Tímarit Verkfræðingafélags Íslands - 01.04.1918, Blaðsíða 14

10
TÍMARIT V. F. í. 19 18
þar sem skoðanamunur er cnn þá svo mikill. Iín þó sýn-
ist mjer hreyfing framþróunarinnar ganga i þá átt, að í
þjettbygðum og vatnsorkusnauðum löndum, svo sem Þýska-
landi og Sviss, muni mestur liluti vatnsorkunnar verða
tckinn til almenningsþarfa, einkum til rafveitu og til raf-
magnsreksturs járnbrauta, en í strjálbygðum og vatnsorku-
auðgum löndum muni talsverður hluti vatnsorkunnar standa
til boða banda rafmagnsrekinni efnabreytinga-stóriðju.
I
Yfirlit yfir helstu mannvirki á íslandi 1917.
1. Yegir og brýr.
Á fjárlögum ársins 1917 var veitt til vega- og
brúargerða 132 þús. kr., auk 9 þús. kr. á fjárauka-
lögum, en vegna örðugleika á útvegun efnis og kostn-
aðar urðu engar brýr gerðar á árinu.
Af vegagerðum var unnið að framhaldslagningu
nokkurra flutningabrauta, voru lagðir tæplega 6 km.,
er kostuðu um 25 þús. kr., en meiri hluta fjárveit-
ingarinnar — eða um 35 þús. kr. — var varið til
viðhalds- og viðgerða áður fullgerðra flutningabrauta.
Til endurbóta á þjóðvegum og nokkurra nydagn-
inga, um 5,3 km., var kostað um 52 þús. kr.
Til viðgerðar á fjallvegum var varið um 4 þús. kr.,
mest til ruðnings og vörðuhleðslu.
Tillög landssjóðs til akfærra sýsluvega námu rúm-
um 19 þús. kr. gegn jafnmiklu tillagi frá hlulað-
eigandi sj'slufjelögum.
Vegabætur þessar allar voru framkvæmdar undir
umsjón Geirs G. Zoiiga vegamálastjóra.
2. Aratnsvirki.
Undir umsjón Geirs G. Zoega vegamálastjóra var
fullgerð áveitan á Miklauatnsmýri og byrjað á Skeiða-
áveitunni, var unnið þar að skurðgeftri fyrir um
36 þús. kr. Lengd skurða, sem grafnir voru þar í
sumar, er samtals 25,9 km., en rúmmál þeirra 45500
tenm. .011 mun sú áveita kosta nokkuð yfir 100 þús.
kr., og greiðir landssjóður þar af V* hluta, en jarð-
eigendur 8/* hluta. Mun þessi áveita ekki verða full-
gerð fyrr en 1920, að forfallalausu. Stærð áveitu-
svæðisins er 3500 hektarar. Vatnið er tekið úr Þjórsá
hjá Þrándarholti.
Unnið var að framhaldi varnargarðs fyrir Markar-
fljóti hjá Seljalandi, var hann lengdur um 500 m.,
og styrktur að miklum mun gamli garðurinn; kost-
aði það verk 14 þús. kr., og er byrjun framkvæmda
þeirra, sem áformuð eru til varnar frekari skemdum
á undirlendinu í Rangárvallasýslu af völdum Þverár
og Markarfljóls. Enn fremur var varið um 5 þús. kr.
til umbóta á lendingu við Ingólfshöfða og uppdrátt-
artækja framan í höfðanum.
3. Ritsímar og talsímar.
Vegna ófriðarins voru miklir erfiðleikar á að út-
vega símaefni og fá það flutt til landsins. Varð því
all-lítið úr nýlagningum síma árið 1917.
•Undir yfirumsjón landssímastjóra 0. Forbergs var
aðallega þetta framkvæmt:
Lokið við símalagningar frá Ha/narfirði til Grinda-
víkur og frá Keflavík til Hafna og Innri-Njarðvíkur.
Lokið við að leggja nýja talsímalínu á gömlu
stauraröðinni frá Regkjavik til Kalastaðakots.
Lögð talsímalína frá Borðeyri um Melstað til
Hvammstanga.
Byriað að setja upp hærri stauraí stað lægri til við-
auka á símalínum í Eyjafirðinum.
Venjuleg viðhaldsvinna.
Reist 5 kilowatt loftskeylastöð (syslem Marconi) á
Melunum við Reykjavík, aðallega til sambands við
skip. Stöðin var ekki afhent landssíinanum í árslok,
þareð uppsetning áhaldanna var ekki lokið af hálfu
Marconifjelagsins.
Nýjar stöðvar opnaðar:
Hafnir, Grindavík, Innri-Njarðvik, Straumur, Slóra-
Vatnsleysa, Tunga við Húsavík, Melslaður og Hvamms-
tangi.
Stöðvar Iagðar niður:
Hvassahraun og Sveinatunga.
4. Yitar.
Undir umsjón vitamálastjóra Th. Krabbe var á
árinu 1917 reistur nýr viti á Malarrifi á Snæfellsnesi,
og jafnframt unnið nokkuð að vitum á Straumnesi og
Selvogslanga. Á Dalatanga var sett upp þokulúður-
slöð (tæplega fullger).
Malarri/svitinn. Ljóskerið, sem er soðið saman úr járn-
plötum, stendur á 20 m. hárri járngrind, hvorttveggja
smíðað á verkstæði landsins 1916. í vitanum eru
aceton-Ijóstæki frá Svenska A/bolaget Gasaccumu-
lator í Stockhólmi, með 3. 11. ljóskrónu, stærri gerð
(1 m. þvermál) frá Bénard, Barbier & Turenne í
París. Vitinn sýnir hvítt Ijós, 4 blossa með stuttu
millibili tvisvar á minútu. Sjónarvídd vitans er h. u. b.
17,5 sm. Á vitanum er sólventill (system Dalén).
Vitinn kostaði alls kr. 27389,83.
Pokulúdurstöðin á Datatanga. Þessi stöð er sú fyrsta
hjer á landi. Er hún í steinsteyptu húsi, áfast við
vitann. Hreyfivjelar eru tvær, 9 hesla. samskonar,
og er önnur til vara. Er það Leissner-vjelar (Ellwe-