Freyr - 01.06.1936, Page 8

110
FREYR
og heyskapinn voru jafnan notuð hin nýj-
ustu og fullkomnustu verkfæri, þ. á . m.
einnig dráttarvél, er Páll Stefánsson frá
Þverá gaf skólastjóranum fyrir nokkrum
árum — efalaust til þess, m. a., að nem-
endur skólans ættu þá kost á að sjá, hverju
þessar vélar orka, undir góðri stjórn.
Af byggingum, tilheyrandi búinu, sem
reistar voru í tíð Halldórs, skal hér aðeins
nefna íbúðarhús úr steini, 22,85 m. X 10,70
m. að grunnmáli, byggt 1920 — í stað í-
búðarhússins (úr timbri), er brann haustið
1917 til kaldra kola, — og fjós og hlöðu
með tilheyrandi áburðargeymslum, byggt
1928, allt úr steini, 51 X 20 m. að grunn-
máli. Fjósið tekur 80 gripi, og í hlöðunni,
sem alls tekur um 4000 hesta, eru 4 vot-
heystóftir, er hver rúmar sem svarar 180—
200 þurrabandshestum. Fjósið er með öll-
um nýtízku útbúnaði — og þar eru mjalta-
vélar — og hlaðan með rennibraut, eins
og áður er sagt. Þótti mörgum í ofmikið
ráðist, að byggja svona stórt, en 1932 seg-
ist Ilalldór vera í vandræðum að koma
nautpeningnum fyrir, og þá stóðu um 700
hestar heys úti, og tekur þó f járhúshlaðan
um 1000 hesta. ,,Það þarf því bráðlega að
stækka eða byggja nýtt fjós og hlöðu á
Hvanneyri, ef ekki á að verða kyrrstaða
í búskapnum“, segir Halldór í sambandi
við þetta. Búa skyldi svo, að tvö sýndust
höfuð á hverri skepnu.
Þótt Halldór væri kappmikill í búskapn-
um sem öðru, þá studdist það kapp við ör-
ugg búhyggindi og fulla forsjá um það,
hvað borgaði sig, og þess vegna mun hann
aldrei hafa orðið fyrir neinum skakkaföll-
um í búskapnum á Hvanneyri, og grædd-
ist svo vel fé, að ekki sá á, þótt hann tapaði
verulegum fjárhæðum á útgerð, er hann
lagði fé í um skeið, og á hann legðust um
hríð aliþung, óvænt útgjöld. Vildu sumir
þakka fésæld hans því einu, að of vel væri
að honum búið, um leigukjör og vinnu
verklegra nemenda. Þessu og ríkisrekstri
skólabúanna, sem hann var mótfallinn,
hefir hann svarað þannig: „Og hagnist
skólastjórinn eitthvað lítillega, yrði það
verst fyrir þær vesalingssálir, sem lifa og
deyja í þeirri trú, að enginn megi eignast
neitt, og allir séu jafn aumir“.
Þótt búskapurinn væri sýni-
S.^°ía" legasti þátturinn í starfi
stjormn. r r
Halldors a Hvanneyri, þa
liggur það í hlutarins eðli, að skólastjórn-
in og kennslan í skólanum átti að vera og
var aðalþátturinn í starfi hans sem skóla-
stjóra, og fjörið, áhuginn og þekkingin
naut sín engu síður þar. Eins og áður er
getið, náði Halldór strax í upphafi sterk-
um tökum á nemendum sínum — áður en
hann kom að Hvanneyri — og það fór
fljótt orð af hinni lífþrungnu kennslu
hans og fjörmiklu framkomu, bæði í „tím-
um“ og utan þeirra. Aðsókn varð því brátt
mikil að skólanum og orð var á gert, að
„Hvanneyringar“ væru auðþekktir á því,
hvað þeir væru djarflegir og frjálsir í
framgöngu, og ekki trútt um að sumir
þættu um of „miklir á lofti“, þegar þeir
komu frá Hvanneyri, hlaðnir fjöri og
þrótti skólastjórans engu síður en þekk-
ingu hans og annara góðra kennara skól-
ans — því að þar vandaði Halldór vel til
og var heppinn með kennara.
í skólaskýrslum Halldórs kemur það
víða skýrt fram, hversu mikla áherzlu
hann leggur á menntunina — og sér-
menntun hverrar stéttar. En menntun var
í hans augum ekki fróðleikurinn einn eða
bóklegur lærdómur, þótt þetta væri vitan-
lega mikils virði. Menntun mannsins átti
að lýsa sér í framgöngunni og umfram allt
í framkvæmdinni, í verkunum. Þess vegna
lagði hann mikla áherzlu á, að manna
nemendur sína, bæði andlega og líkam-