Freyr - 01.05.1906, Blaðsíða 11

FREYR
71
til þess að hindra að bændaskólimi yrði settur
við Eyjafjörð, og er það síður en ekki sönnun
fyrir að hann sé betur settur á Hólum.,
Bændaskólarnir eiga að vera 2 vetra skólar
með fjölda nemenda. Gjöra má ráð íyrir að
ílestir þeirra fari að heiman og heim haust og
vor. Eerðalög á landi eru erfið á þeim tíma
árs, svo mikið ódýrara og hagkvæmara ætti að
vera fyrir mikinn meiri hluta nemendanna að
sæta sjóferðum, en aðalskilyrðið fyrir því að
það só hægt er, að skólasetrið sé nærri góðri
höfn, sem hefir góðar samgöngur. — Kolkuós
er næsta höfu við Hóla. Sauðárkrókur er dag-
leið frá Hólum og yfir ferjuvatn, ógreiðfæran
háls og fremur vonda á (Kolku) að fara.
Til þess að sýna samgöngurnar við Akur-
eyri og Ivolkuós, höfum vér athugað ferðaáætl-
anir strandferðaskipanna hér við land fyrir
yfirstandandi ár. Skip sameinaða gufuskipa-
félagsins eiga að koma 28 sinnum á Akureyri
og 8 sinnum á Kolkuós (19 sinnum á Sauðár-
krók.) Skip Thorefélagsins eiga að koma 30
sinnum á Akureyri en aldrei á Kolkuós (19 sinn-
um á Sauðárkrók), og loks koma skip Wathnes
erfingja 25 sinnum á Akureyri en aldrei á
Kolkuós (6 sinnum á Sauðárkrók).
Alls eiga þá strandferðaskip að koma á ár-
inu 83 sinnum á Akureyri og 8 sinnum á
Kolkuós (34 sinnum á Sauðárkrók).
Hegar við þetta hætist, að Akureyri er
ágæt höfn, sem mjög sjaldan teppist af is, en
Skagafjarðarhafnirnar eru mjög vondar, oft
ómögulegt að komast þar ár landi eða i að
haustinu vegna óveðurs, og að hafís hindrar
ósjaldan skipaferðir að voriuu, ætti öllum að
vera auðsætt að bændaskóli fyrir Norður- og
Austurland, er ólikt betur settur að þvi er
samgöngurnar snertir, í nánd við Akureyri en
á Hólum.
Iioks verðum vér að álíta all-þýðingar-
mikið fyrir bændaskólann norðlenzka að vera
í nánd við gróðrarstöð Ræktunarfélagsins á
Akureyri.
Vér sjáum aftur á móti ekkert, sem mæl-
ir sérstaklega með bændaskólasetri á Hólum,
að undanskildu skólahúsinu. í>að var ætlað
handa 20 nemendum auk kennara og heimilis-
fólks, og fyrir fieiri er ekki pláss, ef sæmilega
á að fara um þá. Sama er að segja um hús-
ið á Hvanneyri. Þar er að eins pláss fyrir 20
pilta auk kennara og heimilisfólks. Auðvitað
má hrúga fleira fólki í bæði skólahúsin, þegar
hvorki er tekið tiliit til almennra heilbrigðis-
reglna né þæginda manna. — Torfbærinn á Hól-
um er bæði gamall og lélegur, og önnur hús
þar hvorki meiri eða betri en alment gjörist á
bændabýlum.
Vor háttvirti andmælandi læst ekki skilja,
að bændaskóli með 40 nemendum sé líklegur
til að gjöra minna gagn, en annar með 60 nem-
endum „að öðru jöfnu.“ T>ví þá að haí'a nem-
endurna fleiri en 20 eða þaðan affærri? Ann-
ars er þetta svo einfalt mál, að óþarfi er að
deila um það.
Þá er fækkun kennaranua úr 3 í 2 við
hvorn skólann. Höf. telur það sjálfsagða af-
leiðing af fækkun nemeudanna. Sé það rétt,
ætti að mega komast af með einn kennara, ef
nemenduuum væri fækkað niður í 20!
Skólarnir eiga vera 2 vetra skólar, og
verður nemendunum því að sjálfsögðu skift í
tvær deildir, yugri og eldri deild. Kenslan
verður því sú sama, hvort sem nemeudur eru
20 eða 30 í bekk.
Bæði höf. og öðrum, sem fjallað hafa um
bændaskólamálið, hefir komið saman um, að
kenslan við bændaskólana ætti aðallega að fara
fram í fyrirlestrum, vera sem mest vekjandi.
Nú vita allir, sem nokkuð þekkja til skóla-
mála, að þannig löguð kensla er mikið erfiðari
en keusla með gömlu aðferðinni — eftir bók-
um. JÞað verður því saunarlega meira en með-
almanns verk að kenna 5 stuudir á dag við
bændaskólann att skólaárið og uppfylla þær
kröfur, sem 2. þingm. Isfirðinga gjörði til kensl-
unnar í framsöguræðu siuni. Og ef annarhvor
kennarinn forfallast, verður helmingur kenslunn-
ar að falla niður á meðan, þar sem kennararn-
ir eiga ekki að vera nematveir. — Undanfarna
vetur hafa 4 kent við Hólaskóla, föstu kennar-
arnir 2 og bústjórinn á Hólum og presturinn í
Viðvík. — A meðan norðlenzki gagnfræðaskól-
inn var á Möðruvöllum, var þar að eins pláss
fyrir 40 nemendur, en þó þótti sjálfsagt að hafa
3 fasta kennara. Þar var þó fullur helmingur
kenslugreinanna mál og stærðfræði, kenslu-