Austurland - 23.12.1966, Page 17

Jólin 1966.
AUSTURLAND
17
græðgislega bón í augum og dill-
aoi rófunni. Þá flagaði Bóas með
fimlegu hnífsbragði vambarsaum-
inn að endilöngu ásamt totunni,
sem eftir var, og lét væna flís
æf slátrinu fylgja og kastaði í
loft upp, og Sámur reis á aftur-
iappirnar og setti kjaftinn undir,
og bitinn féll viðstöðuláust niður
í maga.
— Eigum við ekki að skipta
okkur ? spurði ég, þegar við stóð-
um upp.
— Ekki strax, svaraði Bóas, og
svo tókum við stefnu á Lamtoa-
múlann neðan til; gangan sóttist
skjótt niður höllin. Við fórum
neðan við Urðina og yfir Múla-
taglið, horfðum dálítið eftir
hrútnum við og við1, en sáum
annars ekkert til kinda, fyrr en
við komurn niður á Eiríksdal. Þar
var dilkær í lautardragi og nokkr-
ar geldkindur skaimmt frá. Þær
styggðust við kotniu okkar, hlupu
í hnapp og störðu á okkur með
varúð í svip, reiðubúnar að taka
til fótanna. Við stugguðum við
þeim og Sámur stökk á eftir þeim
spottakorn, en þær settu á sprett
í átt til Héraðs failegar á lagðinn
áþekkar frumvaxta stelpum nema
dilkærin, sem líktist meir ráð-
settri eljukonu dálítið miæddri.
Eftir var óregiulegt rósaflúr í
grasinu, sem á hafði fallið hrím
og vitund af mjöll, slóðir kinda-
fóta og för eftir snoppur leitandi
grasa, svo og slóðir okkar tveggja
og Sáms, sem þverskáru flúrið
grófiega.
En slóð hrútsins var ófundin
enn.
Nú gengum við inn dalinn og
svipuðumst um báðumegin árinn-
ar. Fyrir stafni blasti við snjó-
hvítur tindur, svartir bergstuðl-
ar Dyrfjalla á vinstri hönd og til
hægri píramítinn Grjótufs og
Beinageit sunnar. Þessi heimur
bauð okkur enga ógn í dag,
hvorki válynd veður né grýiiur
myrkurs, heldur alhreina jörð,
svalt loft, þögn og tempraða birtu
síðhaustsins.
— Eigum við ekki að skreppa
ofan í Hólaland og fá okkur
kaffi? sagði Bóas í spaugi, það
er ekki nema klukkutíma gangur
héðan.
Við urðum einskis varir inni á
dalnum og héldum við svo búið
inn og niður í Sandbrekkuafrétt
og skiptum okk,ur. Bóas gekk
innar. Þannig héldum við niður
þá breiðu tungu, sem verður milli
Jökulsár og Bjarglandsár. Bjarg-
landsá mun hún heita, en er oft
í daglegu tali kölluð Bjalllandsá
eð'a aðeins Bjalla. Hún kemur
af Hraundal, aildrjúgt vatnsfall
og fellur um langan veg í djúpu
og fögru gljúfri.
Við mættumst neðan til í háls-
unum fram og upp af Þórsnesi og
Sandbrekku. Þá var farið að
bregða birtu. Fáeinar kindur sá-
um við og skynjuðum þær, en
ekki var hrússi þar. Nú fengum
við okkiur bita í þurru lyngholti.
Hér niðri var autt og þurrt á
grasi. Sólarlaust var um daginn,
eins og fyrr segir, og þámað loft,
en undir kvöldið opnaðist heið-
rikjurifa yfir Hlíðarfjöllum, og
gegnum þá rifu horfði sólin yfir
Héraðið glitrandi saimúðaraugna-
ráði til okkar í ljósaskiptunum,
meðan hún sé undir, eins og hún
væri að samhryggjast okkur út
af hrútnum.
Við vorum hættir leit þennan
daginn, og ekki varð á Bóasi
fundið, hvort honum líkaði betur
eða ver. Svo gengum við út. og
niður í Þórsnes.
— Gott að gista hjá þeim Ei-
ríki mínaim og Stefaníu, mælti
Bóp.s.
Gisting var sjálfsagðari en um
þyrfti að ræða. Skömmu ,síðar
sátum við hjá Eiríki í stofuögn í
litlu timburhúsi undir háu fjalli,
sem mförg löng klettabelti setja
svip sinn á. Þessi belti eru með
nokkru millibili neðst í fjallinu,
langir þverhníptir blágrýtisstall -
a,r og víð'a ókleifir, en breiðar,
grónar brekkur milli stallanna,
því að hruni er löngu lokið, nema
hvað einn og einn stuðull spring-
ur fra.m, slengist flatur forbrekk-
?s og biður þess, að gróður búi
honum leiði. Nesið myndar Bjarg-
fandsá nýkomin úr gljúfri sínu í
fjallinu, rennur í stóran boga um
sléttlendið, og Þórsnes verður
innan bogans. Þar er slétt land
og vel gróið, rist stararkilum.
Stundum hlaupa flóð 1 ána og
kaffæra stóra hluta nessins.
Þetta kvöld voru komnir í Þórs-
nesi tveir eða þrír gestir auk
okkar, bændur úr nágrenninu.
Þeir sátu yfir kaffi, og fljótlega
komu bollar handa okkur. Strax
og við vorum setztir inn, hófust
umræður um för okkar. Enda
þó.t't hún væri ekkert tiltakanlega
frækileg og gjörsneydd mann-
raunum, þótti hún forvitnileg,
sökum þess að hún var gerð
vegna eins hrútskudda. Er slóð
okkar hafði verið rakin í frásögn
og spurningum, kom,u fram ýms-
ar ályktamir um höfuðkempu þess-
arar frásögu, hinn makalausa
lambhrút. Menn reyndu að setja
sig í spor hans. Einn sagði, að
hann mundi hafa sett inn, inn,
einmitt inn, og væri nú ráð að
leita lengra en við höfðum gert
í dag, inn í Sandadal jafnvel
Hraundal. Annar taldi hann
miunt'' hafa leitað upp, upp, ein-
mitt upp, það væri alkunna, að
lambavillingar ættu til að leita á
gróðurlaus fjöll ofar og ofar, unz
engra yrði ekki komizt og standa
þar í svelti af sauðarlegum þver-
girð'ingshætti og heimsku. Allir
möguleikar voru hugsanlegir, en
ákaflega misgirnilegir til fram-
kvæmda.
Miklu girnilegri var matarlykt-
in, sem barst okkur úr eldhúsi
Stefaníu og fól í sér dýrðleg fyr-
irheit, sem brátt kom fram, því
að nú birtist sú matardýrð, sem
skærast skín seint á hausti, þeg-
ar nýlega er búið að gera gott
slátrum, salta kjöt, setja í súrt,
hengja upp og garðmatur enn
ferskur, rauðar, sætar kartöflur
og þreknar gulrófur. Spenvolg
nýmjólk.
Enn er ógetið góðvinar mins
Steinþórs, sonar Eiríks og Stefan-
íu. Hann var þá enn heima og á
svipuðu reki og ég. Strax að lok-
inni máltíð' lokkaði hann mig út
i leika og kapprauna. Við hlup-
um og stukkum á túninu þama í
haustmyrkrinu, síðast flugumst
við á, því að þetta varð að vera
fjölbreytileg keppni. Hvoriugur
okkar var áflogagjarn og báðir
heldur átakalinir. Fór því svo, að
báðir féllu. Mótinu skyldi fram
haldið morguninn eftir og keppt
m. a. í klettaklifri, og svo hugð-
ist Steinþór sýna mér sundlistir
í kíl rétt ofan við bæinn.
Eftir kvöldkaffi og með því
ofian á allan matinn var setið á
tali fram eftir, notalegu tali um
sitt af hverjiu annað en pólitik-
ina og hrútinn. Rætt urn menn
og viðburði, gömul atvik dregin
fram í lampaljós kvöldsins, svo
skýrt, að þau sem gerðust á ný.
Bóas frásöguglaður, Stefanía
snör í svörum. Eiríkur sagði fæst,
cn lagði til þægilegan andblæ
kvöldsins með góð'látlegri, ilmandi
kímni.
Stefanía í Þórsnesi var sérstæð
kona og fékkst við ma'rgt auk
búsýslu. Steinþór á ekki langt að
sækja hagleik sinn og hneigð til
listrænnar tjáningar. Að vísu
held ég, að Stefanía hafi ekki
fengizt við málaralist og áreiðan-
lega ekki gert völundarsmíð úr
járni eins og Steinþór. Hennar
svið var útsaumur, prjón og
jurtalituin. Ég iminnist marglitra
klúta útprjónaðra, rósavettlinga
og lodda, en kann ekki að lýsa
því nánar. Einnig fló hún fugla
og stoppaði upp. f Þórsnesi gat
að líta í húsum inni fjölda fugla
uppstoppaðria. Þeir sátu á hillum
og skápum og hengu niður úr
ioftinu með þanda vængi.
Þeir voru enn að tala saman
Bóas og Eiríkur í svartamyrkri
gegnum þil, þegar ég datt út af.
Steinþór vakti mig, er skammt
var af morgni, en þó bjart orðið.
Eftir morgunveizlu fórum við upp
í kletta og klifruðum, og Stein-
þór var jafngóður félagi í klett-
um og á sléttri grund. Hámarki
náði prílið, er við stukkum út á
sveran bergstuðul, sem losnað
hafði frá há,u bergi og stóð frá-
gliðnaður að ofam og hallaðist
fram, eins og hann hefði hætt
við að detta. Þar stóðum við um
stund og hélduimist í hendur,
meðan hræðslan streymdi um
taugakerfið eins og eitur. En kíl-
inn ofan við bæinn haifði hemiað
um nóttina, svo að sundlistir
urðu eigi þreyttar.
Bóas var rólegur í tíðinni eins
og Njarðvíkingi byrjar að vera.
Við biðum matar. Að honum etn-
u.n lögðum við af stað út í
Hrafnabjörg, koimum við hjá
Torfa og Jóhönmu, og yfir kaff-
inu var m. a. rætt um hrútóhræs-
ið.
Þá var enn haldið' af stað út
túnhalann norður af bænum, en
síðan taka við grunnir troðning-
ar og sandgötur undir urðuuum
framan í þeim bratta fjallhniaus,
sem Knör nefnist. Þar fellur Sel-
Dyrfjöll.