Freyr - 01.06.1936, Page 13

FRE YR
115
urra bænda, víðsvegar um landið, í því
skyni, að þeir færðu í þau og sendu þau
síðan útfyllt til Búnaðarfélagsins aftur.
Þetta var gert í tvennum tilgangi. Fyrst
til þess að reyna formin, sem voru alveg
ný og þau fyrstu, sem út hafa verið gefin
hér á landi í heild. í öðru lagi til þess að
gera tilraun til að fá hagfræðilegar upp-
lýsingar um búreksturinn. Var síðar á-
kveðið að greiða hverjum bónda 40 kr., er
skilaði formunum útfylltum á viðunandi
hátt. Var það gert til uppörfunar. I sama
tilgangi veitti Búnaðarfélagið mér nokk-
urn styrk, til þess að leiðbeina við færslu
búreikninga í nágrenni Hvanneyrar. Hóf
eg þá starfsemi 1933 og miðaði reiknings-
árið við 1. maí. 10 bændur í Andakíls- og
Skorradalshreppi byrjuðu þá búreikninga.-
hald, og leiðbeindi eg þeim eftir þörfum
og gerði upp búreikninga þeirra. Hefi eg
haldið þeim leiðbeiningum áfram síðan.
Haustið 1934 sendi Búnaðarfélagið mér 6
búreikninga frá árinu 1933. Gerði eg þá
upp og vann úr þeim ýmsar hagfræðileg-
ar upplýsingar, ásamt þeim 10 búreikn-
ingum, er eg hafði í Andakíl og Skorra-
dal. Árangurinn af þessu starfi var birt-
ur í fjölritaðri skýrslu, en blöð eða tíma-
rit hafa ekki verið látin flytja niðurstöð-
urnar, því að reikningarnir þóttu allt of
fáir, til þess að hægt væri að telja þá
nokkurn veginn rétt sýnishorn af heild-
inni.
Frá árinu 1934 hafa mér borizt 21 bú-
reikningur alls. Hafa þeir verið gerðir
upp og mun verða gefin út skýrsla um ár-
angurinn. Því miður hlýtur ávallt að líða
all-langur tími frá áramótum reiknings-
haldsins, þar til hægt er að birta niður-
stöður reikninganna, bæði af því að marg-
ir reikningar koma nokkuð seint og af
hinu, að talsverðan tíma tekur að gera þá
upp og vinna úr þeim, einkum þegar það
verður að gerast í hjáverkum.
Þegar þetta er ritað (snemma í marz
1936), eru ekki farnir að berast búreikn-
ingar frá árinu 1935, og er því ekki unnt
að vita, hversu margir þeir kunna að
verða, en eg geri mér vonir um, að þeir
geti orðið allt að 30.
Á þessu yfirliti sést, að búreikninga-
haldið hefir ekki sýnt hraðfara framþró-
un, enda er þess ekki að vænta, þar sem
þetta er á algerðu byrjunarstigi hér, bæði
hvað snertir form og annað. Tel eg þetta
þó engu minni framfarir en hjá mörgum
nágrannaþjóðum okkar, er þær hófu
þessa starfsemi. Það er líka svo margt,
sem hefir þurft að afla reynslu um á
þessu sviði, og enn þá eru ýms vafaatriði,
er snerta formin og uppgjörið, sem fram-
tíðin verður að leysa úr. Og meðan að svo
standa sakir, er eðlilegt og réttmætt, að
framfarirnar séu hægar.
Eg hefi orðið þess var, að meðal bænda
er víða vaknaður mikill áhugi fyrir bú-
reikningafærslu. Mun það meðal annars
standa í sambandi við hin örðugu kjör, er
bændur nú hafa víða við að stríða, og
kröfur þeirra um framleiðsluverð fyrir
afurðirnar.
Á síðastliðnu sumri og hausti voru send
út búreikningaform, til meira en 100
bænda, í öllum sýslum landsins, og fengu
færri en vildu, því að fyrsta útgáfa form-
anna er nú þrotin. Geri eg mér því vonir
um, að hægt muni verða að gera upp 80—
100 búreikninga fyrir árið 1936. Og þar
sem líkur eru til, að þeir verði úr öllurn
sýslum landsins, má telja víst að þá fáist
all-öruggur grundvöllur, til hagfræði-
iegra upplýsinga viðvíkjandi íslenzkum
landbúnaði.
Mér er það fyllilega ljóst, að búreikn-