Okkar á milli - 01.03.1988, Side 12

Nr.: 2080
Fullt verð: 3.999 kr.
Okkar verð: 3.490 kr.
SÖNGVASAFN
KALDALÓNS
Sfgild lög sem
allir þurfa að eiga
Sigvaldi Kaldalóns er eitt allra ástsælasta
tónskáld sem við Islendingar höfum átt.
Hann gaf út 204 sönglög um dagana, og
ótrúlega mörg þeirra eru enn á hvers
manns vörum, lög eins og „ísland ögrum
skorið,“ „Á Sprengisandi,'1 „Erla, góða
Erla,“ „Svanasöngur á heiði,“ „Hamra-
borgin“ og fleiri og fleiri. Veröld býður nú
sem aukatilboð Söngvasafn Kaldalóns í sjö
heftum, og auk þess fylgja með 27 sönglög
eftir dóttur tónskáldsins, Selmu Kaldalóns.
Starfandi læknir
Sigvaldi Kaldalóns var starfandi læknir alla
ævi og gat því aðeins fengist við tónsmíðar
sínar í stopulum tómstundum. Hann var
fyrst læknir í Ármúla við Isafjarðardjúp, síð-
an í Flatey á Breiðafirði og loks í Grindavk.
Árið 1971 kom út Bókin um Sigvalda Kalda-
lóns eftir Gunnar M. Magnúss rithöfund, og
er þar ítarlega sagt frá lífi hans og list. Og
árið 1986 var hans rækilega minnst í fyrra
bindi endurminninga Tómasar Þorvalds-
sonar útgerðarmanns eftir Gylfa Gröndal.
Sannkallaöur Ijúflingur
Tómas kemst m.a. svo að orði: „Sigvaldi
Kaldalóns var sannkallaður Ijúflingur, prúð-
ur maður og aðlaðandi, lítillátur og með
afbrigðum barngóður. Hann var gæddur
sérstæðum persónutöfrum, endavarævin-
lega margt fólk í kringum hann. Sem læknir
naut Sigvaldi trausts Grindvíkinga. Það
veitti sannarlega ekki af að hafa lækni á
staðnum að leita til, sérstaklega um vertíð-
ina, þegar fólki fjölgaði verulega. Minnis-
stæðastur er þó Kaldalóns Grindvíkingum
sem listamaður og tónskáld. Þaðvarómet-
anlegt að hafa slíkan mann í byggðarlag-
inu."
Tónar alþýðunnar
Sigvaldi Kaldalóns lést sumarið 1946 og í
minningarorðum um hann komst Jóhannes
skáld úr Kötlum svo að orði: „Vart mun
finnast sú sál á íslandi, að hún hafi ekki
einhverju sinni orðið snortin af söngvum
hans, vart sú rödd, sem ekki hefur reynt aö
taka undir þá. Eins og mild kveðja vorboð-
ans hafa þeir borist efst upp í dali, yst út á
nes, bóndinn hefur raulað þá yfir fé, sjó-
maðurinn á vaktinni... Þetta eru tónar al-
þýðunnar í upphafningu norræns blóma,
yljaðir af hjartaglóð snillingsins. Þetta eru
tónar, sem allir skilja og eiga, og þess
vegna geta þeir ekki dáið.“
Bókin um Vilmund
Nr.: 1705
Fullt verð: 1.625 kr.
Okkar verð: 1.395 kr.
Bókin Löglegt en siðlaust eftir Jón Orm
Halldórsson er stjórnmálasaga Vilmundar
Gylfasonar. Bókin kom út fyrirjólin 1985og
varð ein af metsölubókunum. Það var síst
að undra, því að hún fjallaði um mann sem
þjóðin þekkti og þúsundirsyrgðu.
Til forustustarfa
Aftan á kápu bókarinnar segir m.a. svo:
„Það fór víst aldrei á milli mála, að Vilmund-
ur mundi veljast til forustustarfa, þótt aldrei
væri hann „every mothers dream“, eins og
hann sagði sjálfur. Drengurinn var svo
ódæll og baldinn í æsku, að sögur um hann
flugu langan veg út fyrir heimaslóðir í vest-
urbænum í Reykjavík. Hann hafði ótvíræða
forystu fyrir hópi krakka í hverfinu og valdi
sér þó ekki skoðanalausa menn að félög-
um.“
í ætt við skáldskap
Matthías Johannessen skrifaði formálafyrir
Ijóðasafni Vilmundar, sem kom út að hon-
um látnum. Þar segir m.a.: „Vilmundur
Gylfason hafði tilfinningar skálds. Við-
kvæmni hans fyrir umhverfinu kallaði á við-
brögð sem voru einlæg, en síður úthugsuð,
eins og oft vill verða hjá pólitískum at-
kvæðaveiðurum, en fyrir bragðið komst Vil-
mundur í óvenjulegt samband við kjósend-
ur sína og fylgismenn, þeir mátu frískleika
hans, skáldlegt ofnæmi og heilindi, sem eru
meira í ætt við skáldskap en kaldrifjaðan
veruleika. Andstæðingar Vilmundar skildu
illa eðliskosti hans og dæmdu hann stund-
um á röngum forsendum sem þeir bjuggu til
sjálfir.“
Allur í því sem hann geröi
Og Matthías heldur áfram: „Eins og gagn-
rýnendur sem hættir til að dæma listaverk
fyrir það sem þeim finnst vanta í þau, þann-
ig var þess stundum krafist af Vilmundi að
hann kæmi til dyranna öðruvísi klædduren
hann var. En Vilmundur Gylfason var allur í
því sem hann gerði, hvort sem hann orti Ijóð
eða skrifaði þjóðfélagsádeilu í dagblað.
Þetta vissu þeir sem hrifust af honum—og
með honum. Þeir voru fleiri en aðrir stjórn-
málamenn náðu til um hans daga. Það er
orðið sjaldgæft að við upplifum skáldleg
hughrif í stjórnmálum."
12 • Fyrir mörgu gerir békin ráð (íslenskur málsháttur)