Líf og list - 01.04.1953, Blaðsíða 12

iannst hann vera að reyna að gera
grein fyrir því, hver hann væri.
— Hann er að segja eitthvað og
horfa á okkur, sagði Sidra.
— Hann sér okktrr ekki, sagði
gamli maðurinn.
— Hann er kornungur, pabbi.
Hann getur ekki verið eldri ...
— Hann líkist einhverjum, sem
ég þekki. Ég þekki hann, ég þekki
hann. Það var gömuil kona, sem
mælti þessi orð.
—Já, samsinnti Sidra. Mér sýnist
ég þekkja hann líka. Heyrðu,
pabbi, hefur þú ekki séð hann áð-
uir?
— Nei, við höfum aldrei séð
hann, svaraði faðir hennar. Og þó
— við þekkjum hann, já, viðþekkj-
um hann.
Gamli maðurinn lagði hönd sína
í lófa unga mannsins, sem skalf
við snertinguna. Föl hönd hans
luktist um hönd gamla mannsins
veikum mætti. Með erfiðismunum
lyfti hann henni að vörum sínum.
— Hann kyssti höndina á þér,
kölluðu konurnar einum munni.
— Drengurinn miinn, sagði gamli
maðurinn og röddin brast. Ég veit
hvaðan þú komst, hver þú ert og
hvað þú gerðir okkur, en Guð
blessi þig.
— Guð minn góður, hann er að
deyja, sagði Sádra.
— Það tekur senn enda, sagði
gamli maðurinn.
Fingurnir slöppuðust, höndin
datt í gólfið eins og slitti.
Sidra greip fyrir munn sér til að
kæfa grátinn og sneri sér undan.
— Ég hef átt syni, sem fóru á
undan mér, dóu í blóma lífsins eða
fóru burt og komu ekki aftur,
mælti gamli maðurinn fyrir munni
sér. Ég hef séð einkadóttur bera
harm sinn af hugrekki. Og annar
ungur maður, mjög líkur 'þér,
kyssti hönd mína fyrir nokkru. Ef
til vill kemur hann aldrei aftur.
Það var liðið á dag, þegar nokkr-
ir menn komu og fóru burt með
líkið. Það hafði verið vafið í slitna
rekkjuvoð, og þeir báiru það út
að skógarjaðri. Á leið sinni sáu
þeir aðra menn koma af kornakr-
inum.
— Er hann nú dauður? kölluðu
mennirnir af akrinum.
Þeir, sem báru.kölluðú á móti:
„Eruð þið búnir að hamstra allt
úr flugvélinni.”
Raddir þeirra glumdu um akur-
inn.
Gröfin var djúp, því að í hvert
sinn, sem grafararnir tóku sér hlé,
hvatti gamli maðurinn |þá áfram:
„Dýpra, dýpra,“ sagði hann.
Horaður maður sat flötum bein-
um á jörðunni og telgdi kross.
— Skrýtið, muldraði hann. Við
getum ekki einu sinni sett nafn á
þennan kross.
— Settu bara nafnið þitt á hann,
svaraðii einhver.
Sidra beið eftir gamla mannin-
Lífið í Reykjavík
Framh. af 2. síðu.
Sérstaklega er athyglisvert við reyk-
vízka æsku, hve hún er laus í rás-
inni og að mörgu leyti illa siðuð.
Þetta stafar af því að í borgum og
bæjum koma miklu fleiri uppeld-
isþættir til greina en í kyrrð og ró
sveitanna, þar sem heimilið ríkir
eitt yfir hugum barnsins og mótar
það. í bæ eins og Reykjavík kem-
ur margt fleira til greina, ráða þar
mestu skóli, pólitísk félög,
skemmtifélög og jþess háttar. Tog-
streita verður í hug unglingsins
milli þessara þátta og gerir hann
óöruggari og reikulli, þangað til
einn þátturinn hefur fengið yfir-
höndina. Þess í stað reynir æskan
að búa sér til stórborgarlíf, eins og
hún heldur að það sé, eftir kvik-
um, sein fór síðastur at staðnum.
Hann gaf sér tíma til að þrýsta
moldinni berum höndum sínum og
stappa á henni. „Þetta gerir það
þétt og öruggt," sagðii hann.
— Öruggt fyrir hverju, pabbi,
spurði Sidra.
— Öruggt fyrir vándinum, Sidra,
örugt fyrir dýrum skógarins. Og
hann hélt áfram að troða og stappa
moldina.
Það er orðið dimmt, pabbi, sagði
.Sidra.
Um kvöldið sáu þau kornakur-
inn upplýstan aftur. Gat flugvélin
enn verið að brenna? Þau gengu út
eftir til að skoða strandstaðinn.
Það logaði nú ckki lengur í vél-
inni, en nokkrir menn voru að róta
í rústinni. Yfiir logandi blys þeirra
hvelfdist himinninn kolsvai tur.
— Ekkert á sér undankomu, sagði
gamli maðurinn. Vindurinn bar
rödd hans frá konunni, sem gekk
álút við lilið hans.
myndum og reyfurum að dæma, en
úr Iþví verður ömurleg skopmynd.
Það tekur margar kynslóðir að
skapa borgarmenningu. Þrátt fyrir
bernskumynd Reykjavíkur, eru við
hana tengdar minningar um at-
burði sem gefa henni meiri svip en
mörgum stærri og frægari borgum.
Hér var það sem goðin vísuðu
fyrsta landnámsmanni íslands á
bústað, hér reisti Skúli fógeti inn-
réttingarnar o. fl.
LESA má margt um þróunarsögu
Reykjavíkur úr einföldum upp-
drætti af bænum. Miðbærinn er
einstakur bæjarhluti og tilheyrir
þessari öld að litlu Ieyti. Skipulag-
ið er fálmkennt, og hirðuleysislegt,
ber öll merki smáþorps, sem ekki
var gert ráð fyrir að ætti framtíð,
göturnar gerðar fyrir hestvagna,
12
LÍF og LIST