Birtingur - 01.12.1954, Blaðsíða 13

komið fyrir); í öðru lagi styrkir. Ráðstöfun
þessara tvennskonar fjárveitinga ætti ekki að
vera í höndum sömu aðila. Varðandi skáld og
rithöfunda gæti fyrri heildarflokkurinn t. d.
verið í höndum íslenzkudeildar háskólans,
menntamálaráðs eða Hins íslenzka bókmennta-
félags, e. t. v. meira og minna sameiginlega.
Styrkjunum væri hinsvegar ráðstafað af ár-
lega kosinni nefnd, sem valin væri af eftirtöld-
um aðilum, einum fulltrúa frá hverjum:
menntamálaráðuneytinu, íslenzkudeild háskól-
ans, RHhöfundafélagi íslands, Félagi íslenzkra
rithöfunda og ríkisútvarpinu. — Óhæfa er það
einnig, að styrkþegar séu skyldugir að telja
fjárveitinguna fram til skatts eins og nú er, og
ætti slíkt ekki að koma til mála. Ekki ætti held-
ur að hafa'það ákvæði, að menn skuli sœkja
um veitingu af fyrrtalda flokkinum, því það
væri hlálegt. Hinsvegar væri ekkert sjálfsagð-
ara en menn væru látnir sækja um styrkinn og
þá jafnframt óskað eftir því, að þeir gerðu
grein fyrir verkum sínum, fyrirætlunum og á-
stæðum sínum almennt í aðalatriðum. Styrk-
veitingin væri síðan miðuð við fjárhagslega
þörf auk verðleika fyrir þegar birt verk. Af
sjálfu leiðir, að upphæðir styrkjanna hlytu að
verða misjafnar; og einnig mælir ekkert á móti
því, að fleiri en einn „flokkur“ sé hafður við
veitingu heiðurslauna. Aðalatriðið er, auk
rýmri fjárveitingar í heild, að skiptingin sé ó-
pólitísk og að gerður sé greinilegur munur á
þessum tveim höfuðflokkum.
Um fjárveitingu til tónlistarmanna, mynd-
listarmanna, leikara og e. t. v. annarra lista-
manna, finnst mér gegna sama máli í meginat-
riðum. En sjálfsagt væri, að úthlutunin til
þeirra væri í höndum annarra og þó samsvar-
andi aðila.
Reykjavík, 27. apríl, 1954,
Elías Mar.
Að mínu áliti ættu listamannastyrkir að vera
tvenns konar, annars vegar eins konar heiðurs-
laun og hins vegar beinir styrkir með nokkru
tilliti til efnahagsástæðna.
Einungis viðurkenndustu listamenn okkar
ættu að hljóta heiðurslaun þessi og ekki fleiri
en 12 í senn. Síðartalda styrkinn ættu efnilegir
listamenn að fá, mismunandi háan eftir áliti
því sem þeir njóta hjá fremstu mönnum, efna-
hag þeirra og aldri. Þá ætti einnig að veita
sérstaka styrki fyrir einstök hugverk, þannig |
að þeir, sem t. d. gæfu út ritverk, hefðu mynd-
listarsýningu eða semdu tónverk á umliðnu
ári, fengju sérstakan styrk að því tilefni.
Styrkirnir ættu að vera hærri en nú. Að
öðru jöfnu ættu yngri menn en 35 ára að vera
í sama flokki og enginn yngri en 30 ára að geta
hlotið styrk tvö ár í röð, nema um sérstakar
ástæður væri að ræða.
Úthlutun styrkja ætti að haga þannig: Heið-
urslaun yrðu úthlutuð af 5 manna nefnd, sem
þannig væri skipuð: Einn tilnefndur af Banda-
lagi ísl. listamanna, einn af Háskóla íslands,
einn af Blaðamannafélagi íslands og tveir
kosnir af Alþingi. Þessi nefnd kvæði síðan
fimm þeirra manna til, er heiðurslaun hljóta
og síðan úthlutaði þessi 10 manna nefnd lista-
mannastyrkjunum. Þá fyndist mér, að nefnd
þessi ætti einnig að úthluta námsstyrkjum þeim
til listamannaefna, sem Menntamálaráð úthlut-
ar nú, svo og námsstyrkjum samsvarandi þeirri
upphæð, sem veitt er á fjárlögum til einstakra
listamanna til framhaldsnáms, jafnvel svo ár-
um skiptir.
Mér kemur ekki til hugar, að sú úthlutun,
sem þannig yrði hagað myndi ekki sæta gagn-
rýni, því slík nefnd verður aldrei til, að hún
yrði ekki gagnrýnd svo vandasamt og vanþakk-
látt yrði hlutverk hennar, en einkum ætti henni
að takast betur en ella ef listamennirnir fást til
samstarfs. _ , » ,
Gunnmugur Poroarson.
f-----------------------------------------------N
Lúðrasveitin SVANUR
Hljómsveitarstjóri: Karl O. Runólfsson
Aðstoðar við útiskemmtanir.
Einnig í lengri og skemmri ferðalögum.
Upplýsingar í síma 7252 og 80898
V_______________________________________________J
77
BIRTINGUR