Morgunblaðið - 09.05.2011, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 9. MAÍ 2011
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/
Af yfirlýsinguríkisstjórn-arinnar í
tengslum við ný-
gerða kjarasamn-
inga má sjá að hún
er enn við sama
heygarðshornið í skatta-
málum. Frá því ríkisstjórnin
tók við völdum fyrir rúmum
tveimur árum hafa nánast allir
skattar verið hækkaðir veru-
lega auk þess sem lagðir hafa
verið á nýir. Þessum skatta-
hækkunum hefur ríkisstjórnin
fylgt eftir með hótunum um
frekari skattahækkanir. Að
undanförnu hafa ráðherrar
ríkisstjórnarinnar einnig
ítrekað haldið því fram að
skattar á Íslandi séu ekki háir
í alþjóðlegum samanburði og
þess vegna sé engin ástæða til
að snúa af braut skattahækk-
ana. Orð þeirra má jafnvel
skilja svo að þeir telji svigrúm
til enn frekari hækkana og full
ástæða er til að óttast þá nið-
urstöðu.
Í nýju yfirlýsingunni er
fjallað nokkuð um skatta en
þar er fátt að finna sem glatt
getur skattgreiðendur. Í um-
fjöllun um persónuafslátt seg-
ir að hann verði ekki hækkað-
ur á þessu ári en að lögfest
verði að hann taki breytingum
í samræmi við verðlagsbreyt-
ingar frá og með næsta ári.
Standi ríkisstjórnin við þetta
loforð, sem reynsl-
an sýnir að vafa-
samt er að ganga
út frá, er hún að-
eins að skila til
baka hluta af
þeirri skerðingu
persónuafsláttar sem hún hef-
ur þegar lögfest. Ríkisstjórnin
tók fyrirhugaða og lögbundna
hækkun persónuafsláttar af
launamönnum fyrir rúmu ári
og afnam að auki verðtrygg-
ingu hans. Aðgerðin nú er því
of lítil og kemur of seint fram.
Þá segir ríkisstjórnin að
ekki séu uppi sérstök áform
um breytingar á skattlagningu
launatekna fyrir árin 2012 og
2013 en þó megi „skoða mögu-
lega hækkun á krónutölu per-
sónuafsláttar“ eða ígildi henn-
ar á lægsta skattþrep frá
árinu 2013. Hvers virði ætli
óljós fyrirheit af þessu tagi
séu frá núverandi ríkisstjórn?
Augljóst er af yfirlýsing-
unni að ríkisstjórnin er enn
þeirrar skoðunar að best sé að
skattleggja þjóðina út úr
kreppunni. Ríkisstjórnin sýnir
engan skilning á því að skattar
þurfi að lækka til að efla at-
vinnulíf og efnahag landsins.
Hún er enn þeirrar skoðunar
að hagsmunir ríkissjóðs eigi
að ganga framar hagsmunum
heimilanna. Óhjákvæmileg af-
leiðing er að hagsmunir
beggja séu fyrir borð bornir.
Ríkisstjórnin er enn
þeirrar skoðunar að
skattleggja þjóðina
út úr kreppunni}
Óbreytt og skaðleg
skattastefna
Nokkur hópurtalar fyrir
því af ákefð að Ís-
land eigi að vera
opnara fyrir er-
lendum „flótta-
mönnum“ en önn-
ur lönd. Stundum
er látið eins og sérstök skylda
hvíli á Íslandi í slíkum efnum.
Nú vill svo til að landfræðileg-
ar ástæður valda því að varla
nokkur maður kemur til Ís-
lands sem fyrsta lands frá því
landi sem hann telur sig þurfa
að flýja öryggis síns vegna.
Þau lönd sem flóttamenn
koma frá áður en þeir koma
hingað eru ekki hættulegri til-
veru þeirra en Ísland. Dæmi
eru um að hróp og hávaði hafi
verið gerð vegna þess að til
hefur staðið að senda „flótta-
menn“ til landa sem þeir komu
frá, þótt löndin hafi verið Sví-
þjóð eða Danmörk, sem teljast
í hópi mestu velferðar- og
mannúðarlanda. Ísland er fá-
mennt land og þótt hér sé
kvartað yfir ýmsu er sam-
félagsleg velferð nálægt há-
stigi þess sem
þekkist í veröld-
inni. Það hefur
tekið langan tíma
og mikið erfiði að
byggja upp þá
stöðu. Ísland get-
ur ekki fámennis
síns vegna leyft sér að hafa
meira veikburða reglur um að-
gengi „flóttamanna“ en önnur
ríki og gera aðrar eða minni
kröfur en nálæg ríki. Þess
vegna er fráleitt að stilla upp
stofnunum eða ráðuneytum,
sem um slík mál fást, sem
óvinum mannréttinda og
hjálpar gagnvart þeim sem
höllum fæti standa. Þau mál
sem á fjörur þeirra rekur eru
mjög vandmeðfarin. Sjálfsagt
er því freistingin stundum sú
að láta undan hverri kröfu,
ekki síst þeim sem studdar eru
af hávaðasömum mannkyns-
frelsurum, sem enga ábyrgð
geta borið, fremur en taka á
sig hávaðann og fúkyrðin sem
fylgja því að láta ákvörðun
lúta þeim lögum og reglum
sem gilda.
Málefni „flótta-
manna“ hljóta að
vera meðhöndluð af
sömu varúð hér og í
nálægum löndum}
Hávaði er ekki röksemd
M
ér þótti vænt um að Víkingur
Heiðar Ólafsson spilaði á opn-
unartónleikum Hörpunnar,
hann er einn þeirra ungu og
framúrskarandi listamanna
sem ná eyrum nýrra kynslóða. Og vonandi er
það tákn um það sem koma skal.
Auðvitað var vel við hæfi að hann spilaði
píanókonsert eftir jafnaldra sinn, því Grieg var
aðeins 24 ára er hann samdi verkið og Víkingur
Heiðar er aðeins þremur árum eldri. Ég hef
nokkrum sinnum séð hann spila, en þetta var í
fyrsta skipti sem ég var svolítið taugaóstyrkur.
En það var óþarfi. Þetta gríðarmikla hljóðfæri,
nýi flygillinn í Eldborg, var eins og leikfang í
höndum hans.
Það sýnir að Víkingur Heiðar er vel heima í
tónlistarsögunni og rækir menningararfleifðina
af alúð, að hann tók Ave María eftir Sigvalda Kaldalóns í
eigin útsetningu sem uppklappslag og hápunkturinn er
hann hvíslaði ofurlágt að salnum með nýja flyglinum, sem
hafði öskrað eins og ljón fáeinum mínútum áður. Það er
einmitt hvíslið sem hljóðfæraleikarar geta leyft sér Hörp-
unni í trausti þess að það berist eyrum áhorfenda, öfugt
við bíóið, og um leið verða tilbrigðin fleiri í spilamennsk-
unni.
Níunda sinfónían var magnþrungin. Tempóið var hratt
og gaman að fylgjast með Ashkenazy, sem nánast hljóp
inn í salinn og stökk beint inn í kaflana, hljóðfæraleik-
ararnir þurftu því að vera tánum, og þar sem þetta var
stóra kvöldið, þá var óhjákvæmilega lífsháski í
flutningnum. Og krafturinn í lokin, þar sem yf-
ir 300 manns stóðu á sviðinu og settu alla sína
krafta í söng og spilamennsku, verður mér
ógleymanlegur. Þegar síðasti tónninn dó út, sá
ég manninn fyrir framan mig halla sér að eig-
inkonu sinni og kyssa hana á vangann.
Einhvers staðar var kvartað yfir því, að hléið
hefði verið of langt, en mér fannst það mátu-
legt. Ekki aðeins af því að skemmtilegt fólk var
á hinum alræmda gestalista, einkum fastagest-
ir af tónleikum Sinfóníunnar, heldur var gam-
an að virða fyrir sér arkitektúrinn og útsýnið
yfir miðbæinn. Allt í einu fannst mér Stjórn-
arráðið helst líkjast torfbæ, kannski í samræmi
við stefnuna sem rekin er á þeim bænum. Sum-
ar konur voru í skautbúningi og sumir karl-
arnir í smóking. Einn hafði týnt konunni sinni:
„Hún fór á klósettið – og það er bara einhvers staðar,“
sagði hann vondaufur um að sjá henni bregða fyrir aftur.
Það týndust fleiri. Á meðan hópur fólks beið eftir áritun
frá Víkingi Heiðari við nýja verslun Tólf tóna, hafði hann
villst í rangölum hússins, og var fastur „bara einhvers
staðar“ á bak við læsta og hljóðeinangraða hurð. Sem bet-
ur fer tókst að hafa uppi á honum, sjálfsagt eftir að hann
hafði lamið hurðina eins og flygil. „Þetta er saga sem þú
getur notað,“ sagði hann brosandi er hann áritaði nýja
diskinn.
Það er ljóst að ný þungamiðja hefur bæst við í menning-
arlífi þjóðarinnar. Og hún er við höfnina.
Pétur
Blöndal
Pistill
Hvíslað í Hörpunni
STOFNAÐ 1913
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Ritstjórar:
Davíð Oddsson Haraldur Johannessen
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal
Útgefandi:
Óskar Magnússon
BAKSVIÐ
Andri Karl
andri@mbl.is
V
arpað hefur verið upp af-
ar ólíkri sýn á niður-
stöðu athugunar ráð-
gjafar- og endur-
skoðunarfyrirtækisins
Deloitte á hagkvæmni þess að flytja
starfsstöðvar Landhelgisgæslunnar
til Suðurnesja. Innanríkisráðherra
kynnti skýrsluna í síðasta mánuði og
sagði rekstrarkostnað aukast um 690
milljónir króna ef aðsetur Gæslunnar
yrðu flutta suður með sjó. Suður-
nesjamenn benda hins vegar á að í
skýrslunni sé verið að bera saman
epli og appelsínur.
Á síðasta fundi bæjarstjórnar
Reykjanesbæjar lýstu allir bæjar-
fulltrúar sameiginlega vonbrigðum
með niðurstöðu innanríkisráðuneytis-
ins vegna athugunarinnar. Í ályktun
sem samþykkt var segir mikilvægt
„að samráðsvettvangur stjórnvalda
og sveitarfélaga á Suðurnesjum fari
rækilega yfir þá vinnu sem þegar hef-
ur verið lögð fram og vinni áfram að
því að fullgera hagkvæmnisathugun
þar sem samræmis er gætt í saman-
burðartölum og allir kostir verkefnis-
ins skoðaðir og metnir.“
Meðal þess sem bent er á er að bor-
inn sé saman rekstur Gæslunnar eins
og hann er í dag, „þar sem fyrir-
komulag áhugamannaliðs er við lýði,
starfsmenn á bakvöktum og útkalls-
tími því umtalsverður, við rekstur at-
vinnumannaliðs þar sem starfsmenn
eru á vakt öllum stundum, starfs-
mannafjöldi langtum meiri og út-
kallstími því miklu styttri.“
Einnig að gert sé ráð fyrir að rík-
issjóður þurfi að greiða starfs-
mönnum laun og bílastyrki fyrir akst-
ur til vinnu. Það séu greiðslur sem
Suðurnesjamenn kannist ekki við að
fá greiddar þrátt fyrir að starfa á höf-
uðborgarsvæðinu.
Ekki flutt í bráð
Tillögur um flutning höfuðstöðva
Landhelgisgæslunnar til Suðurnesja
hafa komið fram áður, meðal annars
árið 1993 þegar nefnd skoðaði flutn-
ing opinberra stofnana út á land. Í
nóvember á síðasta ári kynnti ríkis-
stjórnin, eftir ríkisstjórnarfund á
Suðurnesjum, hugmyndina sem hluta
af aðgerðum í atvinnumálum á Suður-
nesjum. Var þá samþykkt að fram-
kvæma hagkvæmisathugunina. Í um-
ræðum á Alþingi um málið í janúar
sagði Ögmundur Jónasson innanrík-
isráðherra aðspurður um skoðun
hans á flutningnum: „Mín persónu-
lega skoðun fer algjörlega saman við
afstöðu ríkisstjórnarinnar, að það
eigi að kanna þetta en að fenginni
niðurstöðu þeirrar könnunar taki
menn endanlega afstöðu til málsins.“
Ögmundur bætti síðar við að af
hans hálfu væri meginforsenda þess,
að gera tillögu um flutning starfsemi
Landhelgisgæslunnar, að óyggjandi
væri að ekki væri óhagkvæmara að
reka stofnunina þar en hér í Reykja-
vík. Eftir kynningu á hagkvæmis-
áætluninni í ríkisstjórn seint í síð-
asta mánuði sagði Ögmundur svo að
Gæslan yrði ekki flutt í bráð vegna
mikils kostnaðar.
Farið fram á frekari athugun
Niðurstöður hagkvæmisáætlunar-
innar hafa einnig verið til umræðu á
Alþingi.
Róbert Marshall, formaður alls-
herjarnefndar og þingmaður Sam-
fylkingar í Suðvesturkjördæmi,
sagði að óhjákvæmilegt væri að
fram færi annað hagkvæmnismat.
Róbert hefur einnig tjáð sig um
hagkvæmisathugunina á vefsvæði
sínu en þar segir hann ennfremur að
mjög erfitt sé að draga þá ályktun að
ekki sé skynsamlegt að ráðast í
flutning Gæslunnar, og raunar
Björgunarmiðstöðvarinnar í heild
sinni. Og ekki aðeins skynsamlegt
heldur að núverandi fyrirkomulag
gangi hreinlega ekki.
Gefa ekki upp von um
flutning Gæslunnar
Morgunblaðið/Sigurgeir S
Æfing Landhelgisgæslan verður ekki flutt suður með sjó á næstunni ef
marka má orð innanríkisráðherra um að óyggjandi hagkvæmni þurfi til.
Áætlað er að hið nýja fjölnota
varðskip, Þór, verði afhent í Síle
1. september. Þá verður því siglt
til Íslands og kemur til Reykja-
víkur mánuði síðar.
Ekki er gert ráð fyrir að Þór
verði í verkefnum erlendis en
erlendar sértekjur Landhelgis-
gæslunnar fyrir verkefni á veg-
um CFCA, fiskveiðieftirlits-
stofnunar ESB, og Frontex,
Landamærastofnunar ESB, eru
þó forsenda þess að hægt sé að
gera út Þór.
Gert er ráð fyrir að skipið
annist löggæslu, eftirlit, leit og
björgun hér við land og mun
það gjörbreyta möguleikum á
því víðfeðma hafsvæði sem Ís-
land ber ábyrgð á.
Þór verður
hér við land
NÝTT VARÐSKIP Í HAUST
Varðskipið Þór sjósett í Chile