hrinda í
framkvæmd hugmynd um menning-
arvef, en hana hafði hann gengið
með í maganum í nokkurn tíma.
„Mér blöskraði hvað menningar-
umfjöllun í fjölmiðlum var af skorn-
um skammti og það sem þó var til
staðar fannst mér ekki endurspegla
fjölbreytnina í menningarlífinu. Það
er mikið misvægi milli umfjöllunar
um menningarmál og annað, og t.d.
fær menning afskaplega litla um-
fjöllun í sjónvarpinu, miðað við hvað
hún er fyrirferðarmikil í þjóðfélag-
inu.“
Með blaðamanninn í maganum
Upprunalega langaði Gunnar að
koma á fót sjálfstæðum menning-
arfjölmiðli sem hefði nokkra starfs-
menn og síðastliðið sumar kannaði
hann möguleika á að fá fjárfesta í
slíkt verkefni, en fékk litlar und-
irtektir. „Ég gaf því hugmyndina
eiginlega upp á bátinn. Svo minntist
ég á þetta í framhjáhlaupi við Stein-
grím Sævar Ólafsson, sem er rit-
stjóri á Pressunni, sem spurði þá
hvort ég vildi ekki bara hafa vefinn
inni á miðlinum þeirra en ég hefði
síðan frjálsar hendur með hvernig
ég myndi byggja hann upp. Ég
ákvað þá að slá til og gera þetta fyr-
ir sjálfan mig í smátíma.“
Síðan hefur Gunnar verið allt í
öllu á Menningarpressunni, bæði
sem blaðamaður og séð um að út-
vega auglýsingartekjur sem m.a.
hafa farið í að greiða niður stofn-
kostnaðinn við vefinn. Hann við-
urkennir að sennilega hafi hann
gengið með blaðamanninn í mag-
anum áður en til þessa kom. „Ég var
ritstjóri Viljans á sínum tíma í
Versló þannig að ef ég hefði ekki
uppgötvað röddina í mér þegar ég
var 18 ára hefði ég sjálfsagt farið í
blaðamennsku.“
Hann segir enga forsendu að les-
efnið sé í pappírsformi. „Maður
heyrir um gamlar frænkur sem fara
iðulega á netið, hittir þær jafnvel á
Facebook, svo allt tal um að menn-
ing sé fyrir eldri kynslóðina sem
verði að hafa dagblað í höndunum til
að lesa svona skrif held ég að sé vit-
leysa. Netið býður þvert á móti upp
á svo mikla möguleika því þar er
hægt að fara yfir tiltölulega vítt svið
án þess að lesandinn þurfi að lesa
mikið um hluti sem hann kærir sig
ekki um. Ef hann hefur t.a.m. ekki
áhuga á hönnun eða háskólasamfé-
laginu þarf hann ekkert að fara inn
á síður sem snúa að þeim málaflokk-
um.“
Hann segir lesturinn á vefnum
smátt og smátt hafa verið að aukast
og tekið kipp í kring um umræðuna
um tónlistarskólana sem hefur verið
lífleg að undanförnu. „Ég hef leyft
þeirri umræðu að fá pláss hjá mér
og byrjaði reyndar að fjalla um
þetta á undan öllum öðrum, eða í
byrjun janúar. Það tengist mínu
áhugasviði og líka því að ég á sjálfur
börn í tónlistarskólum, fyrir utan að
ég kenni svolítið í tónlistarskóla.
Þetta er mál sem skiptir okkur
miklu meira máli en við gerum okk-
ur grein fyrir og þá er ég ekki bara
að tala um hagkerfið. Lönd eins og
Þýskaland, Frakkland og Sviss
leggja gríðarlega miklar fjárhæðir í
menningu og jú, vissulega eru þetta
ríkar þjóðir. En ég held að menn-
ingin hjá þeim sé ekki svona blóm-
leg af því að þær séu svo ríkar, held-
ur eru þær svona ríkar af því að þær
hafa svo blómlega menningu. Menn-
ingin skapar þannig ekki aðeins fé
heldur getur hún af sér frjósemi í
hugsun og það þurfum við fyrst og
fremst að kynda undir í þessari úlfa-
kreppu sem við erum í.“
Fólk í menningunni
skeikult eins og aðrir
Gunnar heldur áfram: „Minn
draumur er að Menningarpressan
geti lagt sitt á vogarskálarnar til að
gera menningu sýnilegri. Ég vil að
hún njóti sannmælis. Fólk hefur
kannski misskilið það þegar tónlist-
arfólk hefur bent á að miklir pen-
ingar séu settir í íþróttahreyf-
inguna, en við sjáum ekkert
neikvætt við það. Það er hins vegar
áhyggjuefni ef það er meira skorið
niður í menningunni við svona að-
stæður.“
Hann segir tónlistarmenntun
skipta öllu máli ef tónlist sem at-
vinnugrein eigi að þrífast. „Við vit-
um að ef við skerum niður fjármagn
til menningarmenntunarinnar þá
kemur það niður á menningunni –
það er bara svona einfalt. Viðhorfið
sem maður fær frá Menntaráði
Reykjavíkur er að það sé eitthvað
stórkostlegt að í tónlistarskólunum
– að búið sé að byggja upp kerfi sem
virki ekki. Ég get hins vegar ekki
samþykkt að hið blómlega tónlistar-
líf á Íslandi sé ekki sprottið úr tón-
listarskólunum og því sé óhætt að
umbylta hlutum þar án þess að það
komi niður á þessari stórkostlegu
tónlistarflóru sem er í gangi. Það er
svo órökrétt á allan hátt.“
Að sögn Gunnars má þó eitt og
annað betur fara í menningarlífinu
sjálfu. „Það hefur verið mikið talað
um skort á gagnsæi í þjóðfélaginu,
að ekki sé faglega ráðið í stöður og
svo framvegis, og fólk í menning-
argeiranum er skeikult eins og aðr-
ir. Þá þarf einhver að veita aðhald
og ég sé fyrir mér að það geti m.a.
komið í hlut Menningarpressunnar.“
Gunnar vonast til að Menning-
arpressuvefurinn muni stækka og
dafna svo hann geti fengið fleiri til
liðs við sig, en segir það velta á fjár-
magni. Sjálfur hefur hann ýmis önn-
ur járn í eldinum. Fyrir utan skrifin
kennir hann söng í hlutastarfi auk
þess að halda úti óperusýning-
ardeild við Söngskóla Sigurðar De-
metz en er alveg hættur að syngja, í
það minnsta hér á landi. „Ég verð
hins vegar með tónleika í Þýska-
landi í sumar og ég geri ráð fyrir að
taka samningum um verkefni í
Gautaborg í haust en það er varla
fyrirhafnarinnar virði að syngja
mikið hér heima.“
Í staðinn einbeitir hann sér að
Menningarpressunni, a.m.k. fyrst
um sinn. „Svo er ég reyndar að
klára meistarapróf í menningar-
stjórnun á Bifröst, vonandi í haust,
og að því loknu veit ég ekki hvað ég
geri. Það getur vel verið að ég snúi
mér að einhverju öðru þegar
Menningarpressan er komin á skrið
og ég setji hana í hendurnar á ein-
hverjum öðrum. Það er alltaf gaman
að gera eitthvað nýtt.“
Morgunblaðið/RAX
Gunnar Guðbjörnsson „Ég ákvað að taka mér hlé frá söngnum því það gefur ekkert í aðra hönd að vera söngvari á Íslandi,“ segir ritstjóri hinnar nýstofnuðu Menningarpressu.
Blómleg menning skapar ríkidæmi
 Gunnar Guðbjörnsson tenórsöngvari haslaði sér nýverið völl sem ritstjóri Menningarpressunnar
 Lestur síðunnar tók kipp þegar umfjöllun um framtíð tónlistarnáms í Reykjavík fór á skrið
»Ég get hins vegarekki samþykkt að hið
blómlega tónlistarlíf á
Íslandi sé ekki sprottið
úr tónlistarskólunum og
því sé óhætt að umbylta
hlutum þar án þess að
það komi niður á þessari
stórkostlegu tónlist-
arflóru sem er í gangi.
Það er svo órökrétt á
allan hátt.