Tímarit Verkfræðingafélags Íslands - 01.02.1929, Blaðsíða 10

6
TÍMARIT Y. F. I. 1929.
/OO/tg /Vyp/er; Z’/'
67% % g rest J2%% o
oj[o/jc/c/r.2^^% o O. é>6 °/o
/OQ /fej /^or//a r?c/
o
/o
Zo
3o
4o
So
60
70
Zo
/o
o
liolder 7 Aars Resultater af en i 1919 paabegyndt
Forsögsrække, livis Hensigt var at undersöge For-
skellen mellem raat og brændt Moler og tillige end-
nu en Gang at pröve, hvilken Indflydelse det fik, om
man afveg fra det siden 1910 benyttede Rlandings-
forhold 75 PC+25 Moler (eller i nogle Aar 72%+
27%). For at faa et ganske summarisk Overblik er
der for hver af de 7 Mörtler taget et Middeltal af
deres Styrkeforliold overfor den puzzolanfri Cement-
mörtel (a). Den for Tyskland normale Trashlan-
ding (c) staar med kun 74% Styrke. Nedsætter man
Trasprocenten (b), faar man jo större mekanisk
Styrke, men det sker paa Rekostning af den kemiske
Værdi. Med Moler bliver allerede en ret ringe (15%)
Tilsætning (d) værdifuld, baade mekanisk og ke-
misk, og bedst har 25% Moler virket, saavel i raa
Tilstand (e) som b r æ n d t (f), d e r s t a a r m e d
14 4% Styrke, altsaa % Gang over Portland Ce-
menten og dobbelt over Trasblandingen. Forsöget
med 50% Moler (e) viser, at man ikke skal vove sig
í'or langt ud med Tilsætninger ud over den efter de
kemiske Æquivalenter formodede rette Procent.
Tabellens Resultaler for Havvandsbestandighed
bekræfter det i Tabel R foran anförte.
Resumé. Til Arbejder i Havvand bör anvendes det
Materiale, der bedst kan modstaa kcmiske Virkninger,
særlig fra svovlsure Salte, men forövrigt kan ogsaa
rent Ferskvand tære Materialet. B e d s t e r K1 i p-
p e b ] o k k e af en Art, livis Holdbarhed, eventuelt
ogsaa overfor Frost, er kjendt gennem Aarbundreder,
og saadant Materiale er Island jo saa heldigt at bave.
Men livis der til Fuger imellem Bloklce, skal an-
vendes Mörtel (eller Betonudfyldning), bör der
bruges Mörtel med særlig godt Sand og Smaasten og
af Portland Cement med rationelt tilmaalt
P u z z o 1 a n af den bedsle Kvalitet, som kan faas,
nemlig med det störst mulige Procent-
indhold af bydrauliske Faktorer.
Om Puzzolanen er af vulkansk eller, som det dan-
ske Moler bar bevist, af ganske anden Herkomst, er
ligegyldigt. Paa Island tilraader jeg at pröve den Af-
lejring af et lividt Stof, som findes ved V o p n a-
f j o r d, törret og sammenmalet med Portland Ce-
ment i Vægt Forhold ca. % PC. -f- % V.
1
i
Um vita íslands.
Erindi flutt á fundi í V. F. í. þann 9. janúar 1929 af vitamálastjóra T b. K r a b b e.
Fyrir rúmum 13 áruni síðan flutti jeg erindi um
vitamálin bjer í fjelaginu. Þá var rjett farinn að
koma skriður á framkvæmdirnar á þessu sviði, en
síðan liefir mikið verið gert, kerfið liefir meira en
tvöfaldast og reynsla liefir fengist á ýmsum sviðuin.
1. desember síðastliðinn voru 50 ár liðin siðan kveikt
var fyrst á Reykjanesvitanum, og var í tilefni af því
samið rit um vitamálin þessa bálfu öld. í sambandi
við það hefi jeg verið beðinn um að segja hjer í
kvöld eitlhvað um vitana. Enda þótt ekki verði kom-
ist hjá að endurtaka eitthvað af því, sem jeg sagði
á fundinum 1915, og sem menn geta lesið í tim-
riti fjelagsins 1916, nje heldur að koma nokkuð inn
á hið sama, sem minningarritið fjallar um, vil jeg
reyna í kvöld að lýsa vitunum frá nokkuð öðru,
meira teknisku sjónarmiði.
Bygging Reykjanesvitans á Valabnúki sumarið
1878 befir áður verið lýst ítarlega, og því engin
ástæða til að fara út í það aftur. Á þeim tímum var
lítið um verklegar framkvæmdir, og þótti því mik-
ið i lagt, að reisa þennan vita, 6.17 m. háan auk ljós-
kersins. Blöðin telja það „stórvirki". Alt sumarið
gekk í það og kostnaðurinn var kr. 19431.70, sem
var mikil uppbæð á þeim dögum. Þegar nýi vitinn
var reistur á Bæjarfellinu 30 árum seinna, voru tæk-
in að mörgu leyti betri, og þó var enn ekki farið
að nota blöndunarvjelar bjer á landi — fyrsta blönd-
unarvjelin var notuð við bryggjuna í Hafnarfirði
i