Freyr - 01.11.1926, Blaðsíða 6

90
FRE VR
ist að mestu á, en sem hún er meira og
meira að tapa. Já, hér vantar það tilflnn-
anlega, að fólkið sé nógu rótgróið við
sveitirnar. Pess munu t. d. ekki svo fá
dæmi, að gömul hjón, sem bætt hafa og
prýtt jörð sina og alið upp stóran barna-
hóp, hafa orðið að láta jörðina í hendur
vandalausra af því að ekkert barnanna
hefir viljað stunda búskap til sveita. Sá
hugsunarhátlur fer mjög þverrandi og hef-
ir farið — að sveitafólkið — einkum hið
yngra — skoði sveitirnar, sem sitt sjálf-
sagða framtíðarheimkynni og geri kröfu
til efnahags og þæginda — þó ekki of
lágar — eftir þeim möguleikum sem sveit-
irnar hafa að bjóða. Retta er eitt sem
sveitirnar eru að tapa. En þetta fólk þurfa
sveitirnar um fram alt að eignast, ef þar
á að verða vaxandi menning í framtíð-
inni. Eitt af því gamla og góða, sem sveit-
irnar eru að tapa, eru sjálfmentuðu menn-
irnir. Reir höfðu sína miklu kosti : Voru
rammíslenskir, vaxnir að segja mátti upp
úr hinum íslenska jarðvegi, þjóðlegir í
hugsun og háttum, sífrjóvir í anda, nokk-
urskonar útverðir íslenskrar sveitamenn-
ingar. Meira skóla- og samkvæmislíf í
sveitunum væri æskilegt. Fjöldi sveitafólks
sækir skóla kaupstaðanna, sem fjarlægir
það sveitunum. Eins og nú er, virðist sveita-
lífið ófýsilegt til að fullnægja framfaraþrá
og félagslöngun unga fólksins.
í hinum verklegu efnum virðast horf-
urnar litlu betri. Með fámenninu hafa litl-
ar framkvæmdir orðið, og sveitirnar hafa
orðið að leggja af mörkum miljónir króna
til uppeldis því fólki, er í kaupstaðina
hefir flust. Auk þess munu eigur fólksins,
sem flutt hefir úr sveitinni og að sjónum,
nema orðið mörgum miljónum. Það er
þetta er svo mjög hefir orðið og verður
árlega til þess að auka kyrstöðu sveitanna
en efla atvinnulif við sjávarsiðuna.
Eins og nú horfir er arður búanna af
skornum skamti til þess að fullnægja þeim
kröfum sem yfirleitt eru gerðar til umbóta,
hagnaðar og þæginda. En miklu yrði þetta
ótilfinnanlegra ef það stæði ljósara fyrir
hugskotssjónum fólksins að í raunveru-
leika erum við á þeirri leið, sem horfir að
þessu marki, en verðum að offra heil-
miklu til að ná því. — Fyrst verða fram-
farir og umbætur að koma, svo að hækka
megi kröfur til hagnaðar og þæginda.
Til stuðnings ofansögðu má taka það
framj að þrátt fyrir misfellur landbúnað-
arins og hina miklu blóðtöku sem hann
hefir orðið að þola — bæði í fé og fólki
— hefir þó talsvert áunnist á síðari árum
í verklegri búnaðarþekkingu, vöruvöndun
og verslun, landbúnaðinum tilheyrandi.
Framh.
J. H. P.

í Kaupangslandi í Eyjafirði voru reist
tvö mjög myndarleg nýbýli (grasbýli) árið
1925. Land þetta liggur út frá túni jarð-
arinnar og er mjög vel fallið til ræktunar.
Býlin hafa jafnstórt land, eða um 7 ha.
hvort. Eigandi og ábúandi i Kaupangi er
Bergsteinn Kolbeinsson. Hefir hann leigt
á erfðafestu öðrum frumbýlingunum, eða
þeim Sigfúsi Hallgrímssyni og Sigurlínu
Sigmundsdóttur landið fyrir kr. 9,00 pr.
ha., sem helst óbreytt, og er það mjög
sanngjarnt. Hitt býlið eða land þess keypti
Guðrún t\ Björnsdóttir garðyrkjukona og
Sveinbjörn Jónsson byggingameistari fyrir
kr. 1500. Á þessum býium eru þegar risn-
ar upp myndarlegar byggingar úr steini
og unnið kappsamlega að því að koma
landinu í rækt. Annað býlið heitir Arnar-
hóll en hitt Knararberg, sem er ofan við