Birtingur - 01.06.1958, Page 22

þoldi ekki hin snöggu umskipti. 1 öllu því glýsi, prjáli og tildri, sem sigldi
í kjölfar iðnbyltingar Evrópu, glataði þjóðiri" arfi sínum og þar með for-
sendu þess, að hún gæti tileinkað sér hina nýju alþjóðlegu listmenningu
sem upphófst þegar menn tóku að átta sig eftir ringulreið fyrstu iðn-
væðingaráranna. Uppi sat þjóðin með yfirborðsháttinn og smekkleysið.
Áður bjuggu íslendingar sem aðrar þjóðir að aldalangri reynslu í húsa-
gerð og listiðnaði. Þeir höfðu öðlazt örugga reynslu af byggingarefnum
sínum, þó fábreytt væru og ófullnægjandi: torfi og grjóti. Komnar voru
á fastmótaðar reglur um meðferð þess og húsin báru svip af því: þau
voru rökrétt afleiðing aðstæðnanna. Þeir sem ræktuðu smekkvísi manna
og listskyn, vegghleðslumenn okkar og smiðir, áttu sína arfleifð við að
styðjast eins og starfsfélagar þeirra í Evrópu. En þeir stóðu verr að vígi.
Ef við tökum Norðurlönd til samanburðar, er sá munur á að þar voru
byggingarefni bæði fjölbreyttari og fullkomnari og menn gátu því haldið
áfram að vinna að mestu úr sömu efnum og" áður. Þess vegna gátu þeir
betur varizt slæmum áhrifum iðnvæðingarinnar, þróunin varð eðlilegri
og listskyn raskaðist síður en ella. Á Islandi stóðu menn aftur á móti
andspænis algjörlega nýjum byggingarefnum og urðu á svipstundu að
tileinka sér þá tækni sem þau kröfðust. Það var hreinlega klippt á þráð
þróunarinnar, menn köstuðu erfðum sínum og venjum í glatkistuna og
Glaumbær