Freyr - 01.06.1936, Qupperneq 9

J
F R E Y R
111
lega. Til þess notaði hann m. a. söng og
íþróttir, til þess að vekja og efla kjark
og karlmannslund, ættjarðarást og líkam-
lega hreysti piltanna. Sjálfur var hann
söngkennari og æfði einkum gleðisöngva,
hetjusöngva og ættjarðarljóð, en leikfim-
iskennara fékk hann með því að hjálpa
efnilegum nemendum sínum til þess að
búa sig undir það starf við skólann, og
sumir af þeim kennurum öðrum, sem hann
hefir haft, eru líka nemendur hans, sem
hann hefir valið úr, og að einhverju,
meira eða minna leyti, hjálpað til nauð-
synlegs náms, til þess að geta orðið kenn-
arar skólans. Þeirra hefir þó ekki notið
lengi á Hvanneyri, nema Þóris Guðmunds-
sonar, sem verið hefir kennari þar síð-
an 1919.
Nemendum Halldórs ber saman um það,
að hann hafi verið ágætur kennari, stór-
skorinn í orðum stundum, og ekki bund-
inn við bókina, en þrunginn af krafti,
hrifningu og áhuga, sem gat komið ónota-
lega við daufgerða menn, en hreif þó alla
með sér, meira og minna, til trúar á ís-
lenzkan landbúnað og trúar á sjálfa sig,
einstaklingsframtakið og persónugildið.
Hann vildi ekki ala upp hópsálir, heldur
sjálfstæða einstaklinga, er sjálfir leiddu
sjálfa sig. Hann vildi ala nemendur sína
þannig upp, að þar væri „valinn maður í
hverju rúmi“, sem þeir voru, en ekki fáa
forvígismenn, er leiddu og teymdu fjöld-
ann á eftir sér, meira og minna ósjálf-
stæðann og ósjálfbjarga. Vitanlega rak
hann sig á, að þenna efnivið vantaði í
margann. Þau vonbrigði voru honum sár
og gátu komið óþyrmilega niður á hlut-
aðeiganda í bili, en einlægan vilja og við-
leitni hafði hann þó til þess að gera hið
bezta sem hægt var úr því efni, sem í
skólapiltunum var. Munu þeir margir
virða þetta betur eftir á en á meðan þéir
voru í deiglunni, og vera honum þa’kklát-
ir fyrir.
Nemendur sína umgekkst hann sem
jafningja sína og bræður eða syni, en að
sjálfsögðu fundu þeir fyrir því yfirburði
hans.
Piltar höfðu jafnan matarfélag, en
Hvanneyrarbóndinn seldi þeim matreiðslu
og þjónustu og matarföng, og tók fullt
verð fyrir. Hins vegar lagði hann þeim á
annan hátt ráð til þess, að þessi kostnað-
ur gæti orðið þeim sem minnstur og
Hvanneyrarskóli var ætíð ódýr nemend-
um, og mörgum nemendurn lánaði Halldór
fé, bæði þá og síðar, ef þeir þurftu þess
með eða leituðu til hans í þeim erindum.
Hann áleit þeim hollt að venja sig við
Spartverska lifnaðarháttu í skólanum,
því að afla skyldi áður en eytt var, og
njóta aflafjár í skynsamlegu hófi. Hann
vildi ala upp menn til sjálfstæðra dáb,
menn með sjálfstrausti og virðingu fyrir
sjálfum sér, menn, sem hefðu trú og
traust á og virðingu og metnað fyrir sinni
stétt og íslenzkum landbúnaði. „Víðsýni,
þekking og dugnaður, samheldni og góð
samvinna er öllum nauðsynleg. Bænda-
stéttinni ekki sízt, sem hefir vandasam-
asta og veglegasta starfið í þjóðfélaginu“.
„íslenzkir bændur eru stórir og sterk-
ir, ef þeir mennta sig eftir föngum og eru
samtaka. Vinnum saman, ekki til þess að
undiroka aðra, heldur í góðri samvinnu
við aðrar stéttir landsins, að efla heildina
og vinna að sönnum framförum“. Hann
vissi það, að fyrirmyndarheimilin höfðu
öldum saman verið skólar þjóðarinnar og
nú átti skólinn hans að vera fyrirmyndar-
heimili í þjóðlegum stíl — og höfðingja-
setur.
í sambandi við bóklegu kennsluna, leik-
fimina og sönginn var og verkleg kennsla
í búsmíðum, til þess að gbra nemendur