Freyr - 01.03.1907, Blaðsíða 13
FREYR.
37
til þess að sárin grói, áður en blöðin fara að
spretta, nema nokkur blöð, sem bezt hafa slopp-
ið fyrir ljánum, og þaðjafnvelþegarhagstæðast
viðrar til þess að háin spretti; en þar sem slegið
er með vél, særast grasræturnar ekki neitt og
grasvöxturinn getur því haldið þar áfram hindr-
unarlaust. Ef þeir, sem hafa ekki séð hvernig
vélin slær, ímynda sér að hún slái svo loðið
að til skaða sé, þá segi eg þeim, að það, sem
hún skilur eftir í fyrra slætti, margborgast i
því, hvað háin verður betri eftir vélarslátt en
ljós.
Og grannar mínir, sem komu hér í sumar
til til þess að sjá slátt vélarinnar sögðu flestir:
„Það er fullvel slegið þetta; eg hélt hún slæi
illa“. „Elýtinn tala eg ekki um“. (,Það
borgar sig að fá sér þetta verkfæri11. Eáeinir
fundu það að slætti hennar, að hún slái loðið
og það var það eina, sem þeir gátu fundið að.
En sú aðfinning sannar ekki annað en það, að
sumir menn virðast skoða það skyldu sínu að
reyna að hafa eitthvað á móti því, sem óvana-
legt er eða þeir hafa ekki vanist, jafnvel þó ný-
ungin haíi mjög þýðingarmikla yíirburði og
kosti fram yfir vanalega „gamla lagið“.
Já, það er satt, sláttuvélin borgar fljótt
verð sitt með sparaðri handvinnu til sláttar, þar
sem dálítið er af svo sléttu landi að henni
verði komið við, og auðvitað því fljótar sem
meira er til af því á hverjum stað; handvinn-
an er nú orðin svo torfengin til heyskaparvinnu
og dýr, að það er mikil þörf á að geta sparað
hana, og við bændur ættum að taka fegins
hendi og fagnandi hverri góðri bendingu til
þess. Og því til sönnunar að sláttuvélin spari
mikið handvinnu, þar sem henni verður komið
við, get eg sagt það ákveðið af minni reynslu,
að á túni sló eg stykki, sem er full dagslátta
á 2 kl.st. og 15 min., og þó eru á því nokkr-
ar ójöfnur sem heldur töfðu, þvi eg varð
að láta hestana stöðvast snöggvast þrisvar eða
fjórum sinnum þess vegna. Hestanna vegna
þurfti þess ekki, þeir voru ekkert móðir. Og
á engi (harðvelii) sló eg 986 Q faðma á 2. kl.
st. og 20 mín. Blettirnir eru afmarkaðir og
auðmældir hvor á sínum stað, og eg var frá-
tafalaus við að slá þá. Annars ér verkdrýgra
að hafa fyrir stærri stykki i einu, þar sem því
verður komið við. Á rótmjúkri jörð slær vél-
in svo vel sem bezt getur verið slegið.
Eyrst er eg fór að slá með vélinni beitti
eg einungis einum hesti fyrir hana, og var
honum ekkert erfitt að draga hana, þar sem
hallalítið er; en þar sem halllent er, er hún of
erfið einum hesti móti hallanum, eins þar sem
mosi er mikill eða mjög mjúkt undir. Tveim-
ur hestum er auðvelt að draga hana. En útbún-
aðurinn, sem hún hefir til þess að tveimur hest-
um verði beitt fyrir hana, er ekki svo góður
sem æskilegt væri. Það er ilt að gæta þess
að hestarnir liafi báðir jafnt erfiði við að draga
hana áfram, og ómögulegt annað en að hest-
urinn, sem gengur til hægri hliðar, hafi einn
fyrir að breyta stefnu (snúa við) og ýta vélinni
til baka (afturábak) þegar þess þarfj .en það
kemur oft fyrir; þeim útbúnaði þarf að breyta til
bóta, svo að hestarnir hafi báðir jafnt fyrir
við allar hreyfingar með vélina, og er líklega
ekki torvelt né kostnaðarsamt fyrir verksmiðj-
una að gjöra það; en ekki líklegt að það verði
gjört hér jafn vel og kostnaðarlítið sem verk-
smiðjan getur gjört það. Svo hygg eg að ann-
að sé, sem betra væri að breyta dálítið fyrir
okkar íslenzku ástæður; það er grindin (eða
kjálkarnir, dráttartaumarnir), sem hún er fest
við aktýgin með. Af því að okkar hestar
munu vera nokkuð minni en þeir hestar, sem
vélin er gerð fyrir, verður átakið eða stefnan
frá vélinni að okkar hestum neðar, lægri en til
er ætlast og vélin þess vegna meira grúfandi en á að
vera; eg byggi þetta álit mitt á því, að þegar eg
ók henni á hallalausu, hallaði fram úr sætinu
á henni, og þó hafði eg fyrir henni hest, sem
er með stærstu hérlendum hestum; en það á
ekkiaðhalla fram úr sætinu, þegar hún gengur,
það á að vera hallalaust. Til að fá þetta lag-
að fyrir okkar ástæður, álít eg að það þurfi
að gefa verksmiðjunni upp meðal stærð íslenzku
hestanna svo hún geti eftir því búið vélina út
svo að hún hafi rétta stefnu við jörðina, þegar
okkar litlu hestar ganga fyrir henni; eg álít
að það hafi talsverða þýðingu. Eg óska og
vona að þeir, sem flytja vélina hingað til lands-
ins framvegis, hlutist til um að þetta tvent,
sem eg hefi bent á, verði endurbætt, fyrir okk-