Freyr - 01.09.1926, Blaðsíða 6

74
FREYR
Jarðvegurinn er góðnr. Möguleikar til að
ná í jarðbætandi efni og áburð eru mikl-
ir, sem siðar skal bent á.
Engjar liggja víða upp um fjöll og firn-
indi á Vestfjörðum, á víð og dreif innan
um haglendið. Víðast liggja engjarnar til
lítilla umbóta. Á Rauðasandi og í Önund-
arfirði eru áveituengjar.
Engjarnar á Saurbæ á Rauðsandi eru
sérstæðar í sinni röð, skal því nánar á
þær minst.
Á Rauðasandi er undirlendi mikið (um
570 ha.), en bogamjmdaður hamraveggur
(300—450 m. hár) með bröttum fjalls-
hlíðum liggur fyrir ofan undirlendið, en
sandar miklir fyrir framan. Með flóði
flæðir yfir sandana. Fyrir ofan þá taka
við sandbakkar með valllendisgróðri. Gegn
um bakkana liggja siki, en mýrar fyrir
ofan, og voru þar lélegar slægjur. Á árun-
um 1906—1907 voru gerðar uppistöður á
Saurbæjarengjum, hlaðið upp i síkin svo
uppistaða varð á stóru svæði. Til áveitu
var ei annað en uppspreltuvatn undan
fjallshíðinni. Síkisdrögin liggja upp um
mýrarflóana, svo mikill hluti þeirra þorn-
ar þá hleypt er af. Hér hefir myndast ein-
hver hinn frjósamasti og gróðurríkasti
engjablettur á landi hér. Störin 40—80 cm.
há með smágresi inn á milli. Spretta hefir
eigi brugðist síðan áveitan byrjaði. Menn
hefir deilt á um það hver væri orsök hins
mikla gróðurmagns. Nokkrir þakka það
vatninu, sem í sér feli frjóefni.
Við athugun kom það í ljós, að frjó-
semi þessara engja er eingöngu að þakka
skeljasandi, sem borist hefir af sandinum
fyrir framan upp yfir mýrarnar og bland-
ast jarðveginum. í skeljasandinum er kalk.
Af jarðvegssýnishorni sem tekið var þar
sem spreltan var best, reyndist að vera
2.57°/o kalk af þurefninu. Far sem sprett-
an var rýr reyndist mjög litið af kalki.
Skeljasandurinn virðist því hafa þau á-
hrif, þar sem hann er blandaður mýra-
jarðvegi og framræsla er sæmileg, að hann
leysi hin torleystu efnasambönd mýranna,
svo þar myndast þroskamikill jurtagróður
sem getur haldist í tugi ára. Ef til vill er
það einnig aðallega kalk jökulvatnsins
sem hefir lík áhrif á jurtagróðurinn á þeim
áveituengjum.
Bithagar eru víða ágætir á Vestfjörðum,
svo leitun er á öðrum betri á landi hér,
sérstaklega i daladrögum þeim sem liggja
upp af ísafjarðardjúpi. Á Ströndum eru og
ágætis hagar. í þessum beitilöndum liggja
mikil auðæfi, þá ræktun vex og búpen-
ingi fjölgar, -enda eru möguleikar til að
gera á þeim töluverðar umbætur, einkum
með girðingum og framræslu, með því
notuðust beitilöndin betur, og mýrarbreytt-
ust smátt og smátt í mólendi.
Garðrœkt mætti stunda mun meira en
nú er gert á Vestfjörðum, og er rófna-
ræktin aðalatriðið. Far sem kaldara er
þarf að nota vermireiti. Á hlýrri stöðun-
um er hægt að rækta jarðepli og fleiri
garðjurtir í stórum stíl, ef samgöngur væru
svo hægt væri að selja afurðirnar. Á nokkr-
um stöðum eru mjög fallegir trjá- og
blómgarðar.
Á Laugabóli er fagur blómagarður, hjá
frú Höllu Eyjólfsdóttir, og eru þar nær
100 blómategundir, flestar innlendar, og
er snildarlega fyrir komið. Far eru einnig
nokkrar trjátegundir. Fessi blómagarður
er einstæður í sinni röð á landinu.
»Skrúður« séra Sigtryggs Guðlaugssonar
á Núpi við Dýrafjörð, er einkar fagur trjá-
og blómagarður, með reglulegum trjáröð-
um, fossum, gosbrunni, steinhæð, blóma-
beðum og laufskálum.
Byrjað var að rækta »Skrúð« 1909. Nú
vaxa þar um 14 trjá- og runnategundir.
Reynitré 3—4 metra há. Auk þess er í
garðinum fjöldi blóma og ýmsar mat-
jurtir.